WP Birding

De serie ´WP-Birding´ op de website wil aandacht besteden aan het vogels kijken in de Western Palearctic buiten Nederland. Weet je een nieuwe Europese hot-spot, ken je bloedstollende verhalen uit den vreemde, heb je een zinderende twitch gedaan of heb je gewoon tips en/of beeldmateriaal over interessante soorten in de WP? Stuur je verhaal dan op naar webredactie@dutchbirding.nl

Oost-Europa onveilig maken! (Roadtrip through Eastern Europe!)

17 februari 2023  ·  Joachim Bertrands  ·  4784 × bekeken

ENGLISH VERSION BELOW

Ik word wakker op de achterbank van de Dacia. ‘Gemaakt voor de Roemeense wegen’, hoor ik Steven nog zeggen, enkele weken eerder. Het duurt even eer ik de energie vind om door het venster te kijken naar het eerste licht dat op het Roemeense dorpje Murighiol schijnt, en ik merk dat mijn keel aanvoelt als scheermesjes. Een keelontsteking die maar niet weg wil gaan, dat gaat nog problemen geven, bedenk ik me, wanneer die gedachte plots wordt weggevaagd als Wout roept: “DAAR, GANZEN!”

Enkele weken eerder hebben ik en Steven Jacobs (Belgisch plantenexpert met een uitstekende kennis van zowat alle andere groepen) het vage plan opgevat om tijdens de winter Roemenië te bezoeken. Een roadtrip op zoek naar de echte Roodhalsganzen is het idee, en gewoon wat leuke Europese vogels zien die we beiden al even niet meer mochten aanschouwen. Typisch voor mij en Steven, is dat het plan binnen enkele dagen uitpuilt van de omwegjes, extra soorten en randanimatie, en een week al gauw het absolute minimum is wat we nodig gaan hebben. We kunnen namelijk ineens nog eens Reuzenzwartkopmeeuw zien in Bulgarije, de echte wilde Dwergganzen van Kerkini in Griekenland, en als we dan toch bezig zijn, waarom niet nog even Monniksgier en Zwartkoprietzanger meepikken aan de Turkse grens? We hebben ons plan nog maar vaag gemaakt, wanneer duidelijk is dat Wout De Rouck (Belgisch jaarlijst recordhouder en all round topvogelaar) een perfecte aanvulling is voor ons reisgezelschap.

Hongarije

Met z’n drieën vertrekken we de avond van 26 december en rijden we de nacht in. De sfeer zit er in na enkele uren en er wordt niet veel geslapen. Moe maar helemaal hyped komen we aan in de vroege voormiddag te Bugyi, een Hongaars puszta dorpje ongeveer een uurtje ten zuiden van Budapest. Een korte stop, besluiten we, wie weet pikken we nog wat leuke soortjes mee. We zijn hier natuurlijk niet toevallig: dit gebied is samen met het grensgebied van Oostenrijk zowat het verste dat Aziatische steppesystemen westwaarts in Europa rijken. We rijden het gebied binnen en zien op het eerste veld nagenoeg meteen een Sakervalk zitten. Wat verder nog twee Sakers, samen spelend. Grote Trappen? Dat duurt tien minuten langer, maar al snel vinden we een groep van 77 vogels (!). Randanimatie van Zeearend, Bonte Kraai en Raven maakt het af. We zijn in Oost Europa! Of toch bijna...

Roemenië

Het duurt nog tot de volgende ochtend eer we aankomen aan de Zwarte Zee in Roemenië. Na te zijn ontwaakt beginnen we meteen met het zoeken naar Roodhalsganzen. Onze strategie is simpel: we rijden van het dorpje Murighiol zuidwaarts, slingerend langs de kust, tussen de akkers en gecultiveerde steppen. De Roodhalsganzen staan er al jaren om bekend in Roemenië te overwinteren, maar tot en met enkele jaren geleden was dat eigenlijk vooral Bulgarije, en enkele decennia geleden eigenlijk eerder het Kaspische Zeegebied. Ganzen staan erom bekend snel hun trekroutes te herleggen, en dat wordt alleen maar bevestigd door deze soort. Als het zo verder gaat, overwintert de bulk binnenkort misschien enkel nog wel in Oekraïne. We verwachten geen hoge aantallen, gezien de tot nog toe warme winter en het feit dat de grootste groepen volgens locals diep in de Donaudelta verblijven, in het grensgebied met Oekraïne. Ook moet niet onderschat worden hoe zeldzaam deze soort eigenlijk is, met een wereldpopulatie van om en bij de 50.000 individuen.

Bizar om in Roemenië zowel Ruigpoot- als Arendbuizerden langs elkaar te zien, Murighiol, Roemenië, 28 december 2022 (Joachim Bertrands)

Na een hele ochtend zoeken hebben we in totaal om en bij de 200 Roodhalsganzen gezien, steeds gemengd met Kolganzen. Het grootste – min of meer hechte – groepje vogels betrof een groep van 68 exemplaren. We krijgen de kans de variatie in juveniele kleden te bestuderen en merken dat sommige juvenielen een bijna totaal afwezige wangvlek hebben. De aantallen Kolganzen zijn bizar, en de grootste groep schatten we op 17.000 exemplaren... Verder zien we Kleine en Wilde Zwanen, Ruigpootbuizerd en Arendbuizerd (vreemd deze twee langs elkaar te zien), meerdere Zeearenden etc. Enkele stops in Constanta brengen ons de eerste Kroeskoppelikanen, Geoorde Futen en Geelpoot- en Pontische Meeuwen. Na een im promptu Roemeens ziekenhuisbezoek, een hele lading pillen en keeltabletten, lijkt het erop dat ik alvast wel van dat vuil keelpijntje af ga geraken, en smeden we de plannen voor morgen in een goede pizzeria. Booking voorziet onze eerste effectieve slaapplaats van de reis, een comfortable appartement in een langs de buitenkant erg typisch ‘oostbloks’ uitziend gebouw.

