In rare tijden als deze, waarin het zo goed als onmogelijk is om gezellig te kletsen of om te socializen bij een zeldzame vogel, brengen wij deze kroegverhalen nu digitaal bij jullie. Gestart wordt met de Roodborstlijster, die natuurlijk goed past bij onze eigen Lonnie. Zijn ontdekkingsverhaal kan hier gelezen worden. De rest is, zoals dat gezegd wordt, geschiedenis. Die geschiedenis, die kun je hieronder lezen.

Guus Peterse

Je kunt mooie plannen maken, maar vaak komt er van die plannen weinig tot niets terecht. Dat is overigens helemaal geen opzienbarend inzicht en wordt ook lang niet altijd betreurd. Dit keer was het plan om effe de Witstaartkievit bij Den Helder te doen en daarna een lekker dagje Texel. Het liep anders.

Het begon ermee dat de Witstaartkievit vertrokken leek. Al in de trein het bericht dat de vogel was opgevlogen vanuit zijn stekkie in de Nollen naast station Den Helder - Zuid. Nu was dat gisteren ook al een paar keer gebeurd, maar toen werd hij daarna steeds enkele kilometers verderop teruggevonden in Mariëndal. Dit keer was er ook daar geen spoor van de vogel en bleef verdere berichtgeving uit. Een behoorlijk zure dip dreigde. In Mariëndal mij dan maar gestort op Braamsluiper, Kanoet, Rosse Grutto, Lepelaar en zingende Nachtegaal, allemaal best plezierig maar niet waar ik voor gekomen was. Even slikken dus, maar toen kwam het bericht dat de vogel toch weer was teruggevonden in de Nollen en stond ik even later alsnog te genieten van een prachtige Witstaartkievit, dichtbij foeragerend langs de rietrand. Zeldzaam, en pas mijn tweede ooit dus een gebeurtenis van betekenis, wat mij betreft.

Tijd voor Texel.

En toen, op de fiets op weg naar de boot, toen kwam de piep. Aanvankelijk negeerde ik ‘m. Zou wel over die kievit gaan, dacht ik, teruggevonden in de Nollen. En anders moest ‘t heel wat zijn, wilde het mij van Texel weerhouden. Ik stel me zo voor hoe honderden vogelaars overal in het land ieder op hun manier die piep ontvingen, allemaal op een andere plek en allemaal onder andere omstandigheden. Druk aan het werk of thuis genietend van een welverdiende rustdag na een zaterdag vol vogels. In de kerk, langs de zijlijn, in de tuin. En er allemaal hun ding mee deden. Je zou er een roman aan kunnen wijden. Over hoe uiteindelijk die piep hen allemaal samenbracht in de duinen bij Heemskerk. Want het was heel wat! Wat heet: een Roodborstlijster maar liefst, dwaalgast uit Noord-Amerika en pas de eerste voor Nederland. Zo’n soort die af en toe gemeld wordt in de vergaarbak die Waarneming.nl soms ook is maar die dan altijd een wat vreemde merel blijkt te zijn. Maar dit keer niet. Dit keer was het een echte. Bijgevoegde foto liet daarover geen twijfel. Even nog een aarzeling, even nog twijfel, maar Texel moest nog maar een weekje wachten, besloot ik.

Dus naar het station gesneld, met de trein naar Castricum en met de vouwfiets naar camping Geversduin aan de Beverwijkse Straatweg. De jacht kon beginnen.

Op de fiets door het duinland, over zandpaden achter iemand aan in de hoop dat hij wist waar we wezen moesten. Hij wist. Zo vond ik de plek, en ook de vogelaars, maar vooralsnog niet de vogel. Die was al een tijdje uit beeld. Dat werd dus weer eens wachten. Wachten en opletten. Opletten of de vogel niet ergens tevoorschijn kwam. En ook opletten of er niet ergens mensen aan het rennen sloegen. Mensen die ineens allemaal tegelijk de telescoop richtten en intensief dezelfde kant op keken: roodborstlijster bovenin een vlierstruik! Met de rug naar ons toe, van de rode kleur was niets te zien maar toch Roodborstlijster. Waarna de vogel opvloog, bijna recht over me heen vloog, rode buik nu wel zichtbaar, en ver weg over het duin uit beeld verdween.

