Wereld-soorten

"One of the least well known of all the barbets". Op die ene website die door vogelaars wereldwijd wordt gebruikt staan slechts 153 meldingen. Dat zijn er 90 meer dan de Congo Pauw, om maar wat te noemen...

Tja, wie gaat er ook op vakantie naar de delen van Tsjaad, de Centraal Afrikaanse Republiek, Soedan en Zuid-Soedan? De soort komt verder in een klein deel van noordelijk Oeganda voor, waarvan het grootste deel in noordwest Oeganda blijkbaar nog niet zo veilig is. Te Kidepo is de soort nu ook niet algemeen te noemen.

Deze vogel kwam op een boom vol vijgen af. Een mazzeltje!

De laatste van onze mogelijke negen soorten turaco's in Oeganda! Alleen te vinden in delen van Kenia, noordelijk Tanzania en dus uiterst oostelijk Oeganda.

Niet de beste foto (schemering), maar de enige endeem van Oeganda. Ook daar niet wijdverspreid. De vogel wordt tijdens de meeste vogelreizen overgeslagen omdat het niet op de gebruikelijke route ligt. Broedt in kleinere kolonies van slechts enkele nesten, in tegenstelling tot veel andere soorten wevers.

Kidepo is de naam van een park die twee landen bestrijkt, namelijk Oeganda en Zuid-Soedan. Qua verspreiding is de Kidepo Lark in noordoostelijk Oeganda, uiterst noordwestelijk Kenia en onbereikbare plekken in Ethiopië en Zuid-Soedan te vinden.

We konden helaas de drogere savanne te Kidepo National Park, waar de Kidepo Lark meer thuis is, door zware regenval niet bereiken (how typical...). Maar gelukkig was er nog een herkansing nabij Moroto, iets naar het zuiden toe. Volgens onze gids die de hele reis mee was kwam in Moroto geen Kidepo Lark voor. Wij wisten wel beter, gezien de informatie die op Ebird was te vinden.

De eerste leeuwerik langs de weg was deze vogel die al zingend op de top van de struik. Die leerk in ieder geval op de Kidepo Lark, al moesten we voorzichtig zijn omdat ook de Red-naped Lark daar voorkomt. Thuis gekomen kwam het geluid van die vogel exact over met die van een Kidepo Lark.

Een van de slechts twee soorten in de familie van de Ground Hornbills.

Deze Green Avadavat liet zich uitermate fraai zien op Mount Abu. Kwestie van de lokale jeugd vragen of ze je naar de vogels toe willen brengen.

Nieuw voor de site. Een verassing was deze soort. Volgens de verspreidingskaartjes te vinden op enkele plekken in uithoeken van Ethiopië, Soedan, Zuid Soedan, uiterst noordwestelijk Democratische Republiek Congo en op drie plekjes in oostelijk Kenia. Schijnbaar ook te vinden op twee plekjes in westelijk Oeganda. Meerdere weversoorten samen broedde in een klein moeras langs beide zijden van de openbare weg net voor de stad Fort Portal. Black-headed Weavers en Northern Brown-throated Weavers hebben overlappende kenmerken, maar als je de (schijnbaar meer timide) Northern Masked Weaver ziet is de donkere iris, het niet zo uitgebreide masker met roodbruin omringde veertjes voldoende de soort juist te determineren. We zagen tussen tientallen andere wevers slechts één, wellicht twee (een vrouwtje die zijn nest kwam inspecteren) vogels van deze soort.

Martial Eagle, wat een gave naam eigenlijk. Zelfs in het Nederlands klinkt die majestueus: Vechtarend. Lust wel een aapje op zijn tijd.

Nieuw voor de site. Een soort wever die een vergelijkbaar foerageergedrag laat zien als een boomklever (die dus in die regio's van Afrika niet voorkomen).

P.s.: Ondersoort centralis volgens Ebird. Wellicht niet door IOC erkent, maar dan weet ik niet welke ondersoort het dan is.

Nieuw voor de site. Een soort die ik voorheen altijd associeerde met Ghana (waar ik nog niet ben geweest. Bleek deze aansprekende soort ook zover oostelijk als westelijk Oeganda voor te komen.

Nieuw voor de site. Een der drie soorten trogons die het Afrikaanse continent rijk is. Deze bergsoort is komt voor in enkele ver uit elkaar liggende locaties. Het grensgebied Nigeria/Kameroen, duizenden kilometers naar het zuiden in een plukje Angola. Daarvandaan duizenden kilometers naar het oosten in Mozambique, en daar vandaan versnipperd tot aan de Albertine Rift (waaronder dus Oeganda).

