WP Birding
Pasvik, Varanger & 'blue fulmar pelagic', 6-12 mei 2011
5 juni 2011 · 25469 × bekeken
De Varangerfjord en het Varangerschiereiland in Finnmark, in het uiterste noordoosten van Noorwegen, vormen een van de makkelijkst bereikbare plaatsen in Europa waar je met de arctis in aanraking kan komen. Ik was reeds meerdere keren in het gebied, zowel privé als als begeleider van een groep, maar dat was steeds eind mei of begin juni, wanneer alle zomergasten zijn gearriveerd. De uitnodiging van Linken Næringshage (www.linken-nh.no, een lokale organisatie die economische en toeristische ontwikkeling stimuleert en dus ook het gebied wil promoten voor bezoekende vogelaars, individueel of in groepen) om met een 'FAMtrip' het gebied van 6-12 mei 2011 te bezoeken bood echter een leuke gelegenheid om nog een aardig staartje van de winter mee te maken. Terwijl Nederland blakerde in een warme voorjaarszon en dito oostelijke stromingen, verbleef ik (André van Loon (www.dutchbirding.nl) onder aanmerkelijk frissere omstandigheden in het hoge noorden, in het gezelschap van Nigel Jones (www.ornitholidays.co.uk), Chris Lansdell (www.oenanthe.co.uk), James McCallum (www.jamesmccallum.co.uk), Colin McShane (www.avianadventures.co.uk), Steve Rogers (www.swopticsphoto.com) en Martin Garner (www.birdingfrontiers.com) (alle Engelsen), Jörg Kretzschmar (Duitsland; www.ozellus.de), Hans Ueli Grütter (Zwitserland; www.liberty-bird.com) en Ruud van Beusekom (www.birdingbreaks.nl). De meesten vertegenwoordigden een vogelreisorganisatie.
Vrijdag 6 mei - Vlucht naar Kirkenes
Stipt om 20.00 uur landde het vliegtuig vanuit Oslo in Kirkenes. Onze gids Tormod Amundsen en chauffeur Hans stonden ons op te wachten. Meteen begon de pret. Op luttele kilometers van het vliegveld zat een twitchbare Bruine Beer! Bovenop een steile helling pal naast de weg, in een sneeuwkuil, lag ie lekker te knagen aan wat oude brokken rendier. Mager, net uit de winterslaap ontwaakt. We konden hem zeer fraai zien vanaf de overkant van het dalletje, op ongeveer 150 m. Op een gegeven moment ging hij staan en staarde in onze richting. Wat zijn ze groot! En wat een start van deze trip! Letterlijk nog geen vogel gezien en dan dit. Tevreden rijden we naar het hotel in Kirkenes.
Bruine Beer Ursus arctos Brown Bear (Steve Rogers)
Vanaf de eettafel in het hotel hebben we goed uitzicht op de fjord en we zien de eerste Stellers Eiders en IJseenden langsvliegen (nog een beetje ver), Roodkeelduikers en Kleine Jagers.
Zaterdag 7 mei - Pasvik-vallei v.v.; Kirkenes-Varangerbotn-Varjjat Feriehus
Vandaag eerst een stukje naar het zuiden, de taigazone in via de Pasvikvallei ten zuiden van Kirkenes. De rivier vormt de grens met Rusland en aan de overkant doemt al gauw een deprimerend stadje en dito walmende fabriekspijpen op. In de vallei is het voorjaar vrij vroeg ingetreden. Veel veentjes zijn al sneeuwvrij maar er zijn nog weinig vogels. Doordat de sneeuw al weg is, leveren de feeders die bij de meeste huizen staan niet de verwachte leuke soorten op. We zien wel de nodige Ruigpootbuizerds en Pestvogels. Op een heuveltop scannen we de omgeving af en dat levert zowaar voor sommigen een mannetje Haakbek op die kort in een boomtop zat. We horen Bruinkopmezen en na enig gezoek vinden we een groepje van een stuk of acht. Verder laten Grote Kruisbekken zich horen. In de veenterreinen en langs de rivier blijken de eerste Kraanvogels, Roodkeelduikers, enkele Zwarte Ruiters en Taigarietganzen gearriveerd. Door het vroege voorjaar blijkt een gepland weggetje naar een huis met een feeder die vrijwel garant stond voor Taigagaai en Haakbek nog onbegaanbaar. Er was jammergenoeg ook geen plek bekend voor een Laplanduil. Dat was een kleine teleurstelling. Maar ook weer niet zo gek als je bedenkt dat er in heel Finnmark slechts vier (!) vogelaars wonen, waaronder Tormod Amundsen, maar die woont in Vardø. Niet bepaald een grote dichtheid van waarnemers dus.