Juichkreten en high fives over en weer: we hadden ‘m!

Regen. Druilerig duinland met alom zingende nachtegalen. En vogelaars die te laat zijn, vooralsnog. Er wordt gezocht, alle hoeken en gaten van het duinland worden binnenstebuiten gekeerd maar het lijkt hopeloos. Vogel kan evengoed op weg zijn naar Oost-Polen. Soms komt er een gerucht langs, soms worden rennende vogelaars waargenomen en dan rennen we er met zijn allen achteraan. Maar de berichten zijn tegenstrijdig. We keren weer om en we weten niet waar we heen moeten. Vertwijfeling, wanhoop bijna is te lezen op de gezichten van de laatkomers. Er wordt gezucht en gekreund en binnensmonds gevloekt en mensen slaan zich voor de kop: had ik maar een fiets gehuurd, had ik maar niet die verkeerde afslag genomen, was ik maar eerder…

Maar dan, als niemand er nog op rekent, wordt de vogel toch weer teruggevonden. En weer hollen we achter elkaar aan. Op een duintje tegenover een soort bosrand staan we met tweehonderd te zoeken naar een roodborstlijster die misschien tien man in beeld hebben. Paniek. Waar dan toch? Waar moeten we zoeken? Een kale boom, maar welke? Een meidoornstruik maar daar hebben we er hier zoveel van. Tussen de witte bloemen, maar welke witte bloemen? Een vloek hier, een verzuchting daar, en ineens heb ik ‘m!

En zo vergaat het uiteindelijk alle aanwezigen: moeizaam speuren in een ondoorgrondelijke wirwar van groen, nauwelijks een idee waar te kijken maar dan ineens tussen de witte bloemetjes, precies zoals ons telkens weer was uitgelegd, een rode buik. En aan die rode buik een zwarte kop, en aan die zwarte kop een gele snavel en een wit omkranst oog. Op het eind gaat-ie zelfs even helemaal vrij in het topje van de struik zitten: een prachtige Roodborstlijster is ons deel. Een zucht van genot gaat door de menigte. En dan is er geen spoor meer van de agitatie, de lichte paniek, de vertwijfeling van zojuist. Louter blije, uitgelaten, gelukkige mensen hier in de regen in de duinen bij Heemskerk. Wat één zo’n vogel niet teweeg kan brengen!

Roodborstlijster (August van Rijn)

27 april 2014 is een dag die ik niet gauw zal vergeten! Deze zondag zou ik met het gezin gezellig erop uit gaan. Aangezien mijn kinderen toen anderhalf en 3 jaar waren, hadden we het plan bedacht om naar een speeltuin te gaan. Dat liep echter totaal anders!! Rond de klok van half elf begon plotseling mijn telefoon te trillen en te piepen door een DB-alert. Er was een Roodborstlijster in het Noordhollands Duinreservaat gevonden, door Lonnie Bregman, met een gave foto erbij! Ik dacht meteen ‘wauw, die wil ik zien’, maar vroeg mij ook meteen af hoe ik daar kon komen. En ik zou natuurlijk wat leuks doen met het gezin...

Terwijl ik dat dacht, werd ik gebeld door Vincent van der Spek. Of ik die richting opging.

Ik vertelde hem dat mijn auto bij de garage stond en dat ik nog eerst met mijn vrouw moest overleggen en dat ik hem later zou terugbellen. Ik vertelde mijn vrouw over de geweldige vogel en ze wist natuurlijk meteen hoe laat het was… Ze zei meteen: “Ga maar!” en ik realiseerde me toen ook meteen weer dat ik geen auto had. Mijn vaste Haagse vogelmaatjes waren die ochtend naar de Witstaartkievit gegaan die al een paar dagen in Den Helder verbleef en anderen zaten in Breskens. Gelukkig bood mijn vrouw (topvrouw heb ik!) haar auto aan. Ik belde gauw Vincent op dat ik een auto had en dat ik dus naar de Roodborstlijster zou gaan. Even later pikte ik Vincent op en waren we op weg.

We besloten om de auto te parkeren op de parkeerplaats van de Patatoloog (lokale vreettent bij de ingang van het Noordhollands Duinreservaat). Nadat we een kaartje hadden gekocht bij de automaat liepen we richting de plek waar de vogel moest zitten. Alleen was dat ruim drie kwartier lopen en zagen wij medevogelaars met fietsen hard voorbijrijden (blijkbaar kon je die ergens huren).

