Siberische Waterpieper

Anthus japonicus  ·  Siberian Buff-bellied Pipit

Datum 10 februari 2023
Locatie 's-Gravendeel, Zuid-Holland
Fotograaf Eduard Sangster Eduard Sangster
Bekeken 15173 ×

Discussie

Dennis Meeuwissen  ·  10 februari 2023  15:22

Gaaf hoor! Dat biedt hoop voor degene die (net als ik) al een paar keer voor niks is geweest... Wellicht is dit de plek waar die zich dus langdurig ophoudt.

Ed van Boheemen  ·  10 februari 2023  20:05

Wat een geweldig moment, dat 'ie voor onze neus het betonpad overstak! "Daar, richting het rode lintje"! HEERLIJK!!

Jan Hein van Steenis  ·  10 februari 2023  20:20

Toch makkelijker dan onder de spruitjes (waar ik hem vanmiddag helaas niet kon vinden).

Max Berlijn  ·  10 februari 2023  22:14, gewijzigd 10 februari 2023  22:16

Het voordeel van dit veld (of velden want het zijn er 3) is dat de vogels zich er veel langer zichtbaar zijn wanneer gevonden dan bij de kluiten velden. Wat wel opmerkelijk was was het feit dat we dachten de groep wel gezien te hebben na een uur + met 15 man serieuze zoekers en dat die na wat vervliegen op eens toch voor onze neus zat, uit het niets! Devies de komende dagen is dus niet te snel op te geven. Succes. PS: Pootkleur op deze foto moeilijk te bepalen, op een poot donker op de andere poot lijkt er toch een licht roze kleur door te komen??

Max Berlijn  ·  10 februari 2023  23:12, gewijzigd 11 februari 2023  17:56

Nog wat detail plaatjes van rug en borst. HBW geeft dit als verschil voor japonicus aan met de amerikaanse (onder) soorten (3)  "Note the darker, bolder breast markings, thick, blackish triangular malar mark, and the relatively bright pinkish legs. Another good character is the blackish-centered median upper wing coverts with clean whitish (not buffy) fringes" Op de pootkleur na (maar ik kan op HBW meerdere foto's vonden met vogels met donkere poten, en zijn de poten wel echt donker?) klopt het helemaal op onze vogel.

Jan Hein van Steenis  ·  11 februari 2023  20:28

De vogels hadden vandaag geen zin in spruitjes maar gelukkig werd de groep teruggevonden. Deze foto was wel handig om sterk getekende Waterpiepers uit te sluiten!

Max Berlijn  ·  12 februari 2023  04:58, gewijzigd 12 februari 2023  05:46

Zo dan, je hebt fotografen en nog betere fotografen, echt een prestatie als je de moeite van gisteren (zaterdag) leest die het koste om de vogel te zien en te vinden. Ook een leuk Insta videootje van de vogel en de twitch.

Max Berlijn  ·  12 februari 2023  19:46, gewijzigd 12 februari 2023  19:49

Nog wat detailplaatjes (van vrijdag). Pootkleur lijkt niet zwart. Denk idd japonicus na wat daagjes uitzoeken 👍

Jan van der Laan  ·  13 februari 2023  16:10, gewijzigd 13 februari 2023  16:14

Op Surfbirds staat nog een aardig ID-artikel. Het is nog niet gelopen...

Voor mensen die het klikken op linkjes best wel eng vinden, een korte samenvatting (lees: copy-paste):

LEG COLOR

Classic Americans show dark legs and classic japonicus show pink legs, sometimes even quite a bright "bubble gum" pink. As noted in Lee (2002) and elsewhere, leg color is variable. Although American is typically dark, it is not uncommon to find single birds in a flock with paler reddish brown legs and when backlit, many birds' legs will often appear quite bright orange (see photos at bottom of article). It also appears variability can be found in japonicus, although it seems harder to find photos of dark-legged japonicus. At the bottom of this article are a couple of japonicus with darker reddish brown legs, overlapping in color with paler-legged Americans. However, any vagrant japonicus should check this box and show bright pink legs in all photos at multiple angles. Leg color can vary significantly under differing lighting conditions, so a series of good photos from multiple angles and lighting, will be needed.

