DB Terugblik

Een terugblik op de waarnemingen van de afgelopen periode.

1 juli - 31 augustus

22 september 2020  ·  Lonnie Bregman & Diedert Koppenol  ·  4271 × bekeken


Zoals Gerard Cox het ooit zong: ‘’t is weer voorbij die mooie zomer’. Voor de meeste mensen konden buitenlandse vakantieplannen helaas niet doorgaan of moesten ze worden omgeboekt naar een bestemming minder ver van huis, waardoor er meer tijd was om in eigen land te vogelen. Het pakte goed uit, met onder andere een ware WP-knaller en nieuwe soort voor Nederland. Vooral qua steltlopers was er genoeg om de gemoederen bezig te houden, maar ook de zangvogels kwamen al aardig op dreef. We blikken terug op juli en augustus:

Hoogtepunten

Amerikaanse Oeverloper

De eerste echt leuke steltloper was de Amerikaanse Oeverloper die op 23 juli in een groep Oeverlopers werd ontdekt op een hoogwatervluchtplaats in het Verdronken Land van Saeftinghe, Zeeuws-Vlaanderen. Normaal gesproken is dit verboden gebied, maar Stichting Het Zeeuwse Landschap was de beroerdste niet en organiseerde in de avond van de 24ste en de 25ste excursies om de vogel te kunnen bekijken. De aanloop was ook niet enorm, omdat veel vogelaars in 2015 het lang verblijvende beest van Medemblik al hebben gezien. Frappant genoeg zat het geval daarvóór op slechts 10 kilometer afstand van die van deze zomer, in de Hogerwaardpolder bij Rilland, en ook dat betrof een adult zomerkleed in juli (2011). In totaal hebben we nu vijf gevallen, wat eigenlijk verbazingwekkend weinig is gezien het feit dat er in Groot-Brittannië gemiddeld zo'n vier à vijf per jaar worden gevonden. De vogel bleef tot 26 juli.

Amerikaanse Oeverloper Actitis macularius, Verdronken Land van Saeftinghe, 26 juli 2020 (Corstiaan Beeke)

Steppeplevier

Het algehele hoogtepunt van deze periode qua zeldzaamheid was overduidelijk de Steppeplevier die op 15 augustus bij Westkapelle werd ontdekt. Later op de dag werd de vogel nabij Domburg teruggevonden en eenieder die op dat moment kon vertrekken, kon de vogel binnentikken. Niet de meest spectaculaire views, maar toch liet de vogel af en toe zijn mooie borst zien en de kenmerkende lange poten. Om 18:10 vloog de Steppeplevier plotseling op en vertrok snel naar het zuidwesten. Spoorloos verdwenen; de zoekacties van die avond en de volgende dag leverden niets op. Hierdoor werd dit hoogtepunt voor eenieder die nog vanuit werk door wilde reizen of op de volgende dag hadden gehoopt juist het dieptepunt van deze zomer. Zul je net zien, valt er weer eens iets bizar gaafs in ons land te zien, vliegt ie lekker weg. Hoe on-Nederlands ook echt, waar de meeste zeldzame vogels liever maanden dan dagen blijven…

Steppeplevier Anarhynchus veredus, Domburg, 15 augustus 2020 (Robert van Tiel)

Dit betrof pas het vierde geval in de WP van deze soort, waarvan de vorige drie elk een ander land van Scandinavië bezochten (Finland, Noorwegen en Zweden). Ook in de broedgebieden is deze soort niet altijd even makkelijk te vinden, maar met zoveel scherpe vogelaars in Nederland zal een volgend geval vast niet lang op zich laten wachten. Het uitgebreide ontdekkingsverhaal is hier te lezen.

Overzicht

Eenden en ganzen

Van 30 juni tot 15 juli was er een ongeringde Ross’ Gans aanwezig in de Twijzelermieden (FR). Dat het hartje zomer was - in combinatie met het feit dat op sommige foto’s een oranje verkleuring van het verenkleed was te zien - stond toch voor zeker 49 mensen niet in de weg om de vogel een bezoek te brengen. De wegen van de mens zijn ondoorgrondelijk. Andere ongeringde exemplaren werden gezien vanaf 27 juli tot in september in de omgeving van het Jaap Deensgat in het Lauwersmeer en op 30 juli bij Kolham (GR). Het mannetje Koningseider op Texel werd waargenomen tussen 17 juli en 21 augustus, zij het in een minder mooi kleed dan normaal, en de bekende Buffelkopeend heeft zijn rui doorgemaakt in de Brabantse Biesbosch.

Ross' Gans Anser rossii, Twijzelermieden, 1 juli 2020 (Theo Kompier)

Koningseider Somateria spectabilis, IJzeren Kaap, Texel, 18 juli 2020 (Eric Menkveld)

Andere watervogels

De meest in het oog springende waarneming van Flamingo was uiteraard de groep van zeven vogels die op 10 juli werd gezien bij Milsbeek, vlak onder de Duitse grens in het noorden van Limburg. Twee exemplaren van die groep waren geringd. De ringen zijn afgelezen en teruggeleid naar Zuid-Spanje, wat een sterke aanwijzing is voor een wilde herkomst. Een dag later werd dezelfde groep gezien in de buurt van Amsterdam, waar ze bleven tot 20 juli. Later die dag werd de groep waarschijnlijk waargenomen in de Lepelaarplassen en op 22 juli werden ze teruggevonden op de Marker Wadden. Daar bleef de groep tenminste tot 14 augustus, waarbij er op een gegeven moment een achtste vogel bij de groep was aangesloten. Op 29 augustus werd de groep gezien in de Oostvaardersplassen en was deze inmiddels uitgegroeid tot tien exemplaren. Hier bleef de groep tenminste tot het einde van de periode waar dit overzicht over gaat. Een artikel over dit geval verschijnt in Dutch Birding (het tijdschrift). Zwarte Ibissen zijn deze zomer gezien bij Kampen (aanwezig vanaf 5 juli), in het Zuidlaardermeer (19 juli), bij Hattem (GE; 24-28 juli), op telpost Kustweg bij het Lauwersmeer (1 aug), in de Brabantse Biesbosch (3-27 aug) en bij Bergen (NH; 7 aug).