Wat een leuke soort! Vliegt vanaf een tak een kort rondje waarbij hij een mechanisch geluid maakt met de slagpennen. Dat was ook het geluid dat ons op deze vogel attendeerde. Deze soort behoort tot, samen met nog twee andere in Afrika voorkomende broadbills, tot dezelfde familie als de drie "Green Broadbills" van Azië. Dit in tegenstelling tot de Grauer's Broadbill, die behoort tot dezelfde familie als de rest van de Aziatische broadbills.

Nieuw voor de site. Een zingende vogel. De soort komt voor in landen als Ethiopië, Kenia, Oeganda en Tanzania, maar enigszins versnipperd.

Nieuw voor de site. Ik kan mij nog herinneren dat in 2001 een grote landelijke krant op de voorpagina bekend maakte dat de kraanvogel na eeuwen van afwezigheid weer in Nederland broedde. Wat voor foto prijkte er op die voorpagina? Deze Grey Crowned Crane. Oeps.

Nieuw voor de site. Behorende tot een kleine familie van zes soorten die van centraal Afrika tot het zuidelijkste punt van het continent voorkomen. De familie staat bekend om de zeer flexibele tenen. Soms één, soms, twee, soms drie of soms vier tenen kunnen naar voren wijzen. Het heupgericht is ook extreem flexibel, waardoor de poten ten opzichte van elkaar zeer uiteenlopende houdingen mogelijk maken. Zeer sociale soort, trekt bijna altijd in groepen rond, vaak familie groepen die bestaat uit jongen van eerdere jaren.

Te vinden als standvogel in centraal Afrika. Deze soort is te onderscheiden van de boerenzwaluw door de bruinere onderdelen. Nieuw voor de site.

De zeldzame Ixothraupis, het best te vinden op zang. Scattered in Amazonia, met name in nutrient-poor-soil gebieden.

Pieter en Hugo deelden al wat van de meer aansprekende soorten van onze Oeganda-reis. Ik ben nog druk bezig met mijn 'verwerkingsproces', maar deze vond ik toch wel aardig om alvast te delen. Semliki Wildlife Reserve was een van de interessantste locaties, zo niet de interessantste, die wij bezochten vooral omdat het aantal bezoekers niet in verhouding staat tot het aantal soorten dat hier te zien is. Alleen een rivier scheidt het bos van het Ituri Rainforest in Congo waardoor dit de enige plek in Oeganda is om Congolese soorten te zien. Op het moment werkt in Semliki nog steeds een gids Alex, die de beste lokale gids is die ik ooit heb meegemaakt. Hij is heel erg scherp op vogels en op zoogdieren en kent het bos op zijn duimpje.

Zo had hij ook een plekje voor White-bellied Kingfisher. Goed voorbereid als ik was, wist ik nog nauwelijks van het bestaan van de soort af, maar hij werd erg enthousiast toen we bij zijn poeltje in het regenwoud al vrij snel deze ijsvogel in de kijker kregen. De vogel gaf een mooie show weg en ving ook een visje. Later werd mij duidelijker hoe speciaal deze soort is. Hij komt nog in relatief veel Afrikaanse landen voor, maar is gespecialiseerd in waterpoelen in het regenwoud waardoor hij altijd wat moeilijker te vinden is. Kennelijk had Alex hier kort voor ons ook gestaan met een man die alle ijsvogelsoorten al had behalve deze. En hij zag 'm niet... In Oeganda komt daarbij de ondersoort leopoldi voor. Dat is een andere ondersoort dan de vaker gefotografeerde ondersoort in de West-Afrikaanse landen. Ongetwijfeld vernoemd naar de illustere Leopold van België dus mogelijk een interessant klusje voor de namenpolitie. Al met al was het zo een hele leuke waarneming.

Er ook al wat bewegende beelden van de vogel online, maar die zijn nog wel onderdeel van mijn videoverslagje van die dag. Voor de liefhebber...

Vijf verschillende adult ruiende Grijze Strandlopers, met zoals te zien best veel variatie in kleed en snavellengte/vorm.

Een speciale eend. Komt enkel voor in een voormalige Nederlandse kolonie. En toch vind ik hiervan geen enkele foto op DB? Hier zie je mooi de spiegel bij de woerd, en de vierkante kop bij de vrouw, die resulteerde in de Latijnse naam gibberifrons.