Pasvik-vallei. Vlnr: chauffeur Hans, Tormod Amundsen, Ruud van Beusekom, James McCallum (André van Loon)
Bruinkopmees Poecile cinctus Siberian Tit (Steve Rogers)
Ruigpootbuizerd Buteo lagopus Rough-legged Buzzard (Steve Rogers)
Kleine Jagers Stercorarius parasiticus Arctic Skuas (Steve Rogers)
Na de lunch bij Birk Husky Cabins in Melkefoss (www.birkhusky.no; een mooie plek trouwens voor winterbosvogels en noorderlicht) terug richting Kirkenes, en verder noordwaarts richting de 'voet' van de Varangerfjord. Onderweg zien we in de diverse zijfjorden van de Varangerfjord de eerste Zwarte Zeekoeten, Kleine Burgemeester en veel Roodkeelduikers; de laatste wachten op het smelten van de sneeuw op de fjells. Ruigpootbuizerds zijn al volop aan het baltsen. Tijdens een stop om daar even goed naar te kijken horen enkelen van de groep een vogel zingen die ze niet onmiddellijk herkenden. Jammer dat Ruud en ik net niet in de buurt stonden om ook te kunnen luisteren, want 's avonds bleek bij beluisteren van meegebrachte geluidsopnames dat het waarschijnlijk een Dwerggors is geweest. Het gebied leek er in elk geval buitengewoon geschikt voor. In de fjorden laten groepjes Bruinvissen zich mooi van bovenaf bekijken, je kan ze onder water zien zwemmen. Toch anders dan die ronddraaiende 'autobanden' die je in Nederland langs de kust ziet.
We verblijven tussen Varangerbotn en Nesseby in Varjjat Feriehus. De eigenaar verzorgt een prima barbecue en ondertussen vogelen we rustig door: de eerste Geelsnavelduiker van de trip (deels winterkleed), en vers aangekomen Rosse Grutto's.
Zondag 8 mei - via Vadsø naar Ekkerøy
We hoeven vandaag niet zo ver te rijden, dus meer tijd om te vogelen. Eerst gaan we naar Vadsø. Bij Nesseby, ook al zo'n klassieke plek langs de Varangerfjord, pleisteren 30 Stellers Eiders. Op weg naar Vadsø komen we een Meerkoet tegen, waar Tormod Amundsen bijzonder enthousiast op reageert: het is een zeldzaamheid hier. De haven van Vadsø is een vrijwel gegarandeerde plek om groepen Stellers Eiders te zien, ook nog eind mei en begin juni. We zien hier in totaal zo'n 130 stuks verspreid over enkele groepen. Ook groepjes IJseenden zijn van de partij. Op het Vadsø-schiereiland, aan de zuidkant, laten een Witstuitbarmsijs, IJsgorzen en Sneeuwgorzen zich goed zien. De IJsgorzen vormen al kruipend tussen de graspolletjes een leuke uitdaging voor de fotografen in het gezelschap. De hele dag door komen we Zeearenden tegen.
Stellers Eiders Polysticta stelleri Steller's Eider (Hans Ueli Grütter)
Stellers Eiders Polysticta stelleri Steller's Eider (Hans Ueli Grütter)
Stellers Eider Polysticta stelleri Steller's Eider (Steve Rogers)
IJsgors Calcarius lapponicus Lapland Bunting (Steve Rogers)
Witstuitbarmsijs Carduelis hornemanni exilipes Arctic Redpoll (Hans Ueli Grütter)
Ons verblijf vanavond is in Ekkerøy (Ekkerøy Feriehus; www.ekkeroy.net), een schiereilandje met een rotswand aan de zuidkant, broedplaats voor vele duizenden Drieteenmeeuwen. Je kan er zowel van boven als van onder met een voetpad redelijk dicht bij komen. Speuren over de Varangerfjord vanaf Ekkerøy levert minstens twee verschillende Orka's op waarvan de rugvinnen (en soms iets meer) regelmatig aan de oppervlakte verschijnen. In de baai langs het schiereiland IJseenden en zomerkleedsteltlopers als Paarse Strandlopers, Kanoeten en Rosse Grutto's.