Flamingo Phoenicopterus roseus, Durgerdam, 16 juli 2020 (Eric Menkveld)

In de ochtend van 3 juli was een Kleinst Waterhoen aan het zingen in de Kennemerduinen (NH). Van 14 tot 28 augustus was een juveniel van dezelfde soort aanwezig in Inlaag ’s-Gravenhoek bij Wissenkerke (ZL), die zich bij tijd en wijle goed liet zien aan het toegestroomde publiek. Van zijn íets minder kleine neefje waren er ook waarnemingen, zo was een juveniel Klein Waterhoen op 9 augustus de hele dag twitchbaar in de Oostpolder in het Zuidlaardermeer. Deze werd ook nog kort gezien op 10 en 11 augustus. Een adulte vrouw werd op 14 augustus gefotografeerd in de Eendragtspolder bij Zevenhuizen (ZH). Nog een juveniel exemplaar liet zich vanaf 20 augustus op spectaculaire wijze aanschouwen aan de rand van een bedrijventerrein in de buurt van Budel (NB), totdat hij op de 28ste helaas het leven liet en daarmee een geheel nieuwe betekenis gaf aan de uitdrukking “zo fris als een hoentje”. Onze patapoef de Roze Pelikaan zit nog steeds in het Reestdal op de Drents-Overijsselse grens. Hij maakte van 12 tot 14 augustus een kort uitstapje naar Rouveen (OV).

Kleinst Waterhoen Zapornia pusilla, Wissenkerke, 14 augustus 2020 (Corine Ost)

Klein Waterhoen Zapornia parva, Zuidlaardermeer, 9 augustus 2020 (Toy Janssen)

Klein Waterhoen Zapornia parva, Budel, 21 augustus 2020 (Frank Neijts)

Roofvogels

Van 7 tot 10 juli was een Grijze Wouw aanwezig in Nationaal Park de Meinweg (LI). Een tweede exemplaar werd op 21 augustus ontdekt in het Hamsterreservaat bij Sibbe (LI) en zit daar nog steeds. Op 30 augustus werd nog een Grijze Wouw vliegend naar zuid gezien op telpost Hazewater bij Leusden (UT). Een vermoedelijke Schreeuwarend vloog op 13 juli over het Balloërveld (DR) en werd daarbij redelijk gefotografeerd.

Grijze Wouw Elanus caeruleus, Sibbe, 28 augustus 2020 (Eduard Sangster)

Schreeuwarend Clanga pomarina, Balloërveld, 13 juli 2020 (Thom Schroot)

Slangenarenden waren op dreef deze zomer. Zo zaten er twee exemplaren in het Fochteloërveen, twee in het Drents-Friese Wold, een in het Dwingelderveld (vanaf 4 aug) en een in Engbertsdijksvenen (OV; tenminste van 25 juli tot 2 aug). Op 1 juli zat er een op een akker langs de Noorderwijkweg in de Kop van Noord-Holland. Op 3 juli werd er een gezien bij Bilthoven en op 6 juli vloog er een over IJsselstein (beide UT). Op 24 juli werd er een gefotografeerd bij Wageningen en vanaf 12 juli tot 11 augustus zat er een op de Hoge Veluwe. Op 10 augustus vloog er een over de Hoog Buurlosche Heide nabij Apeldoorn. Op 13 en 14 augustus werd er een gezien bij de Brobbelbies, Maashorst en op 4 augustus werd er één gefotografeerd bij Goirle (NB). Op 6 juli werd een dood exemplaar gevonden op de Strabrechtse Heide (NB). Deze herrees op 31 juli uit de dood en bleef daarna aanwezig tot 24 augustus. Tussen 2 en 23 augustus hing er één rond op de hei in de buurt van Leende (NB) en tot slot vloog er op 24 augustus één over telpost Loozerheide bij Weert (LI) richting zuid. Op 12 juli vloog een groep van vier Vale Gieren over de Utrechtse Heuvelrug bij Maarn, die een uur later werd opgepikt boven Ede (GE). De volgende dag hingen ze boven de Hoge Veluwe en vervolgden hun weg naar het noordoosten, waar ze gezien werden tot aan Hardenberg (OV). De Dwergooruil die op 1 juni tegen een raam was gevlogen in Oudemirdum (FR) is gelukkig opgelapt in de Fûgelhelling (dat is Fries voor vogelopvangcentrum). Hij werd op 4 augustus vrijgelaten in Zuid-Limburg.

Slangenarend Circaetus gallicus, Noorderdijkweg, 1 juli 2020 (Johan van der Vegt)

Slangenarend Circaetus gallicus, Telpost Brobbelbies Noord, 13 augustus 2020 (Toy Janssen)

Dwergooruil Otus scops, Zuidwest-Friesland, 3 augustus 2020 (Andries Zijlstra)

Steltlopers

Ook buiten de twee knallers die hierboven al genoemd zijn waren het twee goede maanden voor stelten. Zo werden er onder andere twee Poelsnippen ontdekt. De eerste was van 19 tot 21 augustus aanwezig bij Staphorst, vlakbij natuurgebied de Wieden. Helaas bevond deze vogel zich op ontoegankelijk terrein en werd hij bovendien voornamelijk in vlucht gezien als hij samen met Watersnippen even uit het gebied opvloog. De andere Poelsnip werd op 24 augustus opgestoten bij de Westerplas op Schiermonnikoog tijdens een JNM-kamp. Helaas voor de andere vogelaars die op het eiland waren en in de stromende regen waren toegesneld, werd deze nooit meer gezien. Grielen waren ook weer rijkelijk vertegenwoordigd met vier exemplaren: op 7 juli vloog er één langs in de Amsterdamse Waterleidingduinen, in de nacht van 11 op 12 juli werd een overvliegende gehoord bij Lonneker (OV), op 15 juli zat er één op een akker in de buurt van Westhoek (FR) en op 22 juli zat een twitchbare vogel in Meijendel (ZH).