Nadat wij eindelijk aangekomen waren op de plek bleek de vogel 15 minuten daarvoor hoog naar het oosten gevlogen te zijn. Het was niet bekend of de vogel ergens geland was.

Dit kwam hard aan bij mij, het werd nog erger toen we de vogelaars tegenkwamen die ons voorbij waren gefietst en zij ons vertelden dat ze wel op tijd waren! Dus konden we maar één ding doen en dat was zoeken, maar waar?

Ondertussen kwamen er nog veel meer vogelaars aan op de locatie die de vogel ook gemist hadden. Dus ging iedereen maar zoeken. Tijdens het zoeken kwam ik mijn vaste vogelmaten tegen, Nelis Gregoire en Michel de Lange, ook zij hadden de vogel gemist.

Na een uur zoeken leek het een massale dip te worden. We waren met een klein groepje aan het kletsen toen Nelis aan mij voorstelde om naar de oude plek terug te lopen om daar weer te kijken. (De oude plek was ruim 800 meter verderop) We gingen met z’n tweeën die richting op.

Na 50 meter hoorde ik een Boompieper zingen en zag deze opvliegen vanuit een boom. De vogel liet zich vervolgens vallen als een parachute. Aangezien ik dit altijd geweldig vind om te zien, tilde ik mijn kijker op om dit goed te bekijken. Plots zag ik in de achtergrond iets roods in een bloeiende meidoorn zitten en richtte mijn kijker daarop. Mijn hart stond stil! Daar zat opeens de Roodborstlijster samen met wat Merels in de meidoorn! Ik riep tegen Nelis ’ik heb hem, ik heb hem!' en Nelis had de vogel snel in beeld. Ik riep hard naar het groepje verderop dat de vogel gevonden was en stuurde er in paniek een alert uit met “Net gezien in dennenos.”. Michel en Vincent waren samen met 10 anderen snel bij ons en konden de vogel nog goed zien. Plots vloog de vogel naar de grond en was uit beeld. Ik kreeg toen behoorlijk wat whatsappberichten met de vraag of ik wat meer info wou doorgeven. Ik besefte toen dat mijn alert nergens op sloeg en wou extra info geven, echter opeens was mijn telefoon leeg. Vincent en ik besloten om naar de plek te lopen waar de vogel uit beeld was verdwenen om daar te gaan zoeken. Al gauw kwam ik een grote groep vogelaars tegen die mij aan het zoeken waren. Ik wees hen de plek waar ik de vogel gezien had aan. Gelukkig kwam de vogel weer terug op dezelfde plek zodat iedereen de vogel kon zien. Wat een ontlading was dat!

Later samen met Vincent en Ed van Boheemen dit succes nog gevierd in de Patatoloog met patat en kroketten. Een leuke afsluiting van een geweldige twitch!

Roodborstlijster (Folkert-Jan Hoogstra)

