WP Birding
Roodhalsganzen in Bulgarije
15 november 2009 · 19714 × bekeken
Het zien van Roodhalsganzen in hun traditionele overwinteringsgebied - de open kale kuststrook (Dobroedzja) langs de Zwarte Zeekust van Bulgarije - was al jaren een gekoesterde wens. Mooie foto's van Bas van den Boogaard trokken ons uiteindelijk over de streep. Half februari 2009 brachten we (Remco Hofland, Paul Schrijvershof, Harm Niesen en ondergetekende) een korte vakantie door in Bulgarije, op zoek naar deze prachtige ganzen. Het is overigens geen vast ABC-tje om de Roodhalsganzen te treffen; afhankelijk van het winterweer zitten de groepen in Roemenie, Bulgarije of, in het geval van echt strenge vorst, verder zuidelijk.
Roodhalsganzen Branta ruficollis. Durunkulak, Bulgarije, 15 februari 2009 (Harm Niesen)
De wereldpopulatieschatting van de Roodhalsgans is de afgelopen decennia aan schommelingen onderhevig geweest. Zo ook de verspreiding. In de jaren '50 en '60 van de vorige eeuw werd het aantal geschat tussen de 50.000 en 60.000 individuen, welke overwinterden langs de Kaspische en Zwarte Zeekusten. Vanaf de jaren '70 werden er nooit meer dan 30.000 Roodhalsganzen geteld en bovendien werden er geen noemenswaardige aantallen meer gezien langs de Kaspische Zee. Tot begin jaren '90 bleef dit beeld min of meer hetzelfde, totdat een groep Roemeense en Bulgaarse ornithologen systematisch de bekende overwinteringsgebieden ging tellen. Achtereenvolgens kwamen de aantallen Roodhalsganzen uit op 43.180 in 1991, 70.629 in 1992, 75.879 in 1993, 18.614 in 1994 (telling gehinderd door zeer slecht weer) en 58.863 in 1995 (Goose populations of the Western Palearctic, Wetlands International). Recent pakken de aantallen weer lager uit, met 34.175 in 2006, 33.843 in 2007, 33.576 in 2008 en 44.260 in 2009 (www.brantaruficollis.org).
Durankulak, Bulgarije. 17 februari 2009 (Harm Niesen)
Terug naar onze reis. Na een vlucht via Budapest landden wij op Varna, een plaats in het noordoosten van Bulgarije aan de Zwarte Zeekust, op ongeveer 2 uur rijden van de bekendste ganzengebieden Durankulak en Shabla. De volgende ochtend stonden wij in het donker te wachten op het vertrekken van de Roodhalzen (in gezelschap van vele Kolganzen) vanaf Durankulak, een ondiep meer direct grenzend aan de Zwarte Zee. Om de ganzen niet onnodig te verontrusten bleven wij op respectabele afstand, maar toch waren de Roodhalsganzen in het halfdonker al prima te herkennen en vooral ook te horen!
Roodhalsganzen Branta ruficollis. Durunkulak, Bulgarije, 15 februari 2009 (Harm Niesen)
Gedurende de dag verspreiden de ganzen zich over de omliggende akkers met wintergraan om te gaan foerageren. In het licht heuvelachtige landschap kunnen de groepen soms nog lastig te vinden zijn, maar uiteindelijk werden we beloond met prachtige groepen ganzen. Omdat er gedurende een deel van de winter 'gewoon' gejaagd wordt op ganzen (en dus ook op Roodhalsganzen) zijn de groepen opmerkelijk waakzaam en is het niet makkelijk om dichtbij te komen. De beste tactiek is een plek te kiezen aan de rand van een akker met wintergraan en dan rustig te wachten tot de ganzen uit zichzelf dichterbij komen. Naast het zien van Roodhalsganzen was het natuurlijk een uitdaging om andere soorten ganzen te zien. Het was uiteindelijk onze gids Dimiter Georgiev die de eerste (en enige) Dwerggans vond, een mooie jonge vogel tussen Kolganzen. Zelf vonden we een (reeds eerder ontdekte) Kleine Rietgans en zagen we lage aantallen Grauwe Ganzen van de ondersoort rubrirostris.
Middelste Bonte Specht Dendrocopos medius. Albena Forest, Bulgarije, 17 februari 2009 (Harm Niesen)
Dat Bulgarije in de winter ook andere leuke soorten herbergt komt natuurlijk als geen verrassing: Dwergaalscholvers, enkele Arendbuizerds, een Zeearend, Yelkouan Pijlstormvogels op de Zwarte Zee, een Oehoe, Grijskop-, Syrische en Middelste Bonte Spechten, Kalanderleeuweriken, zingende Zwartkoprietzangers (bij temperaturen rondom het vriespunt!), veel Grauwe Gorzen, Cirlgorzen, enzovoorts. Op het zoogdierfront zagen we nog Bruinvissen en een prachtige Otter op weg naar zee. Samenvattend kan gezegd worden dat Bulgarije elke serieuze ganzen / vogelliefhebber heel veel te bieden heeft!
Bertus de Lange
Discussie
Gebruikers van het forum gaan akkoord met de forumregels.