Poelsnip Gallinago media, Staphorst, 19 augustus 2020 (Jesse Oosterhuis)

Poelsnip Gallinago media, Westerplas, Schiermonnikoog, 24 augustus 2020 (Wouter van der Ham)

De combinatie Vlieland en juli is eigenlijk al jaren bijna een garantie voor Aziatische Goudplevier. Dit jaar werd dat nog eens bevestigd toen er op 18 juli niet één, maar twee adulte vogels bij elkaar werden gevonden. Maar ook daar bleef het niet bij, want een derde vogel die zich op 27 juli kortstondig bij het duo aansloot spande pas echt de Kroonspolder! Dit betrof een tweede kalenderjaar vogel, die de dag daarop weer weg was. De twee adulte vogels werden voor het laatst gezien op 3 augustus, maar op 9 en 21 augustus waren er weer losse waarnemingen van adulte vogels op dezelfde plek. Mogelijk gaat het ook hierbij weer om nieuwe vogels. Ongekend! Ook op het vasteland werden veelvuldig Aziatische Goudplevieren ontdekt, te weten in de Emmapolder in Noordoost-Groningen (2 aug), in de Workumerwaard (FR; 8-10 aug), bij Tholen (ZL; 16-24 aug), bij Kerkwerve (ZL; vanaf 23 aug) en bij Wolphaartsdijk (ZL; 29 aug). Er werd ook één Amerikaanse Goudplevier gezien: op 27 juli zat een adulte bij Koehool (FR). Van 11 tot 19 augustus zat een Steppevorkstaartplevier bij Schagerbrug (NH), die een dag daarna werd teruggevonden bij Camperduin en daar in ieder geval tot 21 augustus bleef. Op 20 augustus werd bij Kerkwerve ook kort een Steppevorkstaartplevier gezien, maar die kon helaas niet meer worden teruggevonden.

Amerikaanse Goudplevier Pluvialis dominica, Tzummarrum, 27 juli 2020 (Eric Elsinga)

Steppevorkstaartplevier Glareola nordmanni, Schagerbrug, 13 augustus 2020 (Fred Visscher)

Breedbekstrandlopers werden gezien op de Schorren, Texel (16-19 juli), in de Peazemerlannen (FR; 23 juli), bij Westhoek (twee stuks op 27 juli) en bij de pier van Holwerd (FR; 30 juli). Op de klassieke plek voor de soort bij de Dollard werden waarnemingen gedaan op 30 juli, 2 augustus en 8 augustus. Er werden tijdens deze periode twee adulte Bonapartes Strandlopers gezien: van 20 juli tot 7 augustus zat er één in Utopia op Texel en van 19 tot 24 augustus zat er één in de Workumerwaard. Gestreepte Strandlopers waren er ook: in de Biesbosch van 10 tot 13 juli en van 19 tot 27 juli, bij Polsbroekerdam (UT) op 11 juli, in de waterberging van Twisk (NH) van 2 tot 13 augustus, bij Petten (NH) vanaf 20 augustus en enkele kilometers noordelijker bij ’t Zand op de laatste dag van die maand. In het Lauwersmeergebied werden in totaal drie Gestreepte Strandlopers gezien: van 2 tot 21 juli waren er waarnemingen in de omgeving van de Enzumakeeg, waarbij het tussen 3 en 13 juli zeker twee exemplaren betrof. Daarnaast werd er op 24 juli één gezien Achter de Zwarten.

Bonapartes Strandloper Calidris fuscicollis, Utopia, Texel, 23 juli 2020 (Toy Janssen)

Gestreepte Strandloper Calidris melanotos, Belkmerweg, Petten, 20 augustus 2020 (Johan Apperloo)

Op 24 juli werd bij Holwerd een Terekruiter gevonden, welke bleef tot 28 juli. Van 1 tot 8 augustus zat er één op de bekende plek bij de Dollard (GR). In de vroege ochtend van 25 augustus werd er ook nog één opgenomen die roepend over een huis in Arnhem vloog. Op 10 juli hadden we weer eens een Kleine Geelpootruiter, bij Avenhorn (NH). Poelruiters tikten de afgelopen maanden de dubbele cijfers aan. Twee vogels zaten er al eerder, waarvan het exemplaar van Schagen tot 2 juli en die in het Diependal (DR) tot 6 juli bleef. Van 3 tot 5 juli werd een vogel gezien in (de buurt van) de Ezumakeeg-Noord, en van 8 tot 9 augustus idem dito. Op 25 juli werd er één gezien in Aldegeaster Brekken (FR). In de dagen tussen 29 juli en 3 augustus werden ook Poelruiters waargenomen in het Zuidlaardermeergebied, waarbij het er op een zeker moment wel drie bij elkaar waren. In augustus werden nog nieuwe exemplaren ontdekt in de Hoarnestreek (FR; 8 aug), in de plasjes van Harlingen (4-16 aug), bij Schagerbrug (18 aug) en in de Balgzandpolder bij Den Helder (19-28 aug).