Deel van een flock Roodhalsganzen gemengd met Kolganzen, ten zuiden van Murighiol, Roemenië, 28 december 2022 (Joachim Bertrands)

Deel van een flock Roodhalsganzen gemengd met Kolganzen, ten zuiden van Murighiol, Roemenië, 28 december 2022 (Joachim Bertrands)

Bulgarije

Om 6 uur ‘s ochtends rijden we de grens met Bulgarije over. We vogelen tijdens de eerste uurtjes rond Durankulak, een van de belangrijkste voormalige overwinteringsplekken van de Roodhalsganzen. Nu is het er – ondanks de temperaturen die stevig onder nul duiken – akelig leeg. Althans de velden, want eenmaal we ons richting de gigantische rietkragen begeven, blijkt het op het water toch vol leven te zitten: duizenden Dwergaalscholvers, een Bastaardarend, Roodkeelduiker en een Jakhals zijn de eerste leuke waarnemingen. Een korte flyby van een adulte Reuzenzwartkopmeeuw geeft nog niet de waarnemingen waar we op hopen, maar maakt duidelijk dat we dichterbij komen.

Grote groep Dwergaalscholvers boven de rietvelden van Durankulak, Bulgarije, 29 december 2022 (Joachim Bertrands)

Heerlijk om zoveel Buidelmezen te zien deze reis. Burgas, Bulgarije, 29 december 2022 (Joachim Bertrands)

De rest van de voormiddag rijden we snel naar het zuiden. Burgas staat op het programma, naast een leuke stad blijkt het ook te wemelen van de vogels in de winter. Onderweg leveren onze stops de eerste Middelste en Syrische Bonte Spechten op, lijken alle buizerds van Scandinavië hier wel te overwinteren en verandert het landschap langzaam van echte steppe naar een meer mediterraan, heuvelachtig landschap. Bij aankomst in Burgas spenderen we meteen heel wat tijd rond het fameuze Lake Burgas, waar we meer dan 300 Witkopeenden tellen, 21 Reuzenzwartkopmeeuwen en honderden Kroeskoppelikanen, waartussen ook 1 Roze. Buidelmezen tonen zich terwijl de Dwergaalscholvers ons rond de oren vliegen. Het vogelen is hier best prima! Die avond overnachten we in het meest afgeleefde hotel van Bulgarije lijkt het, maar een bezoekje aan Burgas en bijhorende kerstmarkt valt in de smaak.

Kroeskoppelikanen bleven duidelijk plakken deze winter, terwijl Roze eerder zeldzaam was. Burgas, Bulgarije, 29 december 2022 (Joachim Bertrands)

Griekenland

Op 30 december rijden we ’s ochtends vroeg via wriemelende wegjes langs de Turkse grens naar Griekenland. We worden even aangehouden door de Bulgaarse politie die ons toch even wil ondervragen gezien we ons op een klassieke smokkelroute bevinden. Het nieuws van de clash tussen Andrew Tate, Greta Thunberg en de befaamde pizzadoos doet ons gieren van het lachen terwijl mist zich meester maakt van het landschap en we in een dikke erwtensoep Griekenland binnen rijden. Ons plan voor Griekenland is er eentje van drie dagen en meerdere hoofdstukken. Allereerst willen we Dadia-bos bezoeken om Monniksgier te zien, nog een lifer voor Wout. Dit lukt gelukkig, gezien de mist snel optrekt eens we in de heuvels van Dadia aankomen. Een enkele Vale Gier zorgt voor een mooie aanvulling. De dag vliegt voorbij en we zien eigenlijk weinig vogels, maar doen toch nog een poging aan de Evros-delta om daar Dwergganzen te zien. Deze plek is net zoals Lake Kerkini een van de weinige overblijvende locaties in Europa waar vandaag de dag nog de wilde Dwergganzenpopulatie komt overwinteren. We zijn wellicht te laat op de dag, en de valavond kom snel opzetten, wat ons niet veel tijd overlaat. Onder het getrompetter van honderden Kleine Zwanen, duizenden Grauwe Gorzen en met een Beverrat die ons argwanend gade slaat, rijden we richting Alexandropouli, een leuke kuststad waar we ons die avond tegoed doen aan Griekse mezze, al zijn niet alle stukjes vlees identificeerbaar tot op soort of lichaamsdeel, beseffen we iets te laat.

Bij Dadia Forest konden we rekenen op een mooie set Monniksgieren. Dadia Forest, Griekenland, 30 december 2022 (Joachim Bertrands)

Op oudejaarsdag zijn we – zoals steeds – weer vroeg op pad. We rijden de Nestos-delta binnen. Steven heeft enkele dagen eerder namelijk een flinke bom gedropt in de auto: er zitten nog wilde Fazanten in Europa. “250 zitten ter nog”, leest hij voor – in vloeiend Linkhouts - uit een paper die de laatste inventarisatie van de soort beschrijft. Ik en Wout geloven er amper wat van tot we die avond zelf in de boeken duiken en moeten constateren dat het klopt. Een relictpopulatie van de Fazant (Phasanius colchicus ssp. colchicus) komt nog voor in het gebied, zonder de witte ring dus, en in het Engels ook wel ‘Black-necked Pheasant’ genoemd. De soort kwam oorspronkelijk voor van Bulgarije, via Griekenland en Turkije tot de Kaukasus, maar is vandaag de dag nagenoeg overal in die regio (tot en met Oost-Turkije) verdreven door competitie met de wat grotere, Aziatische ondersoort(en), vaak herkenbaar aan de witte nekring, die voor de jacht uitgezet zijn in grote delen van de wereld.

