Helmparelhoen

Numida meleagris  ·  Helmeted Guineafowl

Datum 28 juli 2022
Locatie Saudi-Arabië
Fotograaf Eduard Sangster Eduard Sangster
Bekeken 2359 ×

Discussie

Frank Neijts  ·  4 augustus 2022  16:44

Voor wat het waard is: Madge & McGowan, 2002 ('Pheasants, Partridges & Grouse') vermelden bij de bespreking van de verspreiding van de nominaat "introduced Arabia" zonder verdere toelichting.

Max Berlijn  ·  4 augustus 2022  17:49, gewijzigd 4 augustus 2022  17:51

Dit schrijft HBW: “Introduced to many parts of world, e.g. Cape Verde Is (galeatus), Yemen (galeatus), SW Arabia”  en er staat geen ondersoort voor het Arabisch Schiereiland beschreven. Ik meen me vaag van mijn Yemen reis (2008) te herinneren gezocht te hebben, zonder resultaat maar dat we toen ook niet zeker wisten of ze “native” waren. Peter Symens zou het moeten weten denk ik. Ze zien er wel wat anders uit idd.

Peter Symens  ·  4 augustus 2022  22:07, gewijzigd 5 augustus 2022  13:06

Max,  HBW vermeldt in de tekst onder Distribution wel een ondersoort, met name mitratus: "Introduced to many parts of world, e.g. Cape Verde Is (galeatus), Yemen (galeatus), SW Arabia, Madagascar, Rodrigues I and the Comoro Is (mitratus), Western Cape (coronatus), also West Indies, apparently (sabyi) on Barbuda and parts of Australasia".  En verder staat er onder Conservation ook nog: "Introduced populations well established on Cape Verde Is (probably from 1461), SW Saudi Arabia and W Yemen (where perhaps native and first mentioned in late 18th century, but now rather rare and in danger of extinction)". 

De vogels in ZW Saudi Arabië verschillen echter van mitratus en alle andere ondersoorten door onder meer hun kleine formaat, een platte helm met zeer gereduceerde punt, de korte cere bristles, de korte filoplumes rond de hals, en de kleine vierkante, blauwe wattles. Qua uiterlijk sluiten ze het beste aan bij somaliensis die ook vierkante blauwe wattles heeft, maar ook hier gelden dezelfde verschillen in formaat, helm en bristels als hierboven reeds vermeld.

In de eerste helft van vorige eeuw was deze soort zeer algemeen in het Zuidwesten van Saudi Arabië tussen Al Lith en Jizan. Echter, toen er in die regio op grote schaal vuurwapens werden verdeeld onder de lokale bevolking (ikv een eerdere oorlog met Yemen) werden ze op een mum van tijd quasi volledig uitgemoord.  Gelukkig was er in het extreem Zuidwesten van het land een lokale emir die nog net op tijd ingreep door een totaal jachtverbod op parelhoenders op te leggen in twee wadisystemen in het extreem Zuidwesten, waardoor de soort daar tot op heden kon overleven.    

Naast deze restpopulatie lopen er zowel in Yemen als in Saudi Arabië her en der wel degelijk ook geïntroduceerde/ontsnapte beesten met een hoge helm en met lange, puntige, volledig of deels rode watlles rond (cfr mitratus), wat niet alleen de verwarring en het misverstand rond de natuurlijke oorsprong van het échte Arabische Parelhoen alleen maar verder en halsstarrig in het leven houdt, maar tevens een ernstige bedreiging van hybridisatie voor deze ernstig bedreigde soort vormt... 

Tot slot nog even vermelden dat het misverstand rond de oorsprong van het Arabisch Parelhoen volgens mij ontstaan is bij T.M. Crowe die in 1978 in zijn PhD-thesis 'Evolution and Ecology of Guineafowl' de basis heeft gelegd voor de taxonomie van parelhoen zoals die tot op heden door de meeste auteurs gevolg wordt.  Echter, Crowe stelde daarbij vooraf en als algemene aanname dat natuurlijke populaties van parelhoen enkel en alleen in continentaal Afrika voorkomen en dat alle andere populaties dus de facto geïntroduceerde vogels betreft.  Bijgevolg heeft hij vervolgens spijtig genoeg de vele beschikbare balgen van de Arabische vogels niet verder bekeken noch in zijn analyses en conclusies meegenomen...