Poelruiter Tringa stagnatilis, Balgzandpolder, 24 augustus 2020 (Jan Wies)

Zeevogels, meeuwen en sterns

Het was een relatief goede zomer voor Vale Pijlstormvogels. Telpost Camperduin kon er in totaal vier opschrijven, namelijk op 1, 2, 23 en 26 augustus. Bij Castricum spoelde er op 3 augustus één aan. Verder werden langsvliegende vogels gezien op Terschelling (23 aug), bij Katwijk aan Zee (23 aug), op Vlieland (24 aug), op Ameland (26 aug), bij Noordwijk aan Zee (26 aug), op de Maasvlakte (twee op 26 aug en één op 27 aug) en op Texel (29 aug). De eerste Vorkstaartmeeuw van het najaar werd op 5 juli gezien bij Koehool (FR), waar er eerder dit jaar ook al een tijdje een rondhing. Gelet op de extreem vroege datum is het aannemelijk dat het om dezelfde gaat. Op 20 augustus zat er één kort ter plaatse op de Schorren, Texel. 26 augustus was een goede dag voor de soort: er werden exemplaren gezien vanaf Westkapelle, Bloemendaal aan Zee, twee vanaf Terschelling, twee vanaf Den Helder, waar ook al een melding was van een dag daarvoor, en twee vanaf Vlieland. Terschelling had bovendien ook nog vogels op 24 en 30 augustus. Op 27 augustus werd er één gemeld op Schiermonnikoog en op 29 augustus vloog er één langs Egmond aan Zee. De bekende derde kalenderjaar Grote Burgemeester heeft de hele tijd in Vlissingen gezeten.

Vale Pijlstormvogel Puffinus mauretanicus, Maasvlakte, 26 augustus 2020 (Albert Molenaar)

Grote Burgemeester Larus hyperboreus, Vlissingen, 23 augustus 2020 (Marcel Klootwijk)

In juni waren er al twee Dougalls Sterns aanwezig in de Putten, Camperduin. De tweede kalenderjaar vogel werd op 1 juli nog gemeld en de adulte vogel werd voor het laatst gemeld op 2 augustus. Op 4 augustus werd er één ontdekt in Zeeland op een plek die nog niet is onthuld, omdat deze gevoelig zou zijn voor verstoring. Op 1 juli was er melding van telpost Castricum aan Zee, van een adult zomerkleed vogel die met twee Visdieven naar het zuiden vloog. Families Lachstern werden zoals elk jaar in deze tijd gezien in Zuidoost-Groningen en daarna in de Kop van Noord-Holland, waar de grootste waargenomen groepen respectievelijk uit 42 en 29 exemplaren bestonden.

Dougalls Stern Sterna dougallii, De Putten, Camperduin, 6 juli 2020 (Eric Menkveld)

Lachstern Gelochelidon nilotica, Oudesluis, 14 augustus 2020 (Fred Visscher)

Zangvogels en de rest

Al geldt er een ongeschreven regel dat de zomer een rustperiode is voor vogelaars, velen hielden zich niet aan dit gentleman’s accord en er werden toch aardig wat zogenaamde bulksoorten in deze categorie ‘zangvogels’ binnengeharkt, veelal met de benodigde bewijsplaten. Echter, één van de beruchtste soorten als het gaat om bewijsvergaring moet toch wel de Alpengierzwaluw zijn. Zo moeten we het ook deze periode alleen doen met meldingen van niet-gedocumenteerde vogels. Op 14 juli werd er bij Egmond-Binnen (NH) een rondhangende vogel gemeld en op 10 augustus werd er één boven Westenschouwen (ZL) gemeld. Hoe anders was dat met de Grauwe Fitissen van deze periode. Op 24 juli werd een roepende vogel opgenomen bij het Rijkswaterstaathuisje op Vlieland. Op 27 augustus werd er, tijdens een NJN-kamp, één ontdekt in de bosjes t.h.v. Paal 8 op Terschelling en op 29 augustus werd er één op de Vliehors gevonden. Op 30 augustus werd er langs de Stuifdijk van Schiermonnikoog een exemplaar gevonden dat in ieder geval tot aan de volgende periode aanwezig was. De Iberische Tjijftjaf van Haarlem was nog tot en met 11 juli aanwezig. Sperwergrasmussen werden deze periode in de maand augustus weer volop gezien. De eerste werd op 10 augustus op Rottumerplaat gevonden en de dag daarna vloog er één tegen een raam in Den Haag. Op 16 augustus werd een nieuw exemplaar op Rottumerplaat gevonden en diezelfde dag werd ook een Sperwergrasmus in het Noordhollands Duinreservaat gevonden. Deze vogel was nog tot en met 18 augustus aanwezig. 19 augustus bracht een vogel bij de Robbenjager op Texel en één bij Coepelduyn (ZH). Op 21 augustus werd er één gevangen in de Amsterdamse Waterleidingduinen. Op Vlieland werd een individu in de Noordoosthoek gevonden en op 31 augustus bevond de laatste Sperwergrasmus van deze periode zich in het net bij VRS Van Lennep.

Grauwe Fitis Phylloscopus trochiloides, Terschelling, 27 augustus 2020 (Tim Schipper)

Grauwe Fitis Phylloscopus trochiloides, Vlieland, 29 augustus 2020 (Olmo van Herwaarden)

Sperwergrasmus Sylvia nisoria, Castricum, 16 augustus 2020 (Hans Groot)