Het onverwachte hoogtepunt van de reis was toch wel oog in oog te staan met enkele van de laatste wilde Fazanten van Europa. Nestos-delta, Griekenland, 31 december 2022 (Joachim Bertrands)

Het voelt wat raar om te zoeken naar een Fazant, maar we besluiten halt te houden op wat typische akkers aan de rand van het reservaat. Prima habitat voor een Fazant denken we. We spelen de zang van het mannetje, en horen even later erg ver een vogel antwoorden. Het geluid komt van de broekbossen en struwelen aan de rand van de rivier, en we rijden dichter. We komen een hoekje om rijden naar het zuiden wanneer ik in de achteruitkijkspiegel een donkere bol op het pad zie zitten achter ons. Daar zit ie dan! Twee mannetjes staan op het pad tegen mekaar op te kakelen, en laten zich vanop afstand door ons bekijken. We hebben heerlijke scope-views en genieten vreemd genoeg best stevig van deze soort. Het bos blijkt ook te wemelen van de spechten, waarbij drie hysterische Grijskopspechten toch wel echt de show stelen, maar ook Grote, Middelste, en Kleine Bonte Specht van de partij zijn.

Nu dit zo snel gelukt is, hebben we nog genoeg tijd om Lake Kerkini te bereiken en de Dwergganzen te proberen. We weten niet of er ’s avonds vuurwerk gaat zijn vanwege Nieuwjaar, en willen het zekere voor het onzekere nemen in het geval de vogels ’s nachts gestoord zouden worden. Het duurt even maar we komen in de vroege namiddag aan te Kerkini. Het meer zit stampesvol vogels maar zeker aan de oostrand is er niet veel water te vinden. De temperatuur is inmiddels ook gestegen tot een kleine 20 graden, best wat anders om op die manier ganzen te kijken! De aantallen Kollen zijn hier slechts een fractie van in Roemenië, en we localiseren al snel een verdacht uitziend groepje white-fronted geese sp.. Via de dijk langs een kanaaltje aan de noordoostzijde van het meer geraken we er gelukkig dichter bij en krijgen we acceptabele views. We zien dat 1 vogel een zender rond z’n hals heeft, een vogel – Mr. Blue genaamd – die al even erg beroemd is en zelfs z’n eigen YouTube-filmpje heeft! Een rondflappende Bastaardarend die langs het kanaal heen en weer vliegt jaagt gaandeweg de Kollen op, en uiteindelijk ook de Dwergganzen. We zien zo de hele groep heel even aan de grond vooraleer ook zij opgaan en in 1 compacte formatie het meer opvliegen. Mission accomplished! We vieren oudejaar heel pover, gezien onze hersenen na de afgelopen 5 dagen wel wat gefrituurd beginnen aanvoelen. Met een glaasje ouzo achter de kiezen halen we middernacht helemaal niet, en worden we de dag erna gelukkig weer wat frisser wakker.

Merendeel van de ca. 80 Dwergganzen die al jaren overwinteren te Lake Kerkini. Kerkini, Griekenland, 31 december 2022 (Joachim Bertrands)

Nieuwjaarsdag besteden we eerst nog rond Kerkini. We besluiten een poging te doen aan een naburige groeve voor Rouwmees, nog een lifer voor Wout. Het duurt even, maar uiteindelijk zien we er enkele. Tientallen Cirlgorzen zijn aanwezig, Glanskoppen zingen uit volle borst en een Blauwe Rotslijster is een leuke verrassing, samen met enkele Grijze Gorzen. De Luipaardslang die helaas aan de tarmak kleeft, blijkt het mooiste patroon te tonen van de slangen die we al zagen in Europa.

Gemixte groep pelikanen te Kerkini. Kerkini, Griekenland, 31 december 2022 (Joachim Bertrands)

Sfeerbeeldje van Kerkini, Griekenland, 1 januari 2023 (Joachim Bertrands)

De oostdijk van Kerkini levert niet veel nieuws op, maar wel is het heerlijk eenden kijken. We zien talloze ganzen, zwanen, kieviten, Kraanvogels, Flamingos en pelikanen. Fotokansen houden ons bezig voor het grootste deel van de ochtend, maar uiteindelijk moeten we vertrekken richting onze volgende stop. Twee Grijskopspechten tonen zich nog van hun mooiste kant als we willen wegrijden, en een heerlijk laag cirkelende groep gemengde pelikanen eist ook nog een kwartiertje op, wat maakt dat we iets later dan gepland richting de Axios-delta vertrekken.

Gemixte groep pelikanen te Kerkini. Kerkini, Griekenland, 31 december 2022 (Joachim Bertrands)

Grijskopspechten waren eindelijk eens niet zeldzaam op een reis! Kerkini, Griekenland, 1 januari 2023 (Joachim Bertrands)

De Axios-delta is een ander mini-wondertje in Europa. Via eBird werd het al even duidelijk dat er best wat Witkopgorzen gezien worden in de winter, maar echt zuivere groepen hadden we niet verwacht. Er worden in de dagen voor ons bezoek tot 12 vogels geteld. Gezien dit een van de (enige?) plaatsen in Europa is waar je dit treft, moesten we er natuurlijk eens passeren. Bij aankomst is het even zoeken, maar plots lijken de bosjes te wemelen van de skulkende gorzen. We zien meteen enkele mooie adulte mannen, gevolgd door wat vrouwtjes en jonge mannetjes. We tellen conservatief en zien het aantal langzaam oplopen tot 10. Dan begint de zon langzaam onder te gaan en lijkt er wel een soort van flocking nood in de vogels te schieten. Een groep van 13 witkopgorzen verzamelt zich in de top van een eik om vervolgens een voor een het struweel in te vliegen, wat ons toelaat de vogels nauwkeurig te checken. We pakken er een Cirlgors tussen, en even later een Geelgors, maar bijna alle vogels zijn Witkopgors. Groot is onze verbazing wanneer even later nog eens 5 vogels zich bij het totaal voegen. Tot slot zien we een groepje van 9 invliegen, maar kunnen we niet volledig zeker zijn dat dit niet een eerder groepje is dat zich opnieuw verzamelt heeft. We laten de eindscore van 27 dus maar voor wat het is en houden het conservatief op 18... Bizar!

