DB Actueel Online

Op gezette tijden wil de website aandacht besteden aan actuele ornithologische fenomenen. De Nederlandse vogelaars worden (gelukkig maar) nog regelmatig verrast. Door een influx van een bepaalde soort of bepaalde soorten, door een uiterst zeldzame soort waarvan de meeste vogelaars nog niet eens de juiste Nederlandse naam weten, door onverwachte determinatieproblemen en dergelijke. De kracht van dit medium is dat er direct en interactief ingegaan kan worden op deze spannende gebeurtenissen in het veld. Wat is er precies aan de hand? Wat is hier al van bekend? Is er al eerder over geschreven in Dutch Birding? Hoe denkt men in het veld hierover?

Zwartkoprietzanger in de Biesbosch

19 maart 2017  ·  Julian Bosch  ·  8495 × bekeken

Het stond al een poosje in de planning om met z’n vieren op zaterdag naar de Biesbosch te gaan. Doel was om een paar leuke voorjaarssoorten op te rollen, zoals de Blauwborst en Zomertaling. Uiteraard stonden ook de Mongoolse Pieper en de Amerikaanse Wintertaling op de planning. Al met al een fijne voorjaarsdag in het vooruitzicht! Om acht uur ’s ochtends vertrok ik met Nathaniël en pikte ik Erik-Jan Barten en Sven Valkenburg op bij de carpoolplaats langs de A27 bij Houten.

De Mongoolse Pieper gaf ondanks goed zoeken helaas niet thuis. Wel konden we onze eerste Blauwborst afvinken. We besloten om door te rijden en de pieper uit te stellen tot een later moment op de dag. De Amerikaanse Wintertaling werkte in eerste instantie ook niet bepaald mee: onvindbaar ondanks de eerdere melding die dag. Daarom besloten wij een rondje om de bewuste plas te rijden en vanuit verschillende hoeken de boel te scannen. Dit resulteerde onder andere in maar liefst 13 Zomertalingen, enkele Waterpiepers en een mooi aantal zingende Cetti’s Zangers. Maar helaas nog steeds geen Amerikaanse Wintertaling.

Teruggekomen op de plek waar we als eerst begonnen met zoeken naar de Amerikaan, kregen we ineens de verrassing van de dag. Was daar nou een Rietzanger aan het zingen??! Verbluft keken we elkaar aan. Wij hoorden enkele korte strofen; hierna werd het weer stil. Na een korte discussie concludeerden we dat het toch echt het geluid van een Rietzanger was. Maar wat bizar vroeg! Normaal gesproken druppelen de eerste Rietzangers pas begin april binnen… En met 18 maart op de agenda leek het niet heel erg aannemelijk. Misschien een paar gekke strofen van een Blauwborst dan? Op een antwoord hoefden wij niet erg lang te wachten, want de vogel begon hierna vrij continu te zingen. Ook de optie Kleine Karekiet kwam nog voorbij (de vogel had namelijk veel karekiet-achtige tonen), maar toen de vogel enkele hoge Rietzanger-uithalen liet horen, viel ook deze optie af. Toch een Rietzanger dus! Nathaniël begon meteen het geluid op te nemen, want dit zou immers de vroegst gedocumenteerde Rietzanger ooit in Nederland zijn! Sven grapte nog over een Zwartkoprietzanger, maar dit grapje werd natuurlijk niet serieus genomen, hahaha.

We vergaten de vogel weer toen ik opeens dan toch de Amerikaanse Wintertaling door m’n beeld zag zwemmen; gelukkig toch nog gelukt! Maar bij het teruglopen naar de auto, viel de ‘Rietzanger’ weer op. Wij probeerden hem in beeld te krijgen om nog een foto te maken. Bovendien zat het geluid nog niet helemaal ‘lekker’. ‘Maar het is ook niet gek dat een Rietzanger wat slomer gaat zingen met deze kou’, dachten we. Het was bovendien ook alweer meer dan een half jaar geleden dat wij Rietzangers hadden gehoord. Ondanks verwoede pogingen om hem te zien, bleef de vogel echter onderin het riet…

De pieper werkte ook op de terugweg niet mee. Wel lukte het ons om wat Toppers, niet slecht voor het binnenland, en wat andere fijne nieuwe jaarsoorten te zien.

Na het uploaden van het geluid ’s avonds begon het balletje te rollen. O.a. Thomas van der Es, Bas Verhoeven en Joey Braat vonden het geluid van de opname veel lijken op het geluid wat de Ooijpolder-Zwartkoprietzanger vorig jaar produceerde. Spannend! Waar we naar op zoek waren, de voor Zwartkoprietzanger karakteristieke Nachtegaal-toontjes, waren helaas niet terug te vinden op de opname; daarom werd er nog een slag om de arm gehouden. Vanmorgen wisten de Biesbosch-locals de vogel weer terug te vinden en betere opnames te maken. Rond 11 uur viel het doek voor de ‘Rietzanger’. Vandaag hebben op zijn minst 60 mensen de vogel gehoord, waaronder ook ik, al was het moeilijker dan gisteren. Ook vandaag liet de vogel zich niet zien, wellicht ook vanwege de harde wind.