Een opvallende Orpheusspotvogel werd op 12 augustus tot en met de volgende dag roepend bij Ruigoord (NH) aangetroffen. Dé maand voor Kleine Spotvogel moet nog komen, maar op 28 augustus werd er al één gevangen in de Ooijpolder. De Struikrietzanger van het Lauwersmeer was op 1 juli nog aanwezig in het Zuidwalbos. Op 12 en 16 augustus werd er een vogel gevangen, respectievelijk te VRS Meijendel en te Amsterdamse Waterleidingduinen. De eerste Waterrietzanger van het seizoen werd op 1 augustus gevangen bij VRS Meijendel. De volgende werd op 5 augustus in het net aangetroffen bij VRS Castricum. Tevens werd op deze dag het eerste exemplaar in het veld ontdekt, bij Polder Arkemheem (GE). Hier was tot en met 16 augustus in ieder geval één individu aanwezig, maar op 12 augustus werden er minimaal drie exemplaren met zekerheid gezien. Verdere ringvangsten werden gedaan op 8 augustus (VRS Castricum), 15 augustus (VRS Saeftinghe, ZL) en op 16 augustus (VRS Castricum; VRS Van Lennep). 6 augustus was een goede dag voor het vinden van een Waterrietzanger, want bij de Groene Jonker (ZH), bij de Bakkersdam (NH) en bij de Kraaijenbergse Plassen (NB) werd er één aangetroffen. De vogel bij de Bakkersdam was nog aanwezig tot en met 19 augustus en die van de Kraaijenbergse Plassen tot en met 12 augustus. Op 9 augustus werd er één ontdekt bij Schiedam (ZH). De meest getwitchte Waterrietzangers bevonden zich dit jaar in de Eendragtspolder te Zevenhuizen (ZH). Hier waren minimaal vier verschillende exemplaren van 10 t/m 20 augustus aanwezig en deze lieten zich bij tijd en wijle erg goed zien. Ook was hier enkele dagen een juveniele Kwartelkoning goed te zien buiten de rietkragen, op een net gemaaide strook, en was hier een zingende Graszanger te bewonderen van 10 t/m 13 augustus. Op 12 augustus werd een adulte Waterrietzanger bij Het Waterrijk (GE) gevonden en op 13 augustus een juveniel bij Ulft (GE). Op 15 augustus werd de enige vogel voor Friesland van dit seizoen gevonden nabij Koehool. Tevens werden op deze dag twee vogels in de Buitenpolder bij Dordrecht (ZH) gevonden en één bij Lentevreugd (ZH).

Struikrietzanger Acrocephalus dumetorum, Meijendel, Wassenaar, 12 augustus 2020 (Edwin Bosch)

Waterrietzanger Acrocephalus paludicola, Eendragtspolder, Zevenhuizen, 20 augustus 2020 (Julian Bosch)

De Noordse Nachtegalen van deze periode betroffen helaas alleen maar vangsten: op 11 juli werd er één bij VRS Van Lennep gevangen en op 3 augustus zat ditzelfde exemplaar weer in het net. Deze Noordse Nachtegaal is al sinds eind mei aanwezig in omgeving van de Kennemerduinen. Op 15 augustus werd er ook te Meijendel een exemplaar gevangen. Op 16 juli werd een Rode Rotslijster gefotografeerd in Uffelte (DR), maar helaas werd deze vogel pas een week later gemeld, toen de vogel dood voor het raam werd aangetroffen. Het tweede geval voor deze provincie en het zestiende geval voor ons land was dus helaas voor weinig mensen weggelegd. De Roze Spreeuwen-invasie bereikte zijn summum in ons land gedurende deze twee maanden. Zo werden meerdere adulte vogels gezien, namelijk te Soest (5 juli, UT), op Texel (7 juli), bij de Haarrijnseplas (8 t/m 11 juli, UT), een overvliegende vogel bij Diependal (10 juli, DR), bij Vatrop (13 juli, NH), bij Waardhuizen (14 aug, NB), in de 2de Kroonspolder op Vlieland (15 aug), in het Verdronken Land van Saeftinghe en iets later bij Emmadorp (19 aug, ZL) en de laatste weer op Texel bij het Reddingsboothuis (30 t/m 31 aug). Er werden deze periode ook nog enkele juveniele vogels gezien, maar de eerste werd op 29 juli langs het Oostvaardersdiep (FL) ontdekt. Deze begaf zich tot en met 6 augustus in de nabijgelegen omgeving. Een ander exemplaar dat langer rond bleef hangen bevond zich op Rottumerplaat van 14 tot en met 23 augustus. Op 18 augustus werd een juveniel bij De Petten op Texel gevonden. Op 20 augustus werd er één ontdekt in het Noordhollands Duinreservaat die tot aan de volgende dag nog gevonden werd. Bij Seaport Marina in IJmuiden bevond zich een Roze Spreeuw van 24 t/m 31 augustus en op Schiermonnikoog was een exemplaar aanwezig van 28 t/m 29 augustus.

Roze Spreeuw Pastor roseus, IJmuiden, 29 augustus 2020 (Kees de Vries)

De mogelijke Amoerkwikstaart bij Rockanje (ZH) is nog steeds aanwezig en lijkt niet van plan zich te verplaatsen. Citroenkwikstaarten werden deze periode gezien in de Millingerwaard (GE) op 22 augustus en op Terschelling, tijdens datzelfde NJN-kamp als hierboven, waarbij de vogel eerst bij de Westerdijk gevonden werd op 27 augustus en later op 29 augustus bij West aan Zee herondekt werd. Er werden deze periode enorm veel Duinpiepers gemeld, met de grootste groepen over de Loozerheide (NB) waar op 27 augustus 20 stuks overvlogen, op 28 augustus 14 stuks en op 29 augustus 19 stuks. De grootste groep vogels aan de grond werd bij de Brobbelbies gezien, waar minstens vijf exemplaren ter plaatse waren op 16 augustus, maar mogelijk wel negen. Op 24 augustus werd een juveniele Zwartkopgors op de noordpunt van Texel ontdekt. Ondanks dat de vogel vrij vroeg gevonden werd, bleek het toch een lastig beestje en niet al te makkelijk twitchbaar. Het feit dat het een eerste kalenderjaar vogel betrof, zal niet bijgedragen hebben aan het enthousiasme van twitchers voor deze supervondst, want het gaat hier nog maar over het twintigste geval voor Nederland.