Man Witkopgors Emberiza leucocephalos in de Axios-delta. Axios, Griekenland, 1 januari 2023 (Joachim Bertrands)

Steven zoekend naar Witkopgorzen in de Axios-delta. Axios-delta, Griekenland, 1 januari 2023 (Joachim Bertrands)

Tot slot passeren we nog langs een groot rietveld aan de zuidzijde van de Axios-delta. Het duurt even, maar enkele Zwartkoprietzangers laten zich vervolgens prachtig bekijken, al blijven het wel echt vervelende dingen om af te platen. We eten nog een laatste keer Grieks en rijden vervolgens Noord-Macedonië binnen, waar we opnieuw in een erg aftands hotel verblijven.

We zagen heel wat Nonnetjes deze reis, tot ver in Griekenland. Kerkini, Griekenland, 1 januari 2023 (Joachim Bertrands)

Noord-Macedonia & Servië

2 januari begint met een vruchteloze zoektocht naar Lannervalk in een landbouwgebied waar we overnacht hebben. De dichte mist die volgens Windy al dagen hangt en er nog dagen zal hangen blijft inderdaad niet uit en we kunnen amper de nodige pylonen afkijken om effectief een kans te maken een van de ongeveer 50 vogels in Noord-Macedonie te vinden.

We besluiten door te rijden naar Servië. De grensovergang is hier wat strenger lijkt het. De grenspolitie doet het allemaal erg op hun gemak en we schuiven toch wel meer dan een uur aan vooraleer we er door zijn. We zijn op weg naar het fameuze ‘uilendorp’ in het noorden van het land: Kikinda. Dit dorpje werd enkele jaren geleden plots wereldberoemd door een reportage van de BBC die de bizarre aantallen Ransuilen filmden die in het centrum van het dorp komen overwinteren. In 2009 werden er blijkbaar 734 geteld in enkele bomen rond de kerk (!), tijdens een normale winter ligt het aantal eerder rond 100-200. Servië blijkt echter iets groter dan verwacht, en het duurt tot net een uurtje na zonsondergang eer we in de stad aankomen. De grootste aantallen Ransuilen zijn inmiddels al de omringende steppe gaan bejagen, maar toch kunnen we ook nog in het donker roestende Ransuilen waarnemen aan de kerk. Na een ietwat groot uitgevallen pizza rijden we het dorp uit door de omringende velden en zien zonder moeite te doen 4 verschillende Ransuilen jagen.

Bij het wegrijden uit Kikinda zien we meerdere Ransuilen jagen op de velden rond het dorp. Kikinda, Servië, 2 januari 2023 (Joachim Bertrands)

Een poetsende Ransuil in Kikinda. Kikinda, Servië, 2 januari 2023 (Joachim Bertrands)

Slovakije & Tsjechië

We besluiten dat we toch 3 januari ’s avonds willen thuiskomen, wat ons niet meer zoveel tijd geeft om wat te doen. We vertrekken ’s avonds vanuit Kikinda en rijden door de nacht, eerst Hongarije doorkruisend, vervolgens Slovakije. Twee jagende Oehoes zijn een van onze weinige waarnemingen hier, en ik mis nog net twee Damherten die besluiten zich zowat voor de auto te werpen. We hebben geen vignet voor de Slovaakse of Tsjechische wegen, en moeten dus via de sluipwegen rijden, wat ons toch een extra controle oplevert wanneer we de Tsjechische grens over willen.

De laatste dag spenderen we in het zuidoosten van Tsjechië. We proberen de overwinterende Rotskruipers bij de rotsflanken ten zuiden van Brno, maar vangen bot. Wel blijkt Tsjechië een heel mooi land met flink nog wat akkervogels, en kunnen we van de meest gewone soorten heel wat waarnemingen bijschrijven. Een Rode Wouw die overflapt is de enige van onze reis.

Vervolgens begint zo rond de middag toch wel de eindspurt richting België, en moeten we nog een vervelende omweg maken via Oostenrijk omwille van de vignetkwestie (we hebben namelijk wel eentje voor Oostenrijk). De reis lijkt er op te zitten qua waarnemingen, maar een arend langs de autostrade in Oostenrijk doet ons toch snel nog een afrit pakken en er heen scheuren door de velden. Het blijkt een adulte Keizerarend, zowat de meest westelijke locatie waar deze soort in Europa broedt. Geluk bij een ongeluk!

De rest van de dag en avond scheuren we verder richting België, tijdens het rijden door Duitsland mogen we daarbij de limieten van de Dacia wat testen, welke het goed uithoudt. Uiteindelijk komen we om middernacht weer aan.

Einde

Deze trip was een echte roadtrip, en daar moet je wat voor zijn, anders kan het tegenvallen. Gelukkig zijn zowel ik, Wout als Steven erg comfortabel op de baan en werd het een groot succes. Het was niet alleen heerlijk om aan sneltempo door een land te racen en heel wat verschillende landschappen te zien, ook liet het ons toe de vriendschapsbanden weer aan te halen (je moet wel als je uren bij elkaar in de auto zit), heerlijke discussies te voeren – gaande van vogels over natuur tot hoe lang zo’n kaki nu net aan de boom moet hangen eer ie rijp is – en uiteraard ook enkele goede soorten of fenomenen te zien die de meesten eerder links laten liggen in Europa. Elk land had z’n charme, en raakte ons op een andere manier. Een heerlijke wintertrip voor wie niet opziet tegen de kilometers!

Kijk hier voor de volledige soortenlijst en meer bewijsfotos.

Joachim Bertrands

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

I wake up in the backseat of the Dacia. ‘Adapted to the Romanian road system’, is what Steven tells me a few weeks earlier. It takes me a little while before I find the energy to peek through the window and see the morning light shine bright in the little Romanian town of Murighiol. I feel razors in my throat, a throat infection that seems determined to stay, and I wonder about the issues this might bring during the rest of the trip. These thoughts swiftly make way for focus when Wout yells: “THERE, GEESE!”.