In de vroege ochtend van 31 juli stond ons bezoek aan de Green-breasted Pitta gepland. Gelukkig is vroeg in Oeganda ook weer niet echt vroeg, want de zon gaat pas om zeven uur op en dit betekent dat je vanaf dat moment ook pas effectief kan vogelen. Dat is in sommige landen wel anders... Dit was één van de dagen dat 'uitslapen' er niet in zat dus zaten we met z'n allen om half zes aan het ontbijt. Ten minste dat dachten we want het ontbijt wordt in Oeganda regelmatig later opgediend dan gepland en dat was helaas nu ook weer het geval. Dat is voor ons Nederlanders toch best vervelend want we wilden - zeker voor deze soort - op tijd in het bos zijn.

We zaten op ongeveer een half uur rijden van de plek af, maar we moesten ons bezoek ook nog officieel registreren in het bezoekerscentrum van het Kibale National Park. Daar aangekomen kregen we twee officiële gidsen mee en twee bewakers met een geweer. Die laatste zijn zeker in dit bos wel nodig gezien de bosolifanten die er rondlopen. Deze olifanten hebben we een paar keer gezien - zelfs tijdens het vogelen - maar er ontstond gelukkig geen vervelende situatie.

Na het registreren en het ophalen van onze begeleiders, reden we met lichtelijke haast naar de plek toe om onze excursie aan te vangen. Dit ging zo rap dat een lijster die op het asfalt zag net iets te kort was gezien door ons en de boeken in ging als White-tailed Ant Thrush. Vervelende was dat dit een nieuwe soort voor ons was, dus die wilde we graag nog een keer gezien. Dat is uiteindelijk gelukkig nog meerdere keren gelukt. On the spot gingen onze gidsen nog een verhaal vertellen over het park. Daar zaten we natuurlijk niet op te wachten want we moesten de Pitta zien. Dan zit je niet op een verhaal te wachten over het park. Zo gezegd zo gedaan, achter de gidsen aan het bos in en wachten tot de vogel begon met zingen. Dat deed hij vrij snel en zo'n tien minuten later konden we in het eerste licht de Pitta zien. Redelijk hoog in de boom en wij op gepaste afstand zagen wij de Green-breasted Pitta zijn springende dans uitvoeren. Pressure off! Na een kwartier vond de vogel het welletjes en vloog hij weg. Dit betekende dat wij ook weer verder konden met vogelen, want ja we blijven natuurlijk wel vogelaars! Een Narina Trogon liet zich hoog in de bomen aan ons zien. De trogonfamilie is natuurlijk wel één van de mooiste vogelfamilies die er is.

De Pitta begon al vrij snel weer met zingen. Onze aandacht ging weer van het vogelen af want ja de Pitta wilden we nog wel beter zien! De gidsen vonden de vogel op een plek waar de vogel minder hoog in de boom zat en hij liet zich goed benaderen. Opnieuw met gepaste afstand hebben we een half uur genoten van de verschillende poses en dans van de vogel. Fantastische waarneming!

Voor de liefhebbers heb ik nog een setje foto's op Observado gezet.

Schaarse endemische broedvogel van de Canadese taiga. In 5 dagen tijd zag ik deze soort alleen rond de voedertafels van Goose Creek. De grootste sparrow van N-Amerika en was niet bang om de (nog grotere) Haakbekken weg te jagen. De meeste vogelaars zien deze soort in winterkleed in Texas eo. Veruit de talrijkste sparrows in de taiga waren White-crowned en Savannah. Vooral die laatste soort zou je daarom vaker verwachten in Europa als dwaalgast.

Ook zo een soort met een verspreidingsgebied waar je van staat te kijken. Albertine Rift, dan een tijdje niks, klein stukje Zuid-Soedan, dan verder zuidoostelijk opeens weer in zuidwestelijk Tanzania. Maar ook vanaf de Albertine Rift duizenden kilometers naar het westen pas weer in het grensgebied van Nigeria en Kameroen. Beweeglijke beestjes, maar deze hield zich aan het script.

Te vinden vanaf Oeganda westelijk tot aan Sierra Leone. Echt zo een soort waarvan we tegenaan blunderde en waarvan ik dacht "Oh, die is er ook nog". Daarna geen één keer meer tegen gekomen.

We zagen deze Albertine Rift endeem maar enkele keren, en alleen te Ruhija. Dit exemplaar was een rups aan het verorberen op het pad. De anderen gedroegen zich meer flycatcher-achtig (what's in a name...).