MALAR PATCH AND NECKLACE OF STREAKS

Classic japonicus have a thick, black “flaring” malar patch which joins with the bold, black streaking on the upper breast and can sometimes even form a dark "necklace" of streaks around the throat. Less classic-looking birds have a smaller malar patch that can look similar to a more boldly marked American (esp. rubescens subspecies). However, even on these birds, Siberian tends to show a fully black malar patch compared to American that is often browner with some pale feathering in it.

UNDERPART STREAKING

Classic japonicus has bold, black "tear-drop" shaped streaking on the breast that extends down to the belly and coalesces to form longitudinal streaking along the lower flanks. This can be distinctive but do note that American can also show heavily streaked underparts, although not usually extending in such a bold fashion to the belly and lower flanks. On American, the streaking on the lower flanks ranges from non-existent to well-streaked but it is usually dark brown rather than blackish and often not in thick longitudinal lines. This combined with the buffy/brown wash to the flanks creates less boldly marked flanks on American. The shot below shows a good comparison of the flank streaking between a more typical japonicus and American (likely of the subspecies pacificus).

UNDERPART COLOR

Classic japonicus has pale, whitish underparts all the way to the flanks that can be quite noticeably different from even the palest American. Typical American has buffy gray to buffy brown underparts and most show a brownish wash to the flanks. Do note, however, this is variable and it is possible to find American with whitish underparts and it is possible to find japonicus with light creamy tones to the throat and breast and others with quite brownish underparts. Some of these birds can look virtually identical to American in underpart coloration (see photo examples at bottom of page).

De rest zelf lezen ;-)

Lodi Nauta  ·  13 februari 2023  17:25

Dank je, Jan, zeer nuttig. Jeroen Brandjes had bij een andere foto al wat kenmerken opgesomd wat duidelijk richting Japonicus wijst, en dit artikel - hoewel elk kenmerk incl. pootkleur variabel is - lijkt dat te ondersteunen. Jeroen had wat twijfel over de egale rugtekening met weinig streping, maar dit artikel zegt daarover: 'Siberian will tend to show more pronounced streaking on the upperparts. However, this can be subtle in comparison to American and not a distinguishing feature'.

Pieter Vantieghem  ·  13 februari 2023  20:32

Verschillende foto's van de vogel tonen toch behoorlijk duidelijke streping op de bovendelen, zoals deze foto bijvoorbeeld.

Garry Bakker  ·  13 februari 2023  21:10

Ja, een aardige foto, maar een waarop de vogel ook veerloze vlakken op de schouder vertoont, waarschijnlijk als gevolg van overmatig softwaregebruik. Dus het is maar de vraag hoe representatief de foto is.

Fred Visscher  ·  13 februari 2023  21:35

Heel sterk punt Garry...! DE juiste plaat is nog steeds niet gemaakt en zijn allen (sorry maar ook die bovenaan deze discussie..), van het type aquarel waarbij idd  gehele veerpartijen verdwenen zijn en details verloren (dit wordt nog sneller duidelijker wanneer er b.v een origineel wordt geupload waarop ingezoomd kan worden...),  waardoor op veel punten geldt: niets is wat het lijkt, en zo heb je dus ook al snel een "gitzwarte" zijborstvlek! 

Max Berlijn  ·  13 februari 2023  22:11, gewijzigd 13 februari 2023  22:16

Ik heb met name op de rugtekening gelet toen die op vrijdag langzaam dat betonnen pad over stak en de genoemde foto door Pieter V. geeft de werkelijkheid weer betreffende de rugtekening. Ik vrees dat verdere platen niet beter gaan worden dan dat wat we nu hebben.. De beste zijn van Eduard Sangster, Hans Groot en Eric Verhagen. Op vrijdag was ook Tim Langerak aanwezig met een serieuze lens op de momenten dat de vogel het dichtstbij liep maar daar heb ik nog geen foto's van gezien.

Fred Visscher  ·  13 februari 2023  22:24

Hier en hier nog aardig beeld met goede belichting.

Willem Wind  ·  18 februari 2023  22:47

Hier leuke beelden van afgelopen zaterdag 11-02, zowel van de twitch als keurige (en kleurechte) beelden van de vogel.

Max Berlijn  ·  18 februari 2023  23:48, gewijzigd 18 februari 2023  23:50

Erg gaaf en nuttig. Jammer dat er geen video-er op vrijdag was toen de vogel eigenlijk langdurig in beeld bleef op die spruitenakker.

