DB Actueel Online

Op gezette tijden wil de website aandacht besteden aan actuele ornithologische fenomenen. De Nederlandse vogelaars worden (gelukkig maar) nog regelmatig verrast. Door een influx van een bepaalde soort of bepaalde soorten, door een uiterst zeldzame soort waarvan de meeste vogelaars nog niet eens de juiste Nederlandse naam weten, door onverwachte determinatieproblemen en dergelijke. De kracht van dit medium is dat er direct en interactief ingegaan kan worden op deze spannende gebeurtenissen in het veld. Wat is er precies aan de hand? Wat is hier al van bekend? Is er al eerder over geschreven in Dutch Birding? Hoe denkt men in het veld hierover?

Eindelijk ook Nederland zijn Bergheggenmus - Verhaal van de ontdekkers: Preventief naar de Maasvlakte

24 oktober 2016  ·  Webredactie  ·  9529 × bekeken

Al ruim twee weken zat iedereen erop te wachten. Wanneer en waar valt de Bergheggenmus in Nederland? De teller stond inmiddels al op ruim 100 gevallen in Europa. Afgelopen weekend was ook het derde Deception Tours-weekend dit najaar, en aangezien veel vriendjes naar Vlieland gingen leek het Jacob Lotz en mij (Jurriën van Deijk) leuk om op vrijdag 21 oktober maar preventief naar de Maasvlakte te gaan, om zo niet naar Vlieland te hoeven voor ‘de’ heggenmus.

Meest geschikte locatie leek ons aan de binnenkant van de oude stuifdijk. Daar is het wat rommelig, met wat stenen. Zo gezegd zo gedaan. Al vroeg had ik Jacob opgepikt bij Schiedam, en terwijl het eigenlijk nog te donker was begonnen we bij de greppel achter de brandweerkazerne. Hier hadden we al meteen twee gewone Heggenmussen. Verder in de greppel zaten redelijk veel Goudhanen en een Zwartkop. Terwijl we verder liepen kwamen er nog meer Goudhaantjes uit zee zetten; altijd leuk!

Onder het mom van “in Engeland zit er ook eentje tussen de blokken” liepen we via de zeedijk naar de oude telpost, om vervolgens de andere kant van de greppel te gaan doen. Op dat moment zagen we dat deze kant van de greppel al werd gedaan door een groepje vogelaars. Na wat gemopper deden we de greppel en de bosjes naast de parkeerplaats. Hier zaten ook wel redelijk wat vogels, waaronder twee Kleine Barmsijzen.

Aangezien de rest van de greppel al werd gedaan, besloten we maar om over de vuurtorenvlakte terug naar de auto te lopen. Uiteraard werden de Duindoorncomplexen even aangedaan. Na het grote, onoverzichtelijke complex besloten we eerst naar achteren te gaan, zodat we de zon die door de wolken probeerde te prikken in de rug hadden. Er vlogen allemaal Goudhaantjes, Heggenmussen en Winterkoningen op, wat het allemaal wel spannend maakte.

Bij het achterste bosje liepen we beiden langs een andere kant. Het was grauwig weer en dus nog niet al te licht. Ik zag langs de rand van de Duindoorns een vogeltje zitten en zette mijn kijker erop. Heel even schoot ‘Paapje’ door mijn hoofd, maar al snel veranderde die gedachte en wist ik ‘DIT IS HEM!’. Op het moment dat ik wat luidruchtig Jacob inseinde vloog de vogel op, waarbij ik de vogel misschien net twee seconden heb gezien. Terwijl de vogel opvloog snel wat plaatjes geschoten. Jacob bleef de vogel volgen tot hij inviel.

Bergheggenmus Prunella montanella, Vuurtorenvlakte, Maasvlakte, 21 oktober 2016 (Jurriën van Deijk) De eerste foto's vlak na de ontdekking!

Toen eerst maar eens de foto’s gecheckt of we niet aan het hallucineren waren en vervolgens snel de piep eruit gedaan. Geen idee hoe dat gelukt is, want we stonden te trillen op onze benen. Vervolgens snel de andere vogelaars ingeseind en het bosje omsingeld. Heel even hebben we getaped, maar daar reageerde weinig op.

De eerste vogelaars kwamen binnen druppelen, maar nog geen spoor van de vogel. Iedereen bleef netjes op afstand van het complex waar de vogel was ingevallen, en volgens ons niet meer uit was gevlