En nog een leuk voorbeeld van een soort die vermoedelijk beschreven is op basis van een melanistisch exemplaar: Hooded Seedeater.
Recensies
Zwarte merels witte merels
30 januari 2021 · Gert Ottens · 4022 × bekeken
Harvey van Diek & Hein van Grouw 2020. Zwarte merels witte merels. Albinisme en andere kleurafwijkingen bij vogels. ISBN 9-789056-156701. Noordboek Natuur, Gorredijk. Harde kaft, 160 pagina’s. Prijs: € 22,50.
Vrijwel iedere bezoeker van deze website weet van de passie (of is het een afwijking?) van Harvey van Diek voor vogels en andere dieren met een kleurafwijking. Want al 20 jaar verzamelt hij beeldmateriaal van albino’s en andere aberrante verenkleden. Veel vogelaars en fotografen stuurden hem dan ook met regelmaat foto’s; eigen beeld of links naar online foto’s. En Harvey bewaarde het allemaal, jarenlang. Het idee was om er ooit een boek over uit te geven. In eigen beheer deed Harvey dat al eens, in zeer beperkte oplage. Het was echter een interview voor het tijdschrift VOGELS van Vogelbescherming Nederland, dat hem deed besluiten om de koe eens goed bij de horens te vatten. En nu, nog geen jaar later, ligt zijn boek voor me.
We komen ze allemaal wel eens tegen, vogels met een afwijkend verenkleed. Of het nou gaat om een Kauw of Merel met een paar (of veel) witte veren, of juist een lichtbruine Kievit of rare Koolmees, ze vallen meteen op. En stiekem vinden veel vogelaars dit soort waarnemingen ook wel leuk of tenminste interessant. Soms zijn het zelfs ook prachtige beesten, die op z’n minst een plaatjesboek verdienen en liever nog wat duiding van de verschillende namen en oorzaken van deze aberraties. Zo’n boek is er nu dus.
Witte Merel Turdus merula met leucisme (Harvey van Diek)
Harvey heeft hiervoor tevens de hulp ingeroepen van vooraanstaande wetenschapper Hein van Grouw. Hein is curator van de vogelcollectie van het Natural History Museum in Tring en deelt de passie en interesse voor albino’s en dergelijke ‘onvolkomenheden’ ook al meer dan 20 jaar. En het is een behoorlijk complex onderzoeksveld. Zo is niet iedere witte vogel een albino. En een merel met wat witte veren is niet ‘gedeeltelijk albino’, zoals vaak wordt gedacht. Heel vroeger werden vogels met zo’n weeffoutje zelfs wel als nieuwe soorten gezien, zo blijkt uit één van de inleidende hoofdstukken. Bovendien zijn er veel meer soorten kleurafwijkingen dan variaties met wit. Melanisme, ino, grijs, bruin, leucisme en veel meer: ze komen allemaal uitgebreid aan bod in het boek.
Koolmees Parus major met melanisme (Harvey van Diek)
Het boek is in eerste instantie een weergave van het levenswerk van Harvey. Dus het staat vol met de mooiste foto’s van de bekendste tot meest bizarre vogels met een kleurdefect. Natuurlijk Kauwen (en andere kraaien) en Merels in meerdere gradiënten van zwart naar wit. Maar wat bijvoorbeeld te denken van een compleet zwarte Kuifduiker (veroorzaakt door melanisme), een blauwgrijs Waterhoen (ontstaan door ‘verdunning’) of een volledig lichtgele Fitis (een afwijking genaamd progressive greying)! Ze zijn anders, maar prachtig! De foto’s -van Harvey en van andere fotografen- moeten echt worden gezien om geloofd te worden.
Fitis Phylloscopus trochilus met progressive greying (Harvey van Diek)
Ook de inbreng van Hein van Grouw is onontbeerlijk. Hij voorziet de vele foto’s van de juiste duiding. Dat wil zeggen, de correcte benaming en oorzaken van de getoonde ‘abnormaliteiten’. Dit is soms taaie kost en er komt veel meer bij kijken dan velen waarschijnlijk denken. In de inleiding spreekt Hein de hoop uit dat “iedereen die het boek heeft gelezen daarna de term ‘gedeeltelijk albino’ nooit meer gebruikt”. Of die wens uitkomt, moet nog blijken. En of het de lezer zal lukken om met het boek ieder defect correct te determineren durf ik niet te zeggen. Maar met deze titel wordt zeker een interessante lacune in de vogelliteratuur gevuld.
Gert Ottens
Discussie
Gebruikers van het forum gaan akkoord met de forumregels.