Maandag 9 mei - naar Vardø, en bezoek aan Hornøya
Onderweg naar Vardø regelmatig groepjes ganzen (Kleine Rietganzen, Toendrarietganzen), Moerassneeuwhoenders (baltsend) en veel Zeearenden. Een Sneeuwhaas hobbelt langs de weg. Aan het begin van het dorpje Skallelv (even van de hoofdweg af) staan een paar huizen met voedertafels: deze doen het nog prima en leveren Witstuitbamsijzen en Grote Barmsijzen op. In het haventje dobberen 45 Stellers Eiders. Aan het uiteinde van het dorpje is er goed zicht op het open water: zomerkleed Geelsnavelduiker en een grote groep Zwarte Zee-eenden, ook druk in de weer met baltsen. Een adulte Jan-van-gent vliegt langs.
Moerassneeuwhoen Lagopus lagopus Willow Grouse (Steve Rogers)
Drieteenmeeuw Rissa tridactyla Kittiwake (Steve Rogers)
Paarse Strandloper Calidris maritima Purple Sandpiper (Steve Rogers)
Toendrarietganzen Anser serrirostris Tundra Bean Geese en Kleine Rietganzen Anser brachyrhynchus Pink-footed Geese (Steve Rogers)
Verder richting Vardø: weer regelmatig Ruigpootbuizerds en Zeearenden, van de laatste op een bepaald moment een losse groep van zo'n 30 exemplaren. Indre Kiberg is een goede meeuwenplek en we zien enkele Grote Burgemeesters en een hybride-achtig uitziend exemplaar.
We rijden door naar Vardø waar we lunchen en vanavond zullen verblijven (www.vardohotel.no). Vardø is een eilandje, maar in de jaren 1980 werd hier nota bene een tunnel aangelegd. Na de lunch varen we met een klein bootje naar het pal tegenover Vardø gelegen Hornøya (vertrek naast het Vardø Hotel, tickets verkrijgbaar in het havengebouw of informeer bij de balie van het hotel). Op dit rotseilandje (en ook op het ernaast gelegen maar niet toegankelijke Reinøya) bevindt zich een grote zeevogelkolonie: Kuifaalscholver, Drieteenmeeuw, Alk, Zeekoet, Zwarte Zeekoet (klein aantal), Kortbekzeekoet, Papegaaiduiker. Allemaal van zeer dichtbij te zien. Ruud ontdekt een Koningseider. Het zou de enige van de trip zijn, de meeste van de grote aantallen overwinteraars zijn toch al verdwenen of bevinden zich blijkbaar elders langs de kust. Zeearenden en Raven patrouilleren regelmatig langs de kliffen en jagen de broedende zeevogels op de kast. Een voetpad loopt rechtsom onder de kolonie door en klimt omhoog. In de Barentszee worden weer enkele Orka's opgemerkt. Bij de vuurtoren bovenop het eiland is voldoende beschutting om over zee te kijken: o.a. Noordse Stormvogels. Verder komt Frater op de lijst.
Kuifaalscholver Phalacrocorax aristotelis European Shag (Steve Rogers)
Papegaaiduiker Fratercula arctica Atlantic Puffin (Steve Rogers)
Kortbekzeekoet Uria lomvia Brünnich's Guillemot (Steve Rogers)
Zeearend Haliaeetus albicilla White-tailed Eagle en Drieteenmeeuwen Rissa tridactyla Kittiwake (Hans Ueli Grütter)
We krijgen wat sneeuwbuien op ons dak en de wind trekt verder aan. Eenmaal terug in Vardø lopen enkele van ons nog even naar het fort, met een strandje. Daar vinden we nog een paar Grote Burgemeesters en Strandleeuweriken. Het begint weer te hagelen en sneeuwen; tijd voor een biertje.