Edwin Schuller  ·  19 februari 2023  12:34, gewijzigd 19 februari 2023  12:37

Véél jammerder is dat 'ie op de 11de ook heel dichtbij en open zat, maar dat om 09:44 (precies toen deze video-er kwam aanrijden getuige de klok onderin beeld) de groep werd verjaagd.

Max Berlijn  ·  21 februari 2023  14:14, gewijzigd 21 februari 2023  16:46

Nog ontwikkelingen op het ondersoort ID gebied? Ben er een tijd mee bezig geweest, samenvattend; de vogel lijkt het meest op 90% van de geraadpleegde japonicus foto's. Pootkleur in deze als onbepaald (niet zwart, niet roze, iets er tussenin) en je moet echt goed zoeken om enigszins passende rubescens  te vinden maar ja zo werkt het niet vrees ik....

Max Berlijn  ·  21 februari 2023  19:53

De Engelsen blijven bij japonicus

Jan van der Laan  ·  21 februari 2023  20:25

Ik denk niet dat dat het resultaat is van een gedegen bronnenonderzoek, maar gewoon 1-op-1 overgenomen uit de DB-alerts of waarneming.nl.

Max Berlijn  ·  25 februari 2023  15:11, gewijzigd 25 februari 2023  16:29

Poten zijn toch weer echt niet zwart op deze plaatjes (met het lichaam als achtergrond). Goed voor Japonicus maar wie vind het sluitende kenmerk voor dit (of het andere) taxon, of is een combinatie van kenmerken genoeg?

Jan van der Laan  ·  25 februari 2023  16:14

ten overvloede nog maar een keer wat er in de literatuur staat over pootkleur:

Classic Americans show dark legs and classic japonicus show pink legs, sometimes even quite a bright "bubble gum" pink. As noted in Lee (2002) and elsewhere, leg color is variable. Although American is typically dark, it is not uncommon to find single birds in a flock with paler reddish brown legs and when backlit, many birds' legs will often appear quite bright orange (see photos at bottom of article). It also appears variability can be found in japonicus, although it seems harder to find photos of dark-legged japonicus.

Max Berlijn  ·  25 februari 2023  18:36

Okay, maar wat moeten we dan zien/vastleggen om het taxon zeker te stellen?

Bas Lagerveld  ·  25 februari 2023  22:49

Op de foto's van vandaag (van Hans Tetteroo) zijn de roze poten wel goed zichtbaar vind ik. Siberische Waterpieper - Anthus rubescens japonicus - Waarneming.nl

Voor zover het nog niet duidelijk was, de vogel liet zich vandaag toch regelmatig erg goed bekijken en zat 's middags vanaf ca. 13:30 langdurig op de befaamde akker ten zuidwesten langs de Molendijk.

Edwin Russer  ·  26 februari 2023  09:00, gewijzigd 26 februari 2023  09:04

Ik kwam dit artikel op Birdforum nog tegen. 

Separation of rubescens and japonicus in autumn and winter

Both rubescens and japonicus undergo a partial moult in the autumn (either a post-juvenile or post-breeding moult) and a pre-breeding moult in the late winter or spring. Juveniles replace their head and body feathers and a variable number of coverts (none to all median coverts and none to four greater coverts) (Pyle, 1997)). It may therefore be possible to age autumn and winter birds as 1st winters if there is a moult contrast present within the coverts, although this feature can be tricky enough to see on birds in the hand, let alone on a bird in the field. As adults and 1st winters are essentially similar in appearance, ageing of an individual is not necessary for identification.

Rubescens and japonicus are easier to separate in autumn and winter, but even then there is some overlap in features and not every bird will be identifiable with complete certainty. Many of these birds seem to occur in the Bering Sea region (Paul Lehman pers. comm.) and may be intergrades between the two populations. For the majority of potential vagrants to the Western Palearctic however, the following combination of features should be enough to clinch the identification.