Op 29 mei 2010 was er op het vogelmeer in de Kennemerduinen een Witstaartkievit aanwezig. De vogel was nog niet eens een hele dag aanwezig en van mijn vriendengroep was ik de enige die de vogel die dag zag. Nadat er op 26 april 2014 een Witstaartkievit werd gevonden in Den Helder bood ik mijn vrienden aan om als taxi te fungeren. Ik had de soort immers al gezien, maar mijn vrienden niet en een dag gezellig samen op pad is altijd de moeite waard. Zo haal ik op 27 april ’s morgensvroeg Gijs Baller op bij zijn ouderlijk huis en worden ook Willem Bosma en Iris Brouwer opgepikt. De Witstaartkievit blijkt er nog te zitten dus vol goede moed gaan we die kant op. Als we Den Helder binnen rijden volgt er een piep en ik zie in de gauwigheid op het scherm een naam met daarin “rood” staan. “Ah, leuk,” zeg ik tegen de jongens, “de Roodkeelpieper zit nog op Texel.”. Gijs die wat beter heeft gekeken geeft aan dat er geen Roodkeelpieper op het scherm staat, maar Roodborstlijster. Ja, ja zal wel weer de zoveelste vage claim van deze soort zijn. Toch maar even de piep openen en tot onze grote schrik staat er echt een Roodborstlijster op de foto. Gevonden door Lonnie Bregman en ter plaatse in de duinen van Castricum. “O, mooi dat is niet zover van de plek waar we nu zijn,” denk ik. Op dat moment parkeer ik net de auto bij de plek van de Witstaartkievit. We zwaaien de deuren open, sprinten naar de kievit die we amper een blik waardig gunnen en schieten weer terug de auto in op weg naar de lijster. Even blijven we achter een Duitse camper hangen, maar kunnen deze op een rotonde een stuk verderop passeren. We houden de berichten in de gaten en hebben contact met Merel Zweemer en Jeroen Breidenbach die stomtoevallig die dag in hetzelfde gebied aan het vogelen zijn en het op een lopen zetten richting de plek. Ze zullen één van de eersten zijn die de vogel succesvol twitchen. Wij hebben inmiddels onze auto geparkeerd en besluiten om geen fietsen te gaan huren, maar zo snel als we kunnen richting de plek te lopen; het huren van de fietsen zou immers ook nogal wat tijd kosten. Jeroen stuurt via whatsapp een locatie door en we beginnen in een stevige pas door het gebied te lopen. Na een dikke twintig minuten lopen zijn we nog steeds geen andere vogelaars tegen gekomen en we beginnen ons af te vragen of we wel in de juiste richting lopen. Nog maar een keer de door Jeroen gestuurde locatie openen en de navigatie opnieuw instellen. Wederom geeft de navigatie aan dat we in de juiste richting zouden moeten lopen. Op een gegeven moment houdt het pad echter op en geeft de navigatie aan dat we het verboden waterwinningsgebied in zouden moeten lopen. Hier klopt iets niet. We bellen Jeroen en in het gesprek wordt duidelijk dat we toch compleet verkeerd zijn gelopen en veel te ver naar het zuiden zijn gelopen. Er gaat blijkbaar iets mis met het doorgeven van de juiste locatie. De doorgegeven locatie blijkt juist, maar als ik deze in google maps laadt dan pakt ie een compleet verkeerde route. We besluiten de navigatie los te laten en op ons gevoel naar de juiste plek te lopen. Dit werkt, maar als we aankomen blijkt dat we de lijster door al deze ongein hebben gemist en we kunnen gaan zoeken. Het duurt maar even of er wordt geroepen, gefloten en gerend en het blijkt dat August van Rijn de vogel teruggevonden heeft. Na wat getier over de manier waarop de juiste plek wordt doorgegeven vind ik de vogel terug in de scope. Er valt een last van ons af. Wat was het kut geweest als we de vogel door een navigatiefout zouden hebben gemist. Steeds meer mensen komen aangerend en maken dankbaar gebruik van de vele opgestelde scopes. Ik besluit een filmpje te maken van de aanwezige twitchers:

Roodborstlijster Turdus migratorius, Noordhollands Duinreservaat, 27 april 2014 (Folkert-Jan Hoogstra)

Als een inmiddels verzopen kat lopen we zeer voldaan terug naar de auto. Ditmaal wel via de kortste route! We keren terug richting Den Helder en brengen de Witstaartkievit nu een waardig bezoek.

Roodborstlijster (Diedert Koppenol)

Zoals altijd op zondagochtend, dus ook deze zondag, was ik lekker stront aan het vegen, het voer aan het bijvullen en de watervoorraad op peil aan het brengen in de verschillende hokken van de vogels die opgevangen worden in vogelopvang de Fûgelhelling. Of ik nu de uilen aan het voeren was, of het graan bij de zwanen aan het brengen was, weet ik niet meer, maar ik stond in het voerhok verbijsterd op mijn telefoon te kijken toen het piepje binnenkwam.

Wat een Roodborstlijster was, wist ik niet, het was pas sinds een klein jaar dat ik twitchte, maar dat we moesten gaan had ik wel door. Gelukkig zijn Andries Zijlstra en Hetty Sinnema, beter bekend als Andries & Hetty, ook elke zondag (en zo’n beetje iedere ander dag ook 😉) op de Fûgelhelling te vinden. Samen met hen, de rest van de zondagploeg achterlatend, halsoverkop de auto ingeladen en weggescheurd.

