Roodkopklauwier

Lanius senator  ·  Woodchat Shrike

Datum 15 mei 2025
Locatie Lentevreugd, Wassenaar
Fotograaf René van Rossum René van Rossum
Bekeken 1710 ×

Discussie

Arnoud B van den Berg  ·  15 mei 2025  18:01

Het enige kenmerk dat volgens gidsen badius onderscheidt van nominaat, is dat er geen of vrijwel geen witte handpenvlek zichtbaar is in de opgevouwen vleugel; die vlek is in zit verborgen onder de handpendekveren. Op deze foto’s is zelfs op de gestrekte vleugel slechts een smal licht randje aan de bases van de handpennen zichtbaar. Lijkt me daarom een prima badius. Uit de discussie blijkt dat het beoordelen van secundaire kenmerken lastig is omdat ze variabel en overlappend zijn, zoals grijsheid van bovenstaartdekveren, breedte van witte schoudervlek, hoeveelheid zwart op bovenzijde, snaveldikte, etc. Marc Argeloo nog eens vragen, of is zijn studie aan de herkenning van badius inmiddels gedateerd?

Garry Bakker  ·  15 mei 2025  18:48, gewijzigd 15 mei 2025  20:00

Welke gidsen Arnoud? Demongin (2016) noemt én illustreert snaveldiepte als primair onderscheid ('vierkant' ogende snavel, bij Wassenaar vogel niet zichtbaar), pas daarna geen/weinig wit aan hp bases (2 mm of minder, bij Wassenaar vogel is het méér) en vervolgens nog 6 verschillen. Dus op basis daarvan al geen 'prima badius'. De beschrijving van rutilans past wellicht beter. Het is overigens niet handig om deze discussie onder drie foto's te voeren. Zie hier en hier voor eerdere/andere argumenten.

Arnoud B van den Berg  ·  16 mei 2025  20:13, gewijzigd 16 mei 2025  20:53

@Garry: jij en Diederik dank voor al het denkwerk! Ik zie dat Demongin inderdaad begint met 'bill thick' maar hij schreef een handkenmerkengids en zo'n snavel is misschien iets wat in de hand het eerst opvalt.

Knap dat je dat de breedte van het alleen in vlucht zichtbare bruinwitte randje op de basis van de handpennen precies hebt kunnen meten; is dat met een speciale tool?

Demongin schrijft in mijn Engelse editie trouwens dat het wit aan de handpenbases afwezig is, of gelijk is aan dan wel groter is dan 2 mm (op p7-10), maar niet voorbij de langste handpendekveer komt. Zou dat een drukfout zijn?

Heb op talloze bezoeken in maart aan NW-Afrika talloze roodkopklauwieren op trek gezien, soms wel 100 op een dag, en altijd opgelet of er exemplaren zonder duidelijke witte handpenvlek bij waren. Dat overkwam me slechts enkele keren; dan moest ik ook nog een foto maken van beide vleugels (want ik herinnerde me een geval van een anomalie aan één kant). Daarbij werd ook bijv opgelet of het wit van de schouder en stuitgebied niet al te fors was maar toch vooral gekeken naar het al dan niet zichtbare wit op de opgevouwen handvleugel. Uiteindelijk zijn zo een stuk of 3-5 badius-gevallen aan de Marokkaanse lijst toegevoegd maar nu ik jouw commentaar lees denk ik dat die maar weer eens herzien moeten worden.

Toch zegt me het algemene beeld (geen zichtbare handpenvlek in zit) vaak meer dan een detail (vleugelstreepje in vlucht) en daarom hou ik het wat betreft de vogel van Lentevreugd nog steeds op badius....


Sam Gobin  ·  16 mei 2025  20:57, gewijzigd 16 mei 2025  21:08

In gesloten vleugel is geen wit te zien dus dat is alvast een sterke reden om aan badius te denken. In Lefranc (2022) lees ik dat wit bij badius kan voorkomen op de basis van p6-10 en dat is volgens mij wat we zien bij deze vogel. 

Andere kenmerken zijn wellicht moeilijk hard te maken op basis van foto's alleen (en zonder direct vergelijk), maar een iets dikkere (boven)snavel, een smaller zwarte band op het voorhoofd en een meer donkerrode kruin, zou je er wel in kunnen zien.

Het kenmerk van meer donkergrijze bovenstaartdekveren komt niet terug in Lefranc. Ik zie het zo gauw niet in foto's van badius terug behalve dan in het Zwitsers geval uit 2020, hoeveel dit een vogel was met überhaupt weinig wit in de stuit. Dus is het grijs op de bovenstaartdekveren niet gewoon variabel?

De Iberische rutilans is inmiddels achterhaald en nooit onderbouwd geweest met genetische data.

Kortom, ik zie nog geen duidelijke reden waarom het zeker geen badius kan zijn. 

Garry Bakker  ·  16 mei 2025  21:08, gewijzigd 16 mei 2025  21:17

@Arnoud, het was me ook opgevallen, en ik vermoed dat Demongin 'kleiner of gelijk aan 2 mm' bedoelt, dus ga uit van een typefout. Ik denk dat ook jij op de diverse foto's van de geopende vleugels wel kunt zien dat de vlekjes groter zijn, daar is hier geen 'speciale tool' (a.k.a. schuifmaat) voor nodig. Ik beweer overigens niet dat dit geen badius is, maar in een dwaalgastcontext -het zou pas het 3e geval zijn- vind ik dat een determinatie ophangen aan een enkele kenmerktoestand vraagt om meer studie en bescheidenheid, zeker wanneer die variabeler blijkt dan vermoed en de 'zachte' kenmerken overlappen met senator. Jouw ervaringen in Marokko lijken me waardevol voor de indiener(s) om mee te nemen. 

Bas van der Burg  ·  16 mei 2025  21:16

Sam Gobin en ik zijn van plan om de vogel als badius in te gaan indienen Garry. Brian Small is trouwens op birdforum.net best positief over de vogel

Garry Bakker  ·  16 mei 2025  21:20

@Bas, goed plan hoor en ik hoop natuurlijk ook dat hij binnen de variatie past. Na 8 jaar CDNA durf ik wel te voorspellen dat hij niet binnen een maand aanvaard zal zijn ... ;-) 

Gebruikers van het forum gaan akkoord met de forumregels.

Feedback?