Dinsdag 10 mei - van Vardø terug naar Varangerbotn, Tana-vallei, Kongsfjordfjell, Kongsfjord/Veines, Kjølnes fyr (zeetrek), Berlevåg, Veines
Gisteravond laat is Martin Garner gearriveerd en we begroeten hem bij het ontbijt. De plannen voor de komende dagen zijn iets veranderd wegens een naderende storm vanuit het noordwesten. Een pelagische trip vanuit Hamningberg naar Syltefjord wordt geannuleerd (maar we zullen morgen in de herkansing gaan). In plaats daarvan rijden we helemaal terug via de kustweg naar Varangerbotn en vandaar omhoog via de Tana-vallei het Varangerschiereiland op. Onderweg zien we twee Otters die gezellig samen zwemmen vlak voor de kust. Het begint op een zoogdierentripje te lijken... Voor Martin gaan we nog even langs de voedertafels van Skallelv (Witstuitbarmsijs) en langs de haven van Vadsø voor de Stellers Eiders. We staan in de haven pal voor het kantoor van de lokale krant en algauw komt een verslaggever naar beneden, maakt foto's van onze groep en interviewt Tormod en Martin. De donderdag erna kwam het verhaal in de krant. Ook dit paste mooi in de vele projecten van Tormod Amundsen om het grote belang van Varangerfjord en Varangerschiereiland voor vogels (en zeker de overwinterende Stellers Eiders en Koningseiders) onder de aandacht van de lokale bevolking te brengen, en ze erop te wijzen dat daar belangstelling voor is van vogelaars vanuit andere delen van Europa. Opmerkelijk misschien voor degenen die al vaker hier zijn geweest, maar blijkbaar is het nodig. In elk geval had de verslaggever nog nooit van Stellers Eiders en Koningseiders gehoord: hij zag vanuit zijn kantoor al jaren alleen maar 'eiders'... Enfin, zie hier een van de doelstellingen van deze FAMtrip.
Witstuitbarmsijs Carduelis hornemanni exilipes Arctic Redpoll (Martin Garner)
Stellers Eiders Polysticta stelleri Steller's Eider (Martin Garner)
Stellers Eider Polysticta stelleri Steller's Eider (Steve Rogers)
Finnmarken, de lokale krant, besteedt aandacht aan de trip (Martin Garner)
Vanuit Tana Bru rijden we aan de oostzijde langs de Tana noordwaarts. Links de rivier en aan beide zijden veel berkenbossen: een goede plek voor Sperweruilen, maar niet vandaag... De vele jaren 'bekende' nestplaats van Giervalken langs deze weg (rechts op de kliffen) is sinds enkele jaren verlaten, dus dat moeten we elders zien goed te maken. We klimmen langzamerhand omhoog de hogere fjells op en we rijden een winters landschap binnen: hier moet alle sneeuw nog smelten. Kolonnerijden achter een sneeuwschuiver is net niet meer nodig. Veel meer dan Ruigpootbuizerds en Sneeuwgorzen zien we niet.
Kongsfjordfjell op het Varangerschiereiland (André van Loon)
Sneeuwgorzen Plectrophenax nivalis Snow Buntings (Martin Garner)
Sneeuwgorzen Plectrophenax nivalis Snow Buntings (Martin Garner)
Ons verblijf vanavond is in Veines (Kongsfjord) (Kongsfjord Gjestehus, www.kongsfjord-gjestehus.no). Een geweldige plek! (Bed & breakfast, restaurant, maar er zijn ook apartementjes met eigen keukenvoorziening beschikbaar). We lunchen hier ook (rendiergehaktballen) en verheugen ons op de aangekondigde goede kansen op Giervalk alhier. Na de late lunch rijden we langs de kust richting Berlevåg, tot aan Kjølnes Fyr, een vuurtoren die inmiddels enige bekendheid geniet als zeetrekplek. Dat blijkt ook nu niet te veel gezegd: enorme aantallen Noordse Stormvogels trekken langs, waaronder zeer veel van de donkere vorm ('blue fulmars'). Tussen 18:00 en 19:00 uur komen we tot een aantal van ongeveer 100 per minuut! Ter plaatse voor de kust dobberen acht zomerkleed Geelsnavelduikers. En verder IJseenden, Jan-van-genten, Paarse Strandlopers, Grote Burgemeesters en Zwarte Zeekoeten. Bij wijze van borrelhap maakt Tormod een klassiek gedroogde kabeljauw gereed voor consumptie: met de rots als aambeeld en een steen als hamer wordt de harde en droge vis enigszins 'mals' en los geslagen en kunnen we er reepjes vanaf scheuren... mmm, toch niet slecht. We rijden hierna nog even naar Berlevåg. Dat levert nog wat Grote Burgemeesters, Jan-van-genten en Zeearenden op.