A few weeks prior, me and Steven Jacobs (Belgian plant expert with a profound knowledge on basically all other groups) have the idea to plan a winter trip to Romania. A road trip in search of the Red-breasted Geese, while seeing some great European birds we haven’t encountered in a long time. Typical for me and Steven, is that within a few days the plan has morphed into a whole itinerary consisting of detours, extra targets and a bunch of possible extras, and a week soon seems the bare minimum of what we’ll need to bring this trip to a good end. We might be able to score Pallas’s Gulls in Bulgaria as well, could also bag the ’real’ Lesser White-fronted Geese of Kerkini in Greece, and while we’re at it, why not have a look at Cinereous Vulture and Moustached Warbler on our way as well? Our plan is barely finished when it’s clear that Wout De Rouck (Belgian year list record holder and all round top notch birder) is a great addition to our team.

Hungary

The three of us leave the evening of 26 December and drive into the night on the German highways. The vibe is right, and we’re not sleeping much. Tired but totally hyped, we arrive in the Hungarian puszta town of Bugyi, about an hour south of Budapest. A short stop, kinda improvised, yet we might encounter a bunch of cool birds we won’t necessarily see during the rest of this trip. Of course, our decision to stop here doesn’t come by accident: together with the Austrian border, this area is the farthest west that Asian steppe systems reach into Europe. As soon as we enter the grasslands, a Saker Falcon pops up, sitting in a meadow. A bit down the road, we encounter two more Sakers, bugging each other in the air as well as on the field. Great Bustards? That takes a good ten more minutes, but soon we find a flock of 73 (!) birds as well. A supporting cast of White-tailed Eagle, Hooded Crow and Raven makes for a great stop that barely takes 45 minutes. We’ve made it to Eastern Europe! Or at almost, at least...

Romania

It takes until the following morning before we reach the shores of the Black Sea in Romania. After the rather rough morning described earlier, our search for the Red-breasted Geese kicks off. Our strategy is simple: we’ll drive south from the little town of Murighiol, meandering along the shoreline, among fields and cultivated steppes. The Red-breasted Geese are known to winter in Romania for years already, but up until recently their wintering grounds were mainly located in Bulgaria, and a few decennia ago, the Caspian Sea region. Geese are known to swiftly rearrange their migration pathways, which is clearly demonstrated by this species. If this trend continues, most of the world population could stay in Ukraine soon. We don’t expect high numbers, as the winter has been warm so far and the largest flocks are currently residing in the middle of the Danube Delta, along the Ukrainian border. One also must remember the rarity of this species, with a world population of give or take 50.000 individuals.

Crazy to see both Rough-legged and Long-legged Buzzard in Romania next to each other. Murighiol, Romania, 28 December 2022 (Joachim Bertrands)

After a whole morning of scoping, we encounter close to 200 Red-breasted Geese, always mixed with Greater White-fronted Geese. The largest – or more or less tightest – flock of birds was a flock of 68 individuals. We get the chance to carefully study juvenile plumages and notice that some juveniles almost completely lack the cheek patch. The numbers of Greater White-fronts are bizarre, and the largest flock we encounter is carefully estimated at 17000 birds… Besides this, we find Bewick’s and Whooper Swans, Rough-legged and Long-legged Buzzards (strange to see these two hunt next to each other), multiple White-tailed Eagles etc. A stop in Constanta brings us our first Dalmatian Pelicans, Black-necked Grebes as well as Caspian and Yellow-legged Gulls. After a somewhat improvised Romanian hospital visit and a whole load of pills and tablets, it seems my throat infection will bite the dust after all, and we make tomorrow’s plans in a good pizzeria. Booking provides us our first real sleeping spot of the trip, a comfortable apartment where we spend the night.

Part of a flock of Red-breasted Geese, mixed with Greater White-fronted Geese, south of Murighiol, Romania, 28 December 2022 (Joachim Bertrands)

Part of a flock of Red-breasted Geese, mixed with Greater White-fronted Geese, south of Murighiol, Romania, 28 December 2022 (Joachim Bertrands)

Bulgaria

We cross the Bulgarian border at 6 in the morning. The first few hours are spent around Durankulak, one of the main former wintering areas of the Red-breasted Geese. Now – despite temperatures that drop deeply below zero – it’s eerily quiet. At least the fields, because as soon as we approach the massive reedbeds, the water seems to be full of life: thousands of Pygmy Cormorants, a Greater Spotted Eagle, Red-throated Diver and a Golden Jackal are the first of many fun sightings. A short flyby of our first adult Pallas’s Gull doesn’t provide the looks we wanted, but at least shows us we’re getting closer.

A large flock of Pygmy Cormorants above the reed beds of Durankulak, Bulgaria, 29 December 2022 (Joachim Bertrands)

Wonderful to see so many Eurasian Penduline Tits this trip! Burgas, Bulgaria, 29 December 2022 (Joachim Bertrands)

The rest of the morning has us driving south. Burgas is our next stop, which – besides a fun little city – is loaded with birds during winter. Along the highway, a few stops produce our first Middle and Syrian Spotted Woodpeckers, it seems all Common Buzzards of Scandinavia are wintering here, and the landscape slowly changes from real steppe to a more Mediterranean, hilly landscape. Upon arrival at Burgas, we immediately spend most of the afternoon along Lake Burgas, where we count over 300 White-headed Ducks, 21 Pallas’s Gulls and hundreds of Dalmatian Pelicans, including one single Great White Pelican. Eurasian Penduline Tits show themselves while Pygmy Cormorants fly around our ears. Birding here is sweet! We spend the night in probably the most run-down hotel east of the Danube, but a visit to Burgas and accompanying Christmas market is a nice end of the day.