Citroenkwikstaart Motacilla citreola, Terschelling, 29 augustus 2020 (Thijs Glastra)

Zwartkopgors Emberiza melanocephala, Texel, 24 augustus 2020 (Jeroen de Bruijn)

Duinpieper Anthus campestris, Telpost Brobbelbies Noord, 18 augustus 2020 (Alain Hofmans)

Nieuws uit de WP

In de WP is het eigenlijk nooit rustig, met zo’n groot werkgebied waarin zich relatief veel fanatieke vogelaars bevinden. Terwijl wij in deze periode nog moesten opstarten met zeldzame plevieren, begon Zweden al op 1 juli met een als Spreeuw vermomde Mongoolse Plevier (Lesser Sand Plover), de negende voor dit land. Die was echter al weer gauw vergeten want op 2 juli werd de Wenkbrauwalbatros (Black-browed Albatros) van de Noordzee weer gezien, ditmaal in de UK, bij Bempton Cliffs. Jaloersmakende, bizarre, beeldvullende platen werden gedeeld, maar de volgende ochtend vertrok de vogel weer. Zou hij dan eindelijk Nederland eens bezoeken binnenkort?! Dan het liefst toch wel even ter plaatse op de Westerplas van Schiermonnikoog, dat is mooi voor de belangrijkste lijst die Nederland rijk is.

Wenkbrauwalbatros Thalassarche melanophris, Bempton Cliffs, UK, 3 juli 2020 (Craig Thomas)

Op 6 juli werd een Witstaartkeerkringvogel (White-tailed Tropicbird) gevangen op Ilhéu de Cima in Kaapverdië. Het is alweer de derde voor Kaapverdië in een korte tijd. In Israël werd op 8 juli het vierde Wilsons Stormvogeltje (Wilson’s Storm Petrel) voor dat land gezien. Op 13 juli werd een andere zeldzame zeevogel gevonden op het strand, namelijk een Bruine Gent (Brown Booby) te Greystones, Ierland. Op 16 juli werd de vogel in een opvang ondergebracht, maar helaas overleed deze.

Bruine Gent Sula leucogaster, Greystones, UK, 13 juli 2020 (Paul Kelly)

De vierde Pijlstaartgierzwaluw (White-rumped Swift) voor Frankrijk werd op 14 juli ontdekt. Deze vogel was in ieder geval nog tot en met de 21ste aanwezig en was bezig met het scouten van potentiële nestlocaties, waaronder rotsen en nesten van Roodstuitzwaluwen; er ontbrak alleen nog een partner… Gelukkig dus niet zo inspiratieloos als de nieuwe Nederlandse naam doet aangeven. Op 16 juli kwam het nieuws van een enorme zeldzaamheid voor onze zuiderburen naar buiten, want in 2018 was van 3 januari tot en met 12 maart een Oosterse Tortel aanwezig, wat het eerste geval voor België betrof! Altijd fijn als er zulk verlaat nieuws komt, weer een mogelijkheid om je onsterfelijk te maken minder! Een andere ‘eerste’ werd op 17 juli in de vorm van een Sporenkievit (Spur-winged Lapwing) gevonden in Azerbeidzjan langs de Araz-rivier. Op 18 juli werd bij Kfar Rubbin de tweede Senegalese Griel (Senegal Thick-knee) voor Israël ontdekt (later twee ex).

In Frankrijk nam de Roze Spreeuwen-invasie (Rosy Starling) een ultieme vorm aan, want ongeveer twintig paar besloot te gaan broeden in hun nieuwverworven thuisland. De eerste broedgevallen voor Frankrijk resulteerden in een stuk of 15 nesten met jongen. Op 30 juli werd de eerste Freira (Zino’s Petrel) voor Groot-Britannië gezien voor de kust van de Scillies tijdens een pelagische tocht door o.a. Bob Flood. Aan de hand van foto’s kon de vogel op soortniveau gedetermineerd worden en zal dus hopelijk de toets der BBRC doorstaan. Verder werd er op deze dag, aan de andere kant van Europa, een Groene Fitis (Green Warbler) gevangen in Roemenië, het derde geval voor dat land. De volgende dag was het raak in Oostenrijk, waar de derde Eleonora’s Valk (Eleonora’s Falcon) gefotografeerd werd.

Groene Fitis Phylloscopus nitidus, Grindul Chituc, Roemenië, 30 juli 2020 (Cotoara Andrei)

De eerste melding van augustus kwam uit Israël, waar de viertiende Bateleur (Bateleur) op de Golan Heights gevonden werd. Het betrof, zoals altijd, weer een juveniele vogel. Een nieuwe soort voor Oekraïne werd op 5 augustus gefotografeerd, namelijk de achttiende Amoerroodpootvalk (Amur Falcon) voor de WP. Op 6 augustus werden we weer teruggeroepen naar de Kaapverden, waar op Ilhéu de Cima nu twee Witstaartkeerkringvogels gevangen werden en zelfs broeden werd aangetoond! Dit past goed in het beeld van de opmars van deze zuidelijke soorten die hun verspreidingsgebied noordwaarts uitbreiden en/of verplaatsen. We blijven nog even bij de zeevogels, want op 7 augustus werd er een Australische Grote Pijlstormvogel (Flesh-footed Shearwater) tijdens een pelagische tocht ten zuiden van Pico gefotografeerd. Het betreft het tweede geval voor de ‘oude’ WP, maar er is natuurlijk een grote kans dat men niet scherp is op deze soort. Zo geldt dat ook voor Dunbekpijlstormvogel (Short-tailed Shearwater). Op 14 augustus werd bekend gemaakt dat er op 9 september 2015 één was gefotografeerd voor de kust van Brittannië, het eerste geval voor Frankrijk en de ‘oude’ WP. Echter, een dag eerder, op 13 augustus, werd bekend gemaakt dat een exemplaar was gefotografeerd bij Hoëdic Island, wat dus met terugwerkende kracht niet de eerste voor Frankrijk, maar de tweede voor het land is. De gestrande vogel van Ierland eerder dit jaar werd dus de tweede voor de WP en het exemplaar van Hoëdic Island de derde.