Zeetrek vanaf Kjølnes Fyr (Martin Garner)
Even snacken: James smult van gedroogde kabeljauw (Martin Garner)
Woensdag 11 mei - Veines (giervalk-kliffen), Båtsfjord: pelagic trip Barentszee tot Syltefjord, terug per bus naar Båtsfjord
Bij het ontbijt natuurlijk vis, zo hoort dat hier, maar ook een Zilvermeeuw-ei! Ze worden hier lokaal op kleine en verantwoorde schaal geoogst in het begin van het legseizoen. Hans Ueli ziet als enige al voor het ontbijt een Giervalk overkomen dus de verwachtingen zijn hooggespannen. We wandelen de klif naast Veines op. Volgens Tormod is dit een zeer regelmatig bezocht jachtterrein van Giervalken (vijf broedparen in de wijde omgeving, op de hogere fjells). We verspreiden ons enigszins. Maar het wachten wordt beloond en iedereen ziet uiteindelijk de ene Giervalk die verschijnt, circa 10 minuten rond de punt van de rots patrouilleert en uiteindelijk weer uit het zicht verdwijnt, de fjells op.
De Giervalk Falco rusticolus Gyr Falcon zit in de tas! (Martin Garner)
Even denken we dat er een andere Giervalk aankomt, recht over ons heen, maar dat blijkt een Slechtvalk (hier niet eens zo heel algemeen). Tevreden wandelen we terug naar Veines, nemen afscheid van onze gastvrouw Åse en stappen weer in de bus. Er ligt nog een spannende middag in het verschiet.
Båtsfjord: de crew van de pelagische tocht op de Barentszee. Achteraan (vlnr): James McCallum, André van Loon, Ruud van Beusekom, Jörg Kretzschmar, Nigel Jones en Chris Lansdell; vooraan (vlnr): Hans Ueli Grütter, Steve Rogers, Colin McShane en Martin Garner (Tormod Amundsen)
In de haven van Båtsfjord is het rendez-vous met de schipper van Arctic Tourist (www.arctictourist.no). In de winter (tot half april) vaart hij met vogelfotografen rond in de haven, langs de groepen IJseenden, Koningseiders en Stellers Eiders. Die zijn inmiddels weg. We monsteren nu aan op zijn 'RIB' voor een spectaculaire pelagische trip op de Barentszee. We krijgen allemaal een knaloranje waterdicht en warm pak aan (het is ca. 2° Celsius) en gaan aan boord. Snel even een bochtje door de haven (Grote Burgemeesters), maar dan toch echt de zee op. Een hobbelige en bonkige tocht, tegen de golven in, brengt ons na een uur uiteindelijk ver buitengaats. De meegebrachte vislever gaat overboord en we varen rondjes; Colin houdt het niet meer vol en zorgt voor een persoonlijke bijdrage aan de chum... Maar het resultaat is fantastisch: we zitten in een kleine boot, en dus laag, en we zitten midden in de Noordse Stormvogels die vlak voor, achter en boven ons langsvliegen; 'blue fulmars' zijn veruit in de meerderheid. Ook Papegaaiduikers, Zwarte Zeekoeten, Kortbekzeekoeten, Zeekoeten en Alken vliegen langs en ook nog een enkele Geelsnavelduiker.
donkere Noordse Stormvogel Fulmarus glacialis 'Blue fulmar' (Jörg Kretzschmar)
donkere Noordse Stormvogel Fulmarus glacialis 'Blue fulmar' (Jörg Kretzschmar)
donkere Noordse Stormvogel Fulmarus glacialis 'Blue fulmar' (Martin Garner)
donkere Noordse Stormvogel Fulmarus glacialis 'Blue fulmar' (Martin Garner)
donkere Noordse Stormvogels Fulmarus glacialis 'Blue fulmars' (Martin Garner)
donkere Noordse Stormvogels Fulmarus glacialis 'Blue fulmars' (Martin Garner)
Met de deining mee manoeuvreert de schipper de boot vakkundig 'surfend' op de golftoppen, en we varen in zuidoostelijke richting naar de Syltefjord. Bij de monding bevindt zich een enorme kolonie Drieteenmeeuwen en de noordelijkste kolonie Jan-van-genten van Europa. Zeearenden patrouilleren langs de rotswanden. Ze hebben hier een speciale jachttechniek ontwikkeld als er eenmaal jonge Drieteenmeeuwen in de nesten zitten. Ze vliegen dicht langs de rotswand en klapwieken dan zo krachtig met de vleugels dat de jonge drietenen van de richels waaien en naar beneden vallen... en vervolgens netjes uit de lucht worden geplukt.