Dalmatian Pelicans were clearly lingering this winter, while Great White Pelicans were rather rare. Burgas, Bulgaria, 29 December 2022 (Joachim Bertrands)

Greece

The morning of the 30th of December has us driving narrow roads along the Turkish border, down to Greece. We’re briefly pulled over by the Bulgarian cops who are curious to find out what we’re doing here as we’re on one of Europe’s most notorious smuggling routes. Twitter informs us about the clash between Andrew Tate, Greta Thunberg, and the famous pizza box and while crying from laughter we drive into Greece, while dense fog starts covering the landscape. Our plan for Greece is one of three days and multiple chapters. First, we want to visit Dadia Forest to see Cinereous Vulture, still a lifer for Wout. This works out beautifully, as the fog clears up as soon as we head into Dadia’s mountains. A single Griffon Vulture is a nice addition to our trip list. The day flies by and we don’t see too many species besides the vultures, but still manage to squeeze in a short stop at the Evros delta, to try and see Lesser White-fronted Geese. This spot – just as Lake Kerkini – is one of the few remaining winter locations in Europe where the wild population of Scandinavian Lesser White-fronted Geese winters. We seem to be a little late during the day to do a decent effort, and the night soon falls. With the honking of hundreds of Bewick’s Swans, thousands of Corn Buntings and a Coypu that stares us down, we drive towards Alexandropouli, a nice coastal town where we enjoy some real Greek mezze, albeit that not all chunks of meat on our plate are identifiable to body part or species, we realize just a little too late.

Great views of Cinereous Vulture were obtained at Dadia Forest. Dadia Forest, Greece, 30 December 2022 (Joachim Bertrands)

During the last day of the year, we are out bright ‘n early, as usual. It’s still pretty foggy and early when we enter the Nestos Delta. Steven has dropped a significant bomb in the car a few days earlier: there still are wild Common Pheasants in Europe. “There’s about 250 left”, he reads loudly - in fluent Linkhouts – citing from a paper that expands on the last survey of the species. Me and Wout barely believe it until we dive in the books that night and have to admit it’s true. A relict population of Common Pheasant (Phasanius colchicus ssp. colchicus) still occurs in the area, lacking the white collar, and in English often referred to as ‘Black-necked Pheasant’. The species originally occurred from Bulgaria, through Greece and Turkey to the Caucasus, but nowadays has been extirpated or outcompeted in most parts of that range (at least until Eastern Turkey) due to introduced Asian subspecies (often identifiable by the white collar). It’s a strange feeling to be looking for a pheasant, yet we decide to stop at some traditional looking fields at the edge of the reserve. Pretty much classic pheasant habitat, we conclude. We play the song of the male and hear a bird answer in the distance. The sound comes from the riverine forest at the river’s edge, and we drive closer. We turn a corner towards the south when I notice in the rear-view mirror that there’s a dark blob sitting on the track behind us. There’s one! Two males are cackling away against each other, and we enjoy the first scope views of our first wild Common Pheasants, which is surprisingly exciting. Woodpeckers are plentiful it seems, and the location produces 3 hysterical Grey-headed Woodpeckers, as well as Great, Middle and Lesser Spotted Woodpecker, as well as Black Woodpecker.

The unexpected highlight of the trip was definitely getting eye-to-eye with a few of the last wild Common Pheasants of Europe. Nestos Delta, Greece, 31 December 2022 (Joachim Bertrands)

With this one under the belt, we have enough time to reach Lake Kerkini and try the Lesser White-fronted Geese before dusk. We are unaware about the size of Kerkini and if locals will launch fireworks that night and want to be sure the birds aren’t acting different the next morning because of this. It takes a while, but we soon reach Kerkini by the early afternoon. The lake is loaded with birds but especially on the eastern shore, the waterline is only visible in the far distance. The temperature has also risen to a balmy 20 degrees in the meantime, which makes this quite an unusual experience searching for winter geese. The numbers of Greater White-fronts are only a fraction of the numbers we had in Romania, and we soon localize a suspicious looking flock of white-fronted geese sp.. Following the dyke along the northeastern shore of the lake, we are able to creep closer and observe the species from an acceptable distance. We notice that one bird has a tracker attached to its neck, a bird – named Mr. Blue – which is pretty famous an even has its own YouTube video! A foraging Greater Spotted Eagle – following the channel – slowly kicks up all the geese, and eventually also the Lesser White-fronts. We see the whole flock on the ground for a moment before they also take off and in one compact formation head for the lake. Mission accomplished! We celebrate New Years rather quietly, as our brains feel pretty much deep fried after the last 5 days. With a shot of ouzo on top of that, we don’t even make it to midnight, and wake up the next morning feeling refreshed.

Most of the roughly 80 Lesser White-fronted Geese who are wintering for years at Lake Kerkini. Kerkini, Greece, 31 December 2022 (Joachim Bertrands)

New Years Day is first spent around Kerkini. We decide to do an effort for Sombre Tit, still a lifer for Wout. It takes a while, but eventually we encounter a few. Dozens of Cirl Buntings are singing already, Marsh Tits are pleasantly common and a Blue Rock Thrush is a nice surprise, together with some Rock Buntings. The Leopard Snake that’s unfortunately glued to the tarmac, shows the most beautiful pattern of snakes we thus far encountered in Europe.

Mixed flock of pelicans at Kerkini. Kerkini, Greece, 31 December 2022 (Joachim Bertrands)

Scenic image of Kerkini, Greece, 1 January 2023 (Joachim Bertrands)

The eastern embankment of Kerkini doesn’t produce much news, but watching the ducks keeps us busy for a while. We see loads of geese, swans, lapwings, cranes, flamingos, and pelicans. Photo opportunities keep us busy for most of the morning, but eventually we must leave towards our next stop. Two Grey-headed Woodpeckers shows themselves from their best angle as we’re about to leave, and a low-flying mixed pelican flock also costs us another 15 minutes, which has us leaving towards the Axios Delta a little later than anticipated.