Max Berlijn  ·  4 augustus 2022  22:46, gewijzigd 4 augustus 2022  23:15

Dus Edu’s vogel is een hele goede zeldzame ondersoort? Toch? en dan ook nog van een in het veld te herkennen ondersoort zonder latijnse naam (en vermelding in o.a HBW)? Iff so, wel een onwijze omissie, toch? Tijd voor een onderzoeker om daar eens in te duiken en op z’n minst een artikel in DB; “Arabisch Parelhoen een vergeten taxon”.

Wim Wiegant  ·  4 augustus 2022  23:40

Wat een knetterinteressante foto en bijbehorende discussie...! 
Heel prijzens- of prijswaardig...!
Jammer dat er geen prijzen voor de beste bijdragen van het jaar worden uitgereikt...!


Peter Symens  ·  4 augustus 2022  23:46, gewijzigd 5 augustus 2022  05:14

Inderdaad, Max.  Net zoals de vorming van de Sahara heeft geleid tot de isolatie van meerdere Afrikaanse soorten in Marokko heeft de vorming van de Rode Zee meerdere soorten van het Afrikaanse moedercontinent in ZW Arabië geïsoleerd.  Bemerk dat het daarbij in beide gevallen vaak (niet toevallig?) om dezelfde soorten gaat, zoals Arabische Trap, Vechtkwartel, Zwartkruintsjagra, Zingende Havik, en dus ook Parelhoen.  Verscheidene van die geïsoleerde relictpopulaties zijn inmiddels verder geëvolueerd tot aparte, herkenbare ondersoorten, zo ook het Parelhoen in Marokko (inmiddels uitgestorven) en naar alle waarschijnlijkheid dus ook het Arabische Parelhoen (tot op heden nog steeds miskend, maar inmiddels wel met uitsterven bedreigd)...

Max Berlijn  ·  5 augustus 2022  10:03

Volgend jaar heb ik begin Juni serieuze plannen voor de Ekster, Saunders en nu ook het Helmparelhoen. Edu vertelde dat alleen rondrijden in dit grote land echter niet echt prettig is? dus daar moet ik nog maar één oplossing voor zoeken.

Eduard Sangster  ·  5 augustus 2022  13:59, gewijzigd 5 augustus 2022  14:01

De Arabische populatie van het Helmparelhoen staat op de rand van uitsterven, maar omwille van een foutieve aanname van één researcher is deze populatie tot op heden nooit als volwaardig taxon herkend en blijft daardoor aan de aandacht van de natuurbeschermers ontsnappen. Peter schatte de populatie in 1987 op hooguit 1000-1500 vogels, voorkomend in 2 valleien/wadisystemen in het uiterste zuiden (rood gebied volgens ons ministerie trouwens). 

De verhalen die Peter vertelde over zijn tijd in Saudi-Arabie waren inspirerend en voor mij een van de redenen om hier naar toe te willen.

Eduard Sangster  ·  7 augustus 2022  13:03

Ik zie nu pas dat ze in de Helm 'Birds of the Middle East' het taxon van Kenya/Tanzania hebben afgebeeld, ipv de Arabische (of desnoods de Ethiopische, die lijkt er nog een beetje op). Qua verspreiding staat ook Yemen, ook dat klopt (hoogstwaarschijnlijk) niet.

Max Berlijn  ·  7 juli 2023  03:32, gewijzigd 7 juli 2023  03:33

Hier een filmpje van gisteren. We zagen gisterenochtend in totaal 10 vogels.

Gebruikers van het forum gaan akkoord met de forumregels.

Feedback?