Dit betreft, indien aanvaard, het tweede geval van de Zwartkoprietzanger in Nederland. De eerste werd op 21 april 2016 gevangen door Bram Übels in de Ooijpolder; deze vogel werd in de dagen erna met behulp van parabolen door honderden vogelaars gehoord.

Een geluidopname is hier te beluisteren.

Julian Bosch

Vogelaars luisterend naar de Zwartkoprietzanger (Julian Bosch)

Discussie

Garry Bakker  ·  19 maart 2017  19:51

http://www.nu.nl/dieren/4553391/zeer-zeldzame-zwartkoprietzanger-gezien-in-biesbosch.html 

Gezien?->waargenomen. Maar het journaille is er wel weer snel bij.

Max Berlijn  ·  19 maart 2017  22:25, gewijzigd 20 maart 2017  07:46

oef een muur van riet, zien gaat daar ook lastig worden?

Julian Bosch  ·  20 maart 2017  08:01

Zien gaat zeker lastig worden Max, maar de kans erop is in ieder geval groter dan een jaar geleden in de Ooijpolder. De vogel zingt namelijk op minder dan 30 meter afstand van de waarnemers. Het is hopen op wat beter weer met minder wind!

Max Berlijn  ·  20 maart 2017  15:24

Nu ook gezien, begreep ik, tips hoe?

Thomas van der Es  ·  20 maart 2017  16:48

Vogel was omstreeks 13.15 verplaatst naar de noordelijke rietkraag. De mogelijkheid om hem te zien te krijgen groeide hiermee enorm. Dit is precies op de plek waar het weggetje overgaat van asfalt in gebroken puin. Zie https://waarneming.nl/waarneming/view/135619851

Na enkele minuten vogel opeens in beeld. Vrij! Heel laag (ca 20/30 cm) onder in riet aan uiterste rand van rietveld. Zingend dus draaiend met kop. Enorm contrastrijke kop. Zeer opvallende witte brede wenkbrauw icm met zeer donker kruin. Lichte keel. Overall rossig (niet heel licht op onderdelen) . Waarneming duurde max 10 seconden.Vervolgens kroop de vogel (als een 'cetti's) weer diep de rietkraag in. Prachtige aanvulling op de toch al overtuigende zang. Medewaarnemer Sander vd Water en mogelijk enkele ander?  

Wim Wiegant  ·  20 maart 2017  21:43

Echt makkelijk was het niet Max. Ik stond naast Sander en Thomas en heb de vogel niet gezien. Volgens mij was er van de circa 20 aanwezigen één andere waarnemer, een mij onbekende jongeman met baard en zonder rijbewijs die op de fiets uit Dordrecht was gekomen. Mogelijk is de vogel later door anderen ook nog gezien, maar niet zo goed als Thomas en Sander 'm hebben gezien.  

Max Berlijn  ·  20 maart 2017  22:17

Thx, toch maar eens proberen, woensdag lijkt een goede dag te worden.

Max Berlijn  ·  21 maart 2017  15:32, gewijzigd 21 maart 2017  15:35

Vanmorgen was ik net te laat (20 min) voor de zicht waarneming van o.a. Enno, Dave en John. De vogel liet zich op dezelfde plek als gisteren middag zien gedurende een a twee minuten. De vogel is de gehele dag tot nu toe gehoord soms op enkele meters met vele malen de "Lu-Lu" zang. Peter Nuyten wist de vogel eenmaal kort in de kijker te krijgen tijdens het tapen (ik stond ernaast, zag hem kijken maar zag zelf de vogel niet omdat ik iets naar achter stond), wat betreft zichtwaarnemingen was dit het.... Redelijk veel wind overigens, hoewel ik me afvraag of dit de vogel echt boeit. De beste slagingskans lijkt het in de gaten houden van de lage randen van het "slootje" en de plasjes in het riet..

Jan Hein van Steenis  ·  21 maart 2017  15:38

Zondagmiddag zat de vogel toen ik aankwam ook even aan de noordrand van het rietveld maar helaas toen geen beeld... Ik stond daar ook met maar één andere persoon aangezien de meeste mensen achter de rietkraag stonden. Later schoof de vogel weer naar het zuiden en daar is de kans vrijwel 0. Wellicht lukt het nog door van verder naar het westen terug richting wilgjes te kijken?

John van der Graaf  ·  22 maart 2017  22:16

Enorm geboft met de zichtwaarneming van gisterochtend rond 7.00 uur. Nagenoeg zelfde plek naar wij begrepen, waar Thomas hem daags er voor in beeld kreeg. In de hectiek en verwarring over bij welk van de drie boompjes hij nu precies werd gezien, net voordat hij uit beeld verdween, enkele seconden kunnen zien afdalen langs een rietstengel. Helder witte brede kruinstreep en donkere kruin goed kunnen zien. Nogmaals veel dank aan Dave van der Spoel voor het in beeld krijgen van de vogel.

John van der Graaf  ·  23 maart 2017  08:39

Correctie: Witte WENKBRAUW streep uiteraard.

Teus Luijendijk  ·  25 maart 2017  10:14

Zwartkoprietzanger "zeer vroeg"? Ik denk dat dat wel meevalt en dit de tijd van het jaar is dat je hem juist mag verwachten!

Gebruikers van het forum gaan akkoord met de forumregels.

Feedback?