Een schaarse Albertine Rift endeem. We zagen deze fraaie soort maar één keer, in de ondergroei onder de nestboom van de Grauer's Broadbill.

Alleen te vinden in de bergen van de Albertine Rift en in zuidwestelijk Kenia. Plaatselijk niet schaars.

Voorkomend van Kameroen oostwaarts tot in zuidwestelijk Kenia. Ik vind die combinatie van witte iris, donker verenkleed en twee kuifjes bij de basis van de bovensnavel best leuk.

Alleen te vinden in de Albertine Rift (Oeganda, Democratische Republiek Congo, Burundi), noordelijk Tanzania en zuidelijk Kenia.

Veel soorten houden er in centraal Afrika een bijzondere verspreiding op na. Deze soort komt in de Albertine Rift voor in zuidwestelijk Oeganda, Rwanda, Burundi en oostelijk Democratisceh Republiek Congo. Verder duizenden kilometers naar het westen toe, op het grensgebied van Nigeria en Kameroen. Vanaf daar pas weer duizenden kilometers naar het zuiden toe in een deel van centraal Angola.

In Oeganda is deze soort vaker in dorpen te vinden dan daarbuiten. Ratten? In ieder geval stellen lokale kinderen vragen over hun toekomst aan de Long-crested Eagle. Het daarop vertoonde gedrag wordt verondersteld als antwoord te dienen voor die vragen. Wie ga ik trouwen? Leef ik een lang leven? Wijdverspreide soort.

Wijdverspreid en best wel een knap vogeltje.

Een van mijn drie top-wenssoorten van ons recente tripje naar Rajasthan en Gujarat in de moesson; de andere twee waren de door Lonnie Bregman al zo mooi vastgelegde Lesser Florican en de Great Indian Bustard. In totaal zagen we zeven critically endangered soorten: White-rumped, Red-headed en Indian Vulture, Lesser Florican, Great Indian Bustard, Forest Owlet en Green Avadavat. Van deze Indian Spotted Creepers kregen we een paartje langdurig te zien waarbij het vrouwtje regelmatig werd gevoerd door het mannetje; ook foerageerden ze los van elkaar en een uur later zagen we nog een exemplaar. Nabij het dorp Tal Chhapar ligt een Blackbuck reservaat dat echter praktisch onder water stond maar de naastgelegen scrub zat vol met Blackbucks, Chinkara, Nilgai, Indian Spiny-tailed Lizards en gave vogels waaronder Laggar Falcon - een ander hoogtepuntje voor mij hier was deze copula reuzedazen. Samen met Paul Schrijvershof, Wouter Teunissen, Jaap Hennevanger, Alwin van Lubeck en Lonnie Bregman. Overigens stalen naast de vogels en reptielen diverse Luipaarden en met name 15 Lippenberen compleet de show ...

1/50 op ISO 32.000 en met mijn kleine plastiek lensje, dan weet je dat er wat ruis inkomt.

Toch blij mee. Een algemene soort in Papua, binnen de Thornbills en allies, dus ZO Aziatisch / Australische groep van kleine muisjes in het bos. Deze zit meestal heel laag, skulkt, laat zich moeilijk zien. Op ebird 31 foto's, maar dat is door pakweg de helft (16) fotografen. De uitzondering op de foto (even helemaal open) bevestigt de regel (dat dit beestje zich moeilijk laat zien, en nog moeilijker fotograferen).

Een Albertine Rift endeem.

Algemeen, maar best apart beest natuurlijk. Voedt zich voornamelijk met slakken. Net als de Limpkin van Zuid-Amerika gebruikt de soort de vreemde snavelconstructie om met de onderste snavelhelft de spier van de slak los te snijden uit het slakkenhuis.

Een niet al te wijdverspreide soort. Komt ruwweg in het zuidelijke deel van Oeganda voor, en in veel kleinere gebieden in Tanzania, Rwanda en de Democratische Republiek Congo.

Een wijdverspreide soort van Oeganda zuidelijk tot aan de zuidelijke kust van Zuid-Afrika.

Deze straffe beuker (met dank aan Hugo Moerman om deze uitdrukking in mijn leven te hebben gebracht) was pleasantly common in savanna (en zelfs een keer in een bos op een berg) gedurende onze reis in het land.

Een migrant uit het zuiden van Afrika, waar de soort broedt.

In vlucht zeer spectaculair. Bij de mannetjes groeien zeer lange witte handpennen die twee keer zo lang als het lichaam kunnen worden!

Algemeen beest, niet lelijk.