Rubescens varies from being a plain-mantled bird with a distinct grey cast, to more brown-mantled birds with more distinct mantle streaking. Japonicus has similar upperparts, but may appear distinctly darker and browner above than rubescens. Japonicus tends to show a much whiter supercillium and eye ring than rubescens, and these are concolourous with the more whitish base colour to the breast, flanks and belly. In comparison, rubescens is more extensively buff underneath, with this colour extending to the buff supercillium and eye ring. Be aware however, that rubescens wears paler throughout the winter, so can appear whitish below in the latter part of the winter before the onset of the pre-breeding moult. Conversely, japonicus can be quite buff below when fresh, but usually wears very quickly to the whitish colour most often seen on the wintering grounds. Some observers have stated that the eye ring stands out more on japonicus due to the darker upperparts, but to my eyes, this is a very subjective, and even misleading characteristic on many occasions. The eye ring on many rubescens can be thick and obvious, and stand out more than on most japonicus.

The tips to the median and greater coverts often differ between the races. In rubescens, they are usually buff and diffusely demarcated, staying so throughout the winter. In japonicus, they quickly fade to whitish or even white, and are generally more clear cut and well defined (Alström et al 2003). By the time any vagrant turns up in the Western Palearctic, this difference should be noticeable.

The underpart streaking is usually distinctly different. On rubescens, the streaks are generally mid brown to dark brown, short and often slightly blurred, or diffuse. They are often blurred together on the breast and extend in thinner streaks down the flanks. There are individuals with stronger streaking, but they do not usually approach classic japonicus. The streaks on japonicus are dark brown, or even blackish. They are generally thicker, better defined and often even spot-like. They tend to contrast much more with the whitish underparts. These differences in streaking contribute to the more brown and white appearance of japonicus and olive and buff look of rubescens. The streaks on japonicus may also form a more obvious gorget across the upper breast, but care must be taken with this feature as rubescens can also show this. One other feature often quoted is the size of the malar patch. On japonicus, these often form large solid black triangles on the neck sides and are obvious when present. The sudden widening of the very thin malar stripe into the thick solid mass of black may indeed be characteristic of this race. Rubescens can show a large dark malar patch, but it is perhaps never as dark or as large as in a classic japonicus. The strength, colour and extent of streaking on a vagrant Buff-bellied Pipit may not be enough to positively identify it to race, as there is enough variability within each race to make this unwise, although a heavily marked japonicus should be relatively easy to distinguish.

The legs are usually distinctly different. Rubescens generally has blackish, greyish or at least red brown legs. On occasion, they are paler, and a flock of rubescens will often contain a pale-legged individual. Japonicus have pink or pale brown legs. Indeed, they may approach Meadow Pipit in colouration, but generally lack the glowing brightness that that species can show. Leg colour can be used as a strong supporting feature to racially identify a vagrant Buff-bellied Pipit, but given the variation in rubescens, it should only be used in conjunction with other features.

Perhaps surprisingly, the tail pattern also varies between the races. Rubescens shows, on average, more white on T5. Approximately 63% of rubescens show a white wedge on T5 longer than 15mm, as opposed to only 33% of japonicus showing this much white. Importantly, only 10% of rubescens show a white wedge on T5 shorter than 10mm, whereas around 46% of japonicus show this little amount of white. Another helpful feature exhibited by nearly half of all rubescens is a small but distinct white tip to T4. This is shown by only a quarter of japonicus. Even though these differences are small, and probably impossible to judge accurately in the field, they may prove useful with good quality photographs of preening birds.

When racially identifying a vagrant Buff-bellied Pipit, it would be wise to concentrate on correctly evaluating the base colour of the underparts and face pattern, the colour of the wingbars and the strength, extent and colour of the underpart streaking. Coupled with the colour of the legs, a positive identification should be possible in the majority of cases.


Jan van der Laan  ·  26 februari 2023  11:53, gewijzigd 26 februari 2023  12:17

@Dank Edwin, ook een aardige verzameling foto's. Ik vond snel deze vogel uit Amerika met lichtere poten.

Kjell Nilsen heeft de Nederlandse vogel in vlucht met staart op de foto.

Peter Adriaens  ·  26 februari 2023  19:16

Let wel Jan, die foto van een Amerikaanse waterpieper toont een recent uitgevlogen juveniele vogel (cf. de gele mondhoek, patroon van grote dekveren e.d.). In dat kleed hebben vrijwel alle piepers roze poten.

Jan van der Laan  ·  26 februari 2023  19:41, gewijzigd 27 februari 2023  08:07

Dank Peter, helemaal gelijk (what's new ;-) . Ik ga meteen op zoek naar een andere vogel!