Mixed flock of pelicans at Kerkini. Kerkini, Greece, 31 December 2022 (Joachim Bertrands)

Grey-headed Woodpeckers were not rare for once! Kerkini, Greece, 1 January 2023 (Joachim Bertrands)

The Axios Delta is another mini wonder in Europe. Through eBird, it becomes clear that the area holds quite a few wintering Pine Buntings each year, but pure flocks was beyond our expectations. In the days before our arrival, up to 12 birds are counted. As this is one of the few (only?) locations in Europe where this is known from, we decide to visit. Upon arrival it takes a minute or two, but soon the shrubs are packed with skulky buntings. We soon encounter a few good looking adult males, followed by females and young males. A conservative estimate has the total slowly creep towards 10. The sun starts setting and a sudden flocking restlessness becomes obvious among the birds. A flock of 13 Pine Buntings gathers in an oak tree and next disappears into the hedgerows along the dyke. We notice a Cirl Bunting first, followed by a Yellowhammer, but almost all birds we see are actual Pine Buntings. We’re shocked when we see another 5 birds add to the total. Eventually, another flock of 9 flies in, but we must be conservative and can’t fully confirm these are not birds we counted earlier. Eventually, we leave the likely end total of 27 for what it is and agree on 18… Bizarre!

Male Pine Bunting Emberiza leucocephalos in the Axios Delta. Axios, Greece, 1 January 2023 (Joachim Bertrands)

Steven looking for Pine Buntings in the Axios Delta. Axios Delta, Greece, 1 January 2023 (Joachim Bertrands)

At last, we pass by a large reed bed on the south side of the Axios Delta. It takes a while, but eventually a few Moustached Warblers show themselves nicely, even though grabbing a shot of them remains a nightmare. We eat some terrific Greek food for the last time and cross the border into North Macedonia, where we – once again – sleep in a rather challenging hotel.

We saw quite a lot of Smews this trip, even far into Greece. Kerkini, Greece, 1 January 2023 (Joachim Bertrands)

North Macedonia & Serbia

The 2nd of January starts with a failed attempt to find Lanner Falcon in an agricultural area near where we spent the night. The dense fog that has been plaguing the area for days – according to windy – is set to stay for a few more and doesn’t allow us to check the pylons to have an actual chance encountering one of the approximately 50 birds that the country holds.

We decide to continue towards Serbia. The border crossing is a bit stricter here, it seems. Border officers take their time and we’re queuing up for at least an hour before we are allowed to continue. We’re on our way to the famous ‘Owl Town’ in the north of the country: Kikinda. This village became world famous a few years ago after the BBC shot a documentary about the bizarre numbers of Long-eared Owls wintering in the town. In 2009, no less than 734 owls were counted in the trees around the church (!), during a normal winter, the numbers are usually around 100-200. Serbia proves to be a little bigger than expected, and it takes us until an hour after sunset before we manage to get to Kikinda. Most owls have already left to hunt in the nearby steppes, but still we’re able to find a number of roosting Long-eared Owls around the Church. After a massive pizza, we continue our way towards Hungary and as soon as we leave the town, we encounter 4 hunting Long-eared Owls on the fields surrounding Kikinda.

While leaving Kikinda, we saw multiple Long-eared Owls hunting in the fields near the village. Kikinda, Serbia, 2 January 2023 (Joachim Bertrands)

A Long-eared Owl in Kikinda, grooming itself. Kikinda, Serbia, 2 January 2023 (Joachim Bertrands)

Slovakia & Czech Republic

We decide that we want to be back home by the evening of the 3rd of January, which doesn’t leave a lot of time to do stuff. We leave Kikinda and drive through the night, first passing Hungary, then entering Slovakia. Two hunting Eurasian Eagle Owls are some of our only sightings here, and I just miss two Fallow Deer that more or less decide to throw themselves in front of the car. We haven’t purchased the vignette to drive on the Slovakian or Czech roads, and therefore use secondary roads to get to our destination, which does produce an extra check by the cops as soon as we enter Czech Republic.

We spend our last day in the southeast of Czech Republic. We try the wintering Wallcreepers just south of Brno but are unable to locate them. Czech Republic proves to be a beautiful country with loads of farmland birds, and we are able to get some real good looks at many. A Red Kite that crosses the road will be our only one of the trip.

In the afternoon, the last stretch to Belgium announces itself, and – due to the vignette situation – we have to make an annoying detour through Austria before we’re on our way. The trip seems to have concluded if it comes to bird sightings, but an eagle sitting in a tree along the highway has us swiftly take an exit and rip towards it through the fields. It proves to be an adult Eastern Imperial Eagle, more or less the farthest west this species occurs in Europe.

The rest of the day and evening, we continue our way towards Belgium, and while driving through Germany, we test the limits of the Dacia a bit, which performs well. Eventually, we arrive home by midnight.

This trip was a true road trip, and one has to like those, otherwise it can be a bit of a burden. Luckily, me, Wout and Steven are all very comfortable on the road and it became a huge success. Not only was it a lot of fun to rip through a country and experience so many different landscapes, it also allowed us to tighten our friendship again (you kind of have to if you’re stuck in a car for hours), have great discussions – from birds over nature to how long exactly a persimmon has to hang on the tree before it’s ripe – and of course encounter some great birds or bird phenomena which most never take the time to go see in Europe. Every country had its own vibe and touched us in a different way. An amazing winter trip for whoever doesn’t mind the kilometers!

Find the full species list and more (record) shotshere.

Joachim Bertrands

Discussie

Albert Noorlander  ·  17 februari 2023  12:39, gewijzigd 17 februari 2023  12:40

Ik had vroeger een vogelgids waarin stond dat juveniele Roodhalsganzen van adulte Roodhalsganzen konden worden onderscheiden door het ontbreken van de wangvlek. Latere vogelgidsen gaven dit niet meer aan en bij de Roodhalsganzen die ik in Nederland gezien heb zag ik dit ook nooit. Ik dacht daarom dat dit een fout was in mijn eerste vogelgids. Daarom vind ik het leuk om te lezen dat sommige juveniele vogels dit daadwerkelijk kunnen hebben, of eigenlijk niet hebben ;-)  

Vincent van der Spek  ·  17 februari 2023  13:34

Wat een heerlijk en goed geschreven verhaal! 

