De vraag die zich nu aandient is: zijn er überhaupt wel badius-individuen die in vlucht geen wit op de handpennen laten zien? Anders gezegd, is de eis dat, voor determinatie van een Roodkopkleuwier als zekere badius, er in vlucht geen wit op de handpennen mag zijn, niet veel te streng?

Omgekeerd, is het ontbreken van wit op de handpennen bij een vogel in zit voldoende om de ondersoorten senator en niloticus uit te sluiten? Zijn er zekere senator of niloticus (i.e. broedvogels buiten het verspreidingsgebied van badius) die in zit geen wit op de handpennen laten zien?

Welke held lost deze kwesties eens en voor altijd op door e.a. uit zoeken en te onderbouwen met kwantitatieve data?

Gaaf en verrassend, die hoeveelheid wit in de handpennen hier! Maar P1-P3 hebben geheel geen wit en in de gesloten vleugel is niets van wit te zien voorbij de handdekveren, wat in combinatie met de zware snavel en het vele zwart in de staartveren (of weinige wit...), in combinatie met de locatie, wel wijst op badius. Op basis van dit soort voorbeelden zou je objectief gezien kunnen stellen dat de kwalificatie als ondersoort prima past op dit taxon: subtiele en overwegend overlappende verschillen in uiterlijke kenmerken met de nominaat, weinig verschillen in mtDNA en daarmee aanwijzing voor recente uitwisselingen van genen tussen de populaties/ondersoorten. Om hier een valide soort van te maken zou je toch meer discrete verschillen willen zien (zoals bewijs dat senator altijd wit heeft op P1-P3). Fans van splits van eilandtaxa zouden nog kunnen hopen op een akoestisch verschil, of een uniek autosomaal stuk DNA dat badius van senator (en niloticus) onderscheidt.

EDIT: George was me net voor. Om zijn eerste vraag te beantwoorden: 'ja, waarschijnlijk is die eis te streng'. Om zijn tweede vraag te beantwoorden: 'wellicht, alleen in combinatie met ondersteunende kenmerktoestanden pro badius?' Antwoord op vraag drie: 'dat weet niemand en vraagt om een grote steekproef'. Antwoord op zijn vierde vraag: 'George: go for it!' ;-)

eeh misschien is het sommige ontgaan maar in zit kan badius prima ook een kleine vlek tonen zoals ik op deze foto al aantoonde. Al met al maken al deze foto’s tezamen (elke scherpe vluchtfoto toont lichte topjes op minimaal een vleugel) voor mij achteraf duidelijk dat de vogel van Katwijk een heuze badius moet zijn geweest. Leerzaam en dank dat ik op het laatste moment ben wakker gemaakt. Geen splitkans (denk ik) maar wel een leuke veldsoort erbij in NL. 

@Max, waarin verschilt een 'veldsoort' van een ondersoort?

Eigenlijk is er geen verschil maar een Veldsoort is herkenbaar in het veld wat je bij vele ondersoorten niet kan zeggen (bijv. IJslandse Tureluur). Alle Veldsoorten zijn inderdaad ook ondersoorten.

Goed dat je de foto's hier ook plaatst Vincent! In het kader wil ik toch nog even wijzen op de badius van 2019 (vogel Flevoland). Zelfs die vogel, met een smal zwart voorhoofdsbandje en toch best een dikke snavel, heeft iets van wit aan de basis van de handpennen zag ik op een foto van Hugo Wieleman (erg minimaal).  Ik ben ook wel benieuwd of er vluchtfoto's zijn van de badius uit 1993.

Marc Illa laat op zijn blog een Balearische Roodkopklauwier zien met, in mijn optiek, veel wit aan de basis van de handpennen.

@Fred: Inderdaad, dat had Jan van der Laan ook al opgemerkt.

Roodkopklauwier - Dutch Birding

Ha top, niet gezien idd. Jan; type scherp....

Hoho Fred, dat waren de Belgen en - uiteraard - Diederik!

Inmiddels ben ik ook gematigd overtuigd, maar ik ben altijd bang voor de Overhaaste Generalisatie. 

George heeft een tijdje geleden een mooi artikel in DB (2021, 3) geschreven over onderbouwing van kwantitatieve data, dat moeten we allemaal goed bestuderen en gaan toepassen!

Het begrip “veldsoort” is ca. 30 jaar geleden door Klaas Eigenhuis gebruikt tijdens toenmalige soortconcept discussies. En, de Ijslandse tureluur is, juist in de wintermaanden, relatief eenvoudig te herkennen. Ze zijn dan beduidend donkerder dan onze Tureluur.

Dit wil niet zeggen dat een herkenbare veldsoort ook altijd een ondersoort of soort is, of andersom, dat alle exemplaren van een ondersoort altijd in het veld te herkennen is. Ijslandse koperwieken zijn erg vaak niet of nauwelijks anders dan de rest. Iedere Engelse ringer weet dat. Volgens mij heeft niemand een idee hoeveel % van de Ijslandse koperwieken buiten Ijsland als zodanig te herkennen zijn. Een vuistregel is dat minstens 70 % (anderen hanteren tot 80%) van alle individuen van een populatie de specifieke diagnostische kenmerken moeten vertonen om het een ondersoort te maken.

Kortom, en niet erg verbazingwekkend, de grens tussen soort en ondersoort is zeer subjectief, en iets een veldsoort noemen of vinden maakt dat niet veel duidelijker of eenvoudiger. Helaas heb ik Klaas toen daar nooit van kunnen overtuigen. 

@Peter: het zijn dacht ik de heren Kist c.s. geweest  die het begrip ‘veldsoort’ hebben geintroduceerd ergens in de jaren ‘70 of zelfs nog eerder met als bekendste voorbeelden Engelse, Noordse en Balkankwikstaart, toen nog allemaal ondersoorten. 

Side note @Max: Lentevreugd = gemeente Wassenaar. 

Oeps, dank. Vraag aan de webredactie om de foto’s van de vogel van vorige week van Lentevreugd weer om te labelen naar Balearische Roodkopklauwier?