Zwarte Zeekoet Cepphus grylle Black Guillemot (Hans Ueli Grütter)
Drieteenmeeuwen Rissa tridactyla Kittiwakes (Jörg Kretzschmar)
Jan-van-genten Morus bassanus Northern Gannets (Hans Ueli Grütter)
De crew bij aankomst in Syltefjord (Tormod Amundsen)
We arriveren vier uur na vertrek en na 70 km varen in Syltefjord, waar Hans ons met het busje weer op zal pikken. Tijd om even op te warmen in de blokhut van de schipper en een hele late lunch van hotdogs op een vuurtje te nuttigen. Het busje kan door de nog aanwezige sneeuw niet helemaal bij de haven komen (de straat wordt hier nog onveilig gemaakt door sneeuwscooters). De terugtocht naar Båtsfjord (Polar Hotel; www.polarhotel.net) is niet minder spectaculair: de weg is vandaag speciaal voor ons schoongemaakt en loopt op een bepaald moment door een sleuf van vijf meter hoge sneeuw aan weerszijden.
Speciaal voor ons geruimd... (Martin Garner)
Donderdag 12 mei - met bus terug naar Kirkenes, retourvlucht Amsterdam
De bedoeling was om na het ontbijt met een klein vliegtuig vanaf Båtsfjord via Vardø en Vadsø terug te vliegen naar Kirkenes. Maar bij het ontbijt meldt Tormod dat deze vlucht is geannuleerd wegens ziekte van de piloot. We moeten met de bus terugrijden naar Kirkenes. Daar is naar schatting net genoeg tijd voor dus veel tijd om te stoppen onderweg zal er niet zijn. Hoogstens voor een Sperweruil in de herkansing in de Tana-vallei...! Op de fjells net buiten Berlevåg koppen we vanuit de bus eerst nog een vliegende Alpensneeuwhoen in maar in de Tana-vallei is het inderdaad raak: Ruud let goed op en gedurende een paar minuten kunnen we van een bijna gekopieerd beeld van een Sperweruil uit de 'Lajo' genieten. Uiteindelijk zien we er vanuit de bus nog twee keer eentje, maar we moeten door ...
Sperweruil Surnia ulula Northern Hawk Owl (Hans Ueli Grütter)
In Varangerbotn nemen de meesten afscheid van Tormod, Martin en James. Martin reist met Tormod terug naar Vardø en geeft daar vanavond nog een lezing voor lokale belangstellenden over wat vogelaars naar Varanger brengt; en James gaat nog een paar dagen vogels tekenen en schilderen in Vadsø.
Uiteindelijk nog ruim op tijd arriveren we op het vliegveld van Kirkenes en is deze gave FAMtrip voorbij.
Met dank aan Tormod Amundsen voor zijn begeleiding en enthousiaste verhalen over de vogels van Varanger en zijn talloze simpele maar effectieve beschermingsplannen in de regio; Sinikka Ruotsalainen en Kate Utsi voor de organisatie; Hans voor het rijden, plotseling stoppen, weer achteruitrijden, koffie en koeken en historische informatie; en James, Ruud, Jörg, Nigel, Chris, Hans Ueli, Steve, Colin en Martin voor de gezelligheid en goede sfeer. Jörg, Chris, Hans Ueli, Steve en Martin dank ik voor het ter beschikking stellen van hun foto's.
André van Loon (andre.van.loon @ dutchbirding.nl)
Blogs over deze trip van enkele ander deelnemers zijn te vinden op:
Martin Garner (www.birdingfrontiers.com)
Chris Lansdell (http://chrislansdell.blogspot.com)
Steve Rogers (www.swopticsphoto.com)
Filmpjes, gemaakt door Hans Ueli Grütter met zijn iPhone, van de overtocht naar Hornøya en van de pelagische 'blue fulmar' trip zijn te zien op respectievelijk:
www.youtube.com/watch?v=Y9DOLp3SAfs&feature=youtube_gdata_player
www.youtube.com/watch?v=7RXQPg0Lo7Y&feature=youtube_gdata_player
Discussie
Gebruikers van het forum gaan akkoord met de forumregels.