Terug naar de chronologie van deze periode, want op 10 augustus werd onze aandacht weer naar Groot-Brittannië getrokken. Hier ontstond namelijk over een eerder als Kuhls Pijlstormvogel (Cory's Shearwater) gedetermineerde vogel toch twijfel en men gaat inmiddels voor de determinatie als Scopoli’s Pijlstormvogel (Scopoli’s Shearwater). Dankzij kenmerkende witte markeringen op de vleugel (door rui/veerverlies) was de herkenning van dit individu vrij gemakkelijk. Indien aanvaard, betreft dit het derde geval voor de UK. Op 14 augustus werd de eerste Bruine Klauwier (Brown Shrike) voor Zwitserland ontdekt. Helaas was de vogel maar amper een uur twitchbaar, want daarna was er geen spoor meer te bekennen van deze mooie klauwier. Mogelijk opgegeten en daarmee blijft dit dus een regelrechte blokker voor het land, in tegenstelling tot in de rest van de WP, waar de gevallen explosief zijn toegenomen. Kwestie van veranderend migratiepatroon, waarnemersdruk of toename van de soort? In ieder geval trekt deze soort niet meer het bekijks die het pak ‘m beet 5 jaar geleden deed.

Terug naar de UK, waar op 20 augustus een valk werd uitgescholden voor Boomvalk, maar door scherpe vogelaars snel ontmaskerd werd als een bedrieger. Eén van de twee valken was wel degelijk een Boomvalk, maar die ander betrof een ‘pale morph’ eerste kalenderjaar Eleonora’s Valk (Eleonora’s Falcon). Het betreft alweer de achtste voor GB, terwijl wij nog steeds op onze eerste twitchbare vogel wachten. Dan volgen er op 25 augustus twee ‘saaie’ vangsten, een Indische Rotsmus in Israël (het vijfde geval) en een Veldrietzanger in België. Die zuiderburen hebben ook al aardig wat gevallen van deze ‘notorious basterd ‘, maar toch alweer vijf veldgevallen(!). Hoe ze dat daar dan wel weer klaarspelen…

Veldrietzanger Acrocephalus agricola, Oorderen, België, 25 augustus 2020 (Peter Symens)

Op 27 augustus werd de vierde Aziatische Wespendief (Crested Honey Buzzard) voor Turkije ontdekt. Waarschijnlijk zal deze soort hier wel vaker het luchtruim doorkruisen maar systematisch over het hoofd worden gezien en weggeschreven worden als Wespendief.

Alles hierboven was eigenlijk alleen de opmaat naar één van de meest legendarische weekenden wat zeetrektellingen in de WP betreft. Op 29 en 30 augustus was het gekkenhuis aan de Spaanse kust. Vanaf Estaca de Bares werd door een internationaal clubje van vijftien vogelaars een enorm aantal vogels gezien en ook bizarre zeldzaamheden. Op 29 augustus werd door een Dutch Birder een ‘”grote overall chocolade bruine Petrel met een iets contrasterende lichtere snavel(basis) op minder dan 1km” waargenomen. Dit bleek niets minder dan een Langvleugelstormvogel (Great-winged Petrel)! Het betreft hier, indien aanvaard, het eerste geval voor de Western Palearctic. Ook waren er drie leden van de Spaanse zeldzaamhedencommissie aanwezig en die laten zich net als de Nederlandse commissie maar al te graag beïnvloeden door onze wijsheid. Daarom dit even in het Spaans: "Era uno sí o sí, hay que aceptarlo sin más!"! Dat geldt ook voor de mokerharde zeldzaamheid van de volgende dag. Op 30 augustus zat men nog bij te komen, maar toch stiekem te hopen op een Wenkbrauwalbatros die 200 kilometer verderop gemeld was. Rond half elf kwam er ineens toch een albatros langs vliegen, echter niet een Wenkbrauw, maar een Atlantische Geelneusalbatros (Atlantic Yellow-nosed Albatros)!! In het veld werd er blind wat geschoten, maar men dacht geen beeldmateriaal verzameld te hebben. Na thuiskomst bleek er toch wel degelijk dat er op enkele pixels een albatros stond. Verder werden gedurende het weekend nog twee waarschijnlijke Zuidpooljagers (South Polar Skuas), een Kleine Pijlstormvogel (Barolo’s Shearwater), vier donsstormvogels (Fea’s/Desertas/Zino’s Petrel), een Wilsons Stormvogeltje (Wilson’s Storm Petrel, 150 Vorkstaartmeeuwen (Sabine’s Gulls), 130 Kleinste Jagers (Long-tailed Skuas), 500 Grote Jagers (Great Skuas), 150 Middelste Jagers (Pomarine Skuas), zo’n 15000 pijlstormvogels (shearwaters) verdeeld over vijf soorten en nog veel meer gezien! Oh ja, er werd op 29 augustus ook nog een Bruine Gent gezien op Gran Canaria, de vierde voor deze eilandengroep.