De "tandjes" zijn duidelijk te zien. Maar als er aan elke kant van de snavel twee zitten, is het toch niet double-toothed?

Van de drie go-away-birds die de wereld rijk is, roept er maar eentje die fonetisch klinkende "GO-AWAY". Niet deze helaas.

Een soort die voornamelijk in Ethiopië, Oeganda, Rwanda en Tanzania door vogelaars gezien wordt. Een der negen waargenomen soorten turaco's tijdens de vierweekse doorreis door Oeganda.

De eerste van de 12 soorten hornbills (+ Abyssinian Ground Hornbill) die we in vier weken Oeganda tegenkwamen. De soort komt in Oeganda wijdverspreid voor, maar heeft verder westwaarts een versnipperde verspreiding tot aan Ivoorkust aan toe.

De Heilige Graal van Oeganda? Naast het Albertine Rift deel van de Democratische Republiek Congo is de soort volgens mij alleen te zien in Ruhija in Oeganda. Voor vele vogelaars een nachtmerrie om te vinden. Behalve als er een nest bekend is.

We wisten er niets van, maar blijkbaar was er tijdens ons bezoek niet lang daarvoor weer een nest gevonden. Wij maar enigszins haast hebben tijdens de wandeling (met o.a. ook Grauer's Warbler) achter onze uitstekende lokale gids. Maar die had wel even kunnen vertellen dat hij gewoon een nest had gevonden. Bij het nest duurde het niet al te lang vooraleer deze rakker kwam opdagen. Feest!

De soort behoort niet tot dezelfde familie als de andere drie Afrikaanse broadbill soorten. De Grauer's is een Typical Broadbill (zoals de meeste Aziatische soorten) terwijl de andere drie Afikaanse soorten broadbills geschaard worden onder de African and Green Broadbills.

Een niet al te wijdverspreide soort. Naast de Albertine Rift op drie andere bergen in oost Oeganda en Kenia.

Een Albertine Rift endeem (uiterst zuidwestelijk Oeganda/Rwanda/uiterst oostelijk Democratische Republiek Congo. We zagen in vier weken Oeganda alle mogelijke turaco's van het land (Great Blue, Ross's, Rwenzori, White-crested, Hartlaub's en Black-billed Turaco, Eastern Grey Plantaineater en zowel Bare-faced als White-bellied Go-away-birds.

De Rwenzori Turaco vereist minstens een half dagje Mgahinga, een plek die niet door iedereen wordt aangedaan tijdens een trip naar Oeganda.

Volgens mij prijkt deze soort op niet veel lijstjes van wereldvogelaars. Een soort met een groot verspreidingsgebied in centraal Afrika. De meeste landjes aldaar behoren niet tot de meest gekozen vakantielanden (een understatement). Daarnaast is de soort nomadisch en gewoon schaars. In Oeganda broedt de soort niet, maar is het dus een schaarse "overwinteraar".

Een onvolwassen vogel. We zagen ook een volwassen vogel op de thermiek, en eentje ergens anders in het land. Je zou maar een longvis zijn en dit bakbeest boven het wateroppervlak op je zien afkomen...

Natuurlijk stond deze soort al jaaaaren op mijn verlanglijst. Na een maand Oeganda ging ik met net over de 600 met het oog waargenomen soorten naar huis. De gorilla's en chimpansees stalen de show, want wat een emotionele ervaring! Maar de shoebill mocht er ook wezen...

Deze bizarre vogel heeft in de Hamerkop zijn dichtstbijzijnde verwant. Beiden behoren tot de Pelecaniformes, waaronder verder ook de pelikanen, reigers en ibissen/lepelaars vallen. Naar schatting zijn er nog zo'n 3300-5300 volwassen vogels in het wild over, met een neerwaartse trend.

Je zou maar een longvis zijn en dit bakbeest boven het wateroppervlak op je zien afkomen...

Natuurlijk stond deze soort al jaaaaren op mijn verlanglijst. Na een maand Oeganda ging ik met net over de 600 met het oog waargenomen soorten naar huis. De gorilla's en chimpansees stalen de show, want wat een emotionele ervaring! Maar de shoebill mocht er ook wezen...

Deze bizarre vogel heeft in de Hamerkop zijn dichtstbijzijnde verwant. Beiden behoren tot de Pelecaniformes, waaronder verder ook de pelikanen, reigers en ibissen/lepelaars vallen. Naar schatting zijn er nog zo'n 3300-5300 volwassen vogels in het wild over, met een neerwaartse trend.