Onderweg kwamen we zelfs nog twitchers op de snelweg tegen; Lenze Hofstee en Sander Bot, die op topsnelheid in hun blauwe busje ook richting Heemskerk raceten. Het zou wel eens één van de laatste echte twitches van verschillende Botjes geweest kunnen zijn, bedenk ik me nu. Gelukkig mochten we destijds nog 130 op de snelwegen, want vanuit Friesland is dat toch een ellendig eind ver weg. Via via hadden we een parkeerplaats doorgekregen waar nog plek was en die, volgens de verhalen, niet al te ver weg moest zijn. Niets bleek minder waar, het was echt een verschrikkelijk eind uit de buurt. Vol goede moed togen we om half twee af richting de laatste waarneming. Het zou nog zo’n 50 minuten duren voordat we bij de plek zouden aankomen… Er was wat afleiding van zingende Nachtegalen, maar iedereen weet dat je op zo’n moment daar totaal geen aandacht voor hebt. Waar de complete focus wel op ligt, is op Maps en de route, hoe ver moeten we nog en waar moeten we heen?! Nu blijkt dat dit één van de grootste kustgebieden is in Nederland wat betreft GPS en bereik. Tijdens het marcheren naar de locatie was GPS gaan dansen en toonde hij een hele andere huidige positie dan dat wij eigenlijk hadden. Dit realiseerden we ons helaas te laat en we waren al een half uur de verkeerde richting aan het opstampen…. Alsof het nog niet genoeg was (wat het volgens mij nooit is) begon het ook nog eens te regenen. Ook konden we dus niemand bellen of berichten, want het bereik was nog slechter dan in Bomenland. Gelukkig kwamen enkele hysterische fietsers ons voorbij die iets schreeuwden van: “Die kant op!!”, dus daar werd vlot achteraangerend.

Na een helse doolhoftocht waren we dan eindelijk bij de bult aangekomen waar de vogel voor het laatst gezien was. Er was een enorme groep mensen zich aan het verzamelen op deze plek, met allemaal dezelfde verwachting dat de vogel wel weer naar boven zou komen om zich even mooi te laten zien in een van de boomtoppen. “Gewoon even wachten, hij zal zo wel komen.”, werd alom gemompeld. Ook zag ik mijn maten van de JNM, waar ik net een jaartje lid van was, ook, en begon daar een enorme flater toen ik vroeg wie de ontdekker was. Dit was mij namelijk totaal ontgaan en diegene aan wie ik dit vroeg was niemand minder dan Lonnie zelf. U kunt zich het ongemak wel inbeelden.

Ondertussen begon na twee uur wachten de moed toch wel in de schoenen te zakken en werd de groep ongeduldig. Toen er uiteindelijk drie uren voorbij waren, was de koek op voor Andries, en werd de terugreis aanvaard. Het moment waarop staat nog altijd in mijn geheugen gegrift.

We maakten aanstalten om de heuvel te verlaten en ik had afscheid genomen van Peter Links, Reinier de Vries en Lonnie, toen op dat moment Martijn Bot en Ruud van Beusekom de heuvel op kwamen lopen aan de kant waar wij naar beneden liepen.

Martijn sprak opvallend rustig en zacht voor zich uit: “Oh, er wordt daar gerend.”. Ik draaide mij om en de gehele heuvel was ineens verlaten. Gelukkig zag ik nog enkele mensen wegsprinten en ik zette de achtervolging in. Aangekomen bij de vogel kon ik hem gelukkig vrij snel door iemand zijn scope lokaliseren, met de telefoon aan het oor. Peter had mij gebeld, omdat die dacht dat ik net vertrokken was. “WORDT NU GEZIEN, WAAR BEN JE?!”, schreeuwde hij, waarop ik enthousiast antwoordde: “IK STA NAAST JE!” (toen was er ineens wel bereik). Zo konden we, vier uur na het verlaten van de parkeerplaats, op een duin ergens in Noord-Holland, opgelucht ademhalen, gezamenlijk feestvieren en op de terugreis nog even de Witstaartkievit bijschrijven.

We willen alle auteurs en fotografen hartelijk bedanken voor hun bijdrages aan dit artikel.
We would like to thank all authors and photographers for their contributions to this article.