Deze uit oktober uit Maryland. En anders deze uit december uit Texas.

Max Berlijn  ·  28 februari 2023  09:08

Een op Cyprus de afgelopen dagen. Ik probeerde een foto te vinden maar nog niet gelukt.

Edwin Russer  ·  28 februari 2023  15:50

 Hier Max. 

George Sangster  ·  29 augustus 2023  09:05, gewijzigd 29 augustus 2023  09:36

Doniol-Valcroze, P, Coiffard, P, Alström, P, Robb, MS, Dufour, P & Crochet, PA 2023. Molecular and acoustic evidence support the species status of Anthus rubescens rubescens and Anthus [rubescens] japonicus (Passeriformes: Motacillidae). Zootaxa (in press).

Het artikel is nog niet verschenen, maar al wel aangekondigd op ResearchGate.

Abstract: The Buff-bellied Pipit Anthus rubescens comprises two allopatric subspecies groups: A. r. rubescens and A. r. alticola in North America and A. [r.] japonicus in north-east Asia. Despite their great morphological resemblance in breeding plumage, most individuals can be assigned to one or the other subspecies group in non-breeding plumage. Allopatric distributions, morphological differentiation and previously reported molecular divergence suggested the need for additional taxonomic study to assess the rank of these two populations. To resolve the taxonomy of the Buff-bellied Pipit species complex we analysed i) two mitochondrial DNA (mtDNA) loci and ii) nine bioacoustic parameters across 69 sound recordings (338 flight calls) recovered from public databases using principal component analysis and Euclidean distance measures. By comparing our mtDNA and call divergence measures with similar values measured between long-recognised species pairs of the genus, we show that the level of mitochondrial and acoustic divergence between the two Buff-bellied Pipit subspecies groups is typical of species-level divergence in the genus Anthus. Therefore, we recommend splitting the Buffbellied Pipit species complex into two species: Anthus rubescens (American Pipit) and Anthus japonicus (Siberian Pipit). Our results also suggest that the Water Pipit A. spinoletta deserves taxonomic reassessment as its lineages are highly divergent in acoustics and mtDNA, while mtDNA relationships suggest paraphyly relative to the Rock Pipit A. petrosus. Our work highlights the crucial importance of integrative approaches in taxonomy and the usefulness of bioacoustics in studying cryptic diversity.

Jan Hein van Steenis  ·  29 augustus 2023  13:54

Wellicht is dat voor de conservatievere taxonomen eindelijk doorslaggevend.

Max Berlijn  ·  29 augustus 2023  22:48

Nou maar hopen dat die als Siberische (zoals die nu rouleert) wordt aanvaard...

Jan Hein van Steenis  ·  7 september 2023  11:30

Het door George aangekondigde artikel is nu te lezen.

Max Berlijn  ·  7 september 2023  15:03

Mooi stuk hoor. Als je het samenvattend lijstje aan het eind afloopt lijkt bij de NL vogel niets in de weg te staan voor japonicus dacht ik 🫣 en wanneer je voor rubescens zou willen gaan zou je een hoop moeten uitleggen?

Cornelis Fokker  ·  14 september 2023  18:16

Inmiddels aanvaard als Siberische, zie hier

Jan van der Laan  ·  14 september 2023  20:19

Gefeliciteerd, Cornelis. Een van de beste ontdekkingen van de laatste jaren, want hoog scorend op o.a. moeilijk te herkennen, moeilijk te vinden en lastige plek. En zeldzaam, dat vooral!

Max Berlijn  ·  15 september 2023  00:10

Erg blij mee, nu dit najaar die Amerikaan graag..

Max Berlijn  ·  2 december 2023  22:35

Op naar de volgende (Amerikaanse Waterpieper), zoals momenteel in Frankrijk.

Patrick Bouthoorn  ·  20 december 2023  12:23

Wat vinden jullie van de foto 546 in DB 45.6? Een rubescens in Italië. Is dat geen japonicus? Het is moeilijk in te schatten op 1 foto, maar veel kenmerken wijzen op japonicus. Misschien is ie wat te buffy, maar dat kunnen ook de lichtomstandigheden zijn. 

Gebruikers van het forum gaan akkoord met de forumregels.

Feedback?