Peter de Knijff  ·  17 februari 2023  19:42, gewijzigd 17 februari 2023  19:45

Maar Albert, dat kenmerk is toch al zo oud als de speekwoordelijk weg naar …

O.a. Delacour en Glutz maken al in de jaren 60/70 melding hiervan, met de aantekening dat de wangvlek variabel is qua omvang, maar onveranderd minder diep roodbruin. De nieuw Nils gaat hier niet erg gedetaillerd op in, en geeft de voorkeur aan de andere leeftijdskenmerken. De combinatie van kemerken zijn in het veld m.i. prima te gebruiken (met wat tegenlicht is b.v. de wangkleur slecht te beoordelen). 

Overigens, het zou geen slecht idee zijn om toch meer duidelijkheid te krijgen over de herkomst van deze Fazanten. Elders op dit forum was er al (terecht denk ik), enige discussie, en als de eerste indrukken juist zijn, dat zijn deze Fazanten net zo wild als de Nederlandse Korhoenders.

Lennart Verheuvel  ·  17 februari 2023  20:38

Mooi verhaal! Een soortgelijk verslagje van je roadtrip(s) door Alaska wordt ook gewaardeerd :)

Diedert Koppenol  ·  17 februari 2023  21:03

Heerlijk verslag en erg interessant zeg, die fazanten. Blijft een gave regio!

Joachim Bertrands  ·  17 februari 2023  21:41

@Peter - ik heb inmiddels Christos Sokos gemaild ivm de paper die gepubliceerd werd en waar de vreemde foto van de gekweekte fazanten in terug te vinden was, en ik vroeg dan ook specifiek naar de vogels in de Nestos Delta. Het is niet heel duidelijk perfect op te maken wat hij schrijft, maar als ik het goed begrijp werden er voor een PhD thesis wel zuivere vogels gekweekt die vervolgens ergens anders werden vrijgelaten, terwijl de beide zijden van de Nestos Delta steeds gevrijwaard werden. 
Dit was zijn exact antwoord:


"Dear Joachim

Thank you very much for your interest on our article and the last European indigenous pheasant population.
Dr Paralikidis reared few black-neckeds for the needs of his phd thesis, only this release take place.

In prefectures of Kavala and Xanthi (two sides of the river), pheasant releases never took place and were prohibited by forest service for the protection of black-neckeds.


Chrysoupoli's Game Farm was established only for the rearing of black-neckeds, but a worker did the fault and used eggs of hybrid pheasants. These hybridized black-neckeds were released far away in Thrace and Macedonia. The last 15 years Farm has closed. White ring in the neck is a dominant characteristic so even a low introgression takes place we will see the white in the neck of males. None white sign have ever seen in wild males of Nestos Delta. Moreover Paralikidis et al did a genetic study on pheasants.


Works for the black-neckeds have been done by Hellenic Forest Service, Hunting Federation and World Pheasant Association
I hope to help with clarifications


Yours sincerely

Dr Christos SokosWildlife Ecologist"

Peter de Knijff  ·  17 februari 2023  21:58

Hi Joachim, dat klinkt erg bemoedigend. Toen ik in die regio was (half mei 2006, vooral voor Juffers en Libellen), zag ik er vier aan de oostkant van de delta, allemaal mannetjes zonder witte ring, en kreeg van een lokale hoteleigenaar te horen dat ze voor de jacht zouden zijn uitgezet. Was voor mij de reden om ze niet serieus te nemen. Waarschijnlijk was dat dus niet helemaal waar (gelukkig). 

Jildert Hijlkema  ·  18 februari 2023  11:51

Origineel tripje met die Fazanten en Witkopgorzen!

Jan Hein van Steenis  ·  18 februari 2023  14:09

Daar zitten een paar leuke soorten tussen! Ik zou toch liever later in het jaar gaan wanneer er meer afleiding is, al is dat jammer van die ganzen.

(Overigens zijn er wel een paar overbodige spaties de redactie ontgaan: pusztadorpje, jaarlijstrecordhouder en –hoewel ik ook niet echt weet hoe je dat correct zou moeten schrijven– allround-topvogelaar).

Wim Wiegant  ·  18 februari 2023  18:54, gewijzigd 18 februari 2023  19:03

Volgens mij is de correcte spelling "allround topvogelaar". Ik zou denken dat allround (volgens Google aan elkaar gespeld) in het Nederlands een bijvoeglijk naamwoord is. Dan zou een streepje niet juist zijn, want dan zijn het twee woorden. Laatst werd er ons al op gewezen - ik ben vergeten waar - dat tegenwoordig ieder model een topmodel is, iedere baby een liefdesbaby. Kennelijk heeft deze inflatie de vogelaars ook bereikt. 

Theo Admiraal  ·  18 februari 2023  19:23

Ik ben benieuwd hoeveel km jullie hebben gereden.

Tjeerd Burger  ·  18 februari 2023  21:14

Fijne trip hoor! Bij je eerdere facebook berichten hoopte ik al op verhaal op de DB-site, we worden op onze wenken bediend! 

Eduard Sangster  ·  19 februari 2023  13:51

Een orginele trip, erg leuk! Goed geschreven ook. Dank hiervoor.

Leo JR Boon  ·  20 februari 2023  23:44

Nog even een leuk weetje. Het Hongaarse dorpje 'Bugyi' betekent 'slipje'. 

David Uit de Weerd  ·  21 februari 2023  20:41

@Leo, had jij vroegah niet met een Hongaarse?! 

Leo JR Boon  ·  26 februari 2023  12:48

Daarom weet ik dat 😄


Thijs de Groot  ·  3 maart 2023  13:32

Leuk verhaal!

Ik zou de titel wel aanpassen naar Midden- en Zuidoost-Europa. ;)

Gebruikers van het forum gaan akkoord met de forumregels.

Feedback?