Atlantische Geelneusalbatros Thalassarche chlororhynchos, Estaca de Bares, Spanje, 30 augustus 2020 (Guillermo Rodríguez)

De glazen bol

De weersvoorspellingen laten zich nog moeilijk lezen voor de komende tijd, zo halverwege september. Oktober voelt eigenlijk echt pas als najaar, maar om ons heen is het al volledig losgeslagen met dwaalgasten die bij dit seizoen horen. In Nederland focussen we ons vooral op het staartje van de steltlopertrek, met bijvoorbeeld de eerste Grote Kanoet voor Nederland in deze maand, maar we moeten eigenlijk al volop op zoek naar ‘Yanks’! Met name op zoek naar ‘tirannen’, die niet alleen voor ’s werelds meest uniforme genus meedingen naar de prijzen, maar ook qua stomste Nederlandse namen. Een Berkenfeetiran (Yellow-bellied Flycatcher) in Schotland, een Elzen-/Wilgenfeetiran (Alder/Willow Flycatcher) op IJsland; het zijn er maar twee, maar zo vaak komen die nou ook weer niet aan deze kant van de oceaan! Natuurlijk is dit van oudsher ook de maand voor Wilgengors en een claim aan de oostkust van Engeland deed het hart toch sneller kloppen. Zou het dan nog kunnen? Komend weekend is het speelveld weer Vlieland, want DT-1 staat weer voor de deur. Velen zullen zeker niet balen, mocht er zaterdagochtend een watertaxi nodig zijn!

Berkenfeetiran Empidonax flaviventris, Tiree, Schotland, 17 september 2020 (Peter Stronach)

Wilgengors Emberiza aureola, Vlieland, 17 september 1994 (Arnold Veen)

Grote Kanoet Calidris tenuirostris, Bergen, Noord-Holland, 29 september 1991 (Lammert van der Veen)

We willen alle waarnemers en fotografen hartelijk bedanken voor hun bijdrages aan dit verslag.
We would like to thank all observers and photographers for their contributions to this report.

Diedert Koppenol & Lonnie Bregman

Discussie

Lennart Verheuvel  ·  22 september 2020  21:29, gewijzigd 22 september 2020  21:32

'Het was (er) een ja of ja, je moet het zonder accepteren'? De Spaanse zeldzaamhedencommissie snapt het vast beter dan ik ;)

Diedert Koppenol  ·  22 september 2020  21:33, gewijzigd 22 september 2020  21:34

Letterlijk vertaald krijg je dat inderdaad, maar een expert heeft dit voor mij vertaald en zo zou je dat in het Spaans zeggen. (Het was er sowieso één, gewoon lekker aanvaarden die hap!) Minder speels, maar zo gaat dat wel vaker met vertalen. :)

Wim Wiegant  ·  22 september 2020  23:48, gewijzigd 22 september 2020  23:52

Denk aan de Steppeplevier en doe de terugvertaling, Lennart. "Is het er nou een, ja of ja? Geen gezeik, gewoon gáán …!  Verder spreek ik overigens vrijwel geen woord Spaans…! 

Wat een heerlijk verslag weer….! 

Ronald Nuiver  ·  23 september 2020  02:01

Linkje roze spreeuwen doet het niet

Toy Janssen  ·  23 september 2020  06:34

Linkje Roze Spreeuw is aangepast

Lennart Verheuvel  ·  23 september 2020  08:33, gewijzigd 23 september 2020  08:34

Claro, dank voor de toelichting! Mijn Spaans is wat roestiger geworden sinds vorig jaar merk ik (weinig kans om in de praktijk te oefenen ook in deze tijd), maar dit is vast ook zo'n manier van uitdrukken die de Spanjaarden maar al te goed begrijpen maar waar je als buitenlander met steenkolenspaans weer geen chocola van kunt maken. Goed uitgezocht iig!

Jildert Hijlkema  ·  23 september 2020  10:23

Puik verslag maar weer en dank voor met name de bundeling van nieuws van elders uit de WP!

Ter overweging: de genoemde Kwartelkoning en Graszanger bij Zevenhuizen (ZH) kan er bij de lezer voor zorgen dat het niet duidelijk meer is dat het vervolgens weer over Waterrietzangers bij respectievelijk Waterrijk (liever Park Lingezegen), Ulft, Koehool, Buitenpolder en Lentevreugd gaat.

Bas van der Burg  ·  23 september 2020  10:30, gewijzigd 23 september 2020  10:30

Hallo Jildert, ik had precies hetzelfde mbt Waterrietzanger en Graszanger. Was gelijk aan het zoeken binnen katwijk.waarneming.nl naar een waarneming van Graszanger op 15 augustus (ivm jaarverslag 2020 van de Vogelclub Katwijk). Toen de tekst nog maar eens goed gelezen.......


Maar verder weer een mooi verslag mannen! Ga zo door!!

Diedert Koppenol  ·  23 september 2020  11:02

Dank voor de complimenten en feedback heren, de tekst is iets aangepast. 

Arnoud B van den Berg  ·  23 september 2020  11:39

Fantastisch.

Wouter van Pelt  ·  23 september 2020  11:44

Mooie terugblik weer.

Was er ook niet een editie van onze zuiderburen? Ik kan die nergens terugvinden, was dat geen succes? 

Diedert Koppenol  ·  23 september 2020  11:53

@Wouter, zeker wel! Zie hier.  Staat inderdaad wat verstopt. Als je op dutchbirding.nl rechtsboven op belgianbirdalerts.be klikt, dan op 'Blogs' en vervolgens 'Birding Belgium' kom je op de 'Terugblik'-pagina van België. Erg leuk om te lezen ook!

Max Berlijn  ·  23 september 2020  12:47

Mooi hoor heren en compleet (dit maal 😉) 😀.

Wouter van Pelt  ·  23 september 2020  13:10, gewijzigd 23 september 2020  13:10

Dank Diedert, kon 'm inderdaad met geen mogelijkheid terugvinden. Zeker erg leuk om te lezen ook.

Bram Roobol  ·  23 september 2020  21:41

Puik geschreven weer!

Vincent van der Spek  ·  25 september 2020  09:12

Met plezier gelezen weer! Ik vroeg me al af waar ie bleef ;)

Klein dingetje: de tekst suggereert dat er 2 nona's zijn gevangen bij Van Lennep. Het gaat om één vogel die meermaals is teruggevangen. Deze zat er al vanaf eind mei. 

Gebruikers van het forum gaan akkoord met de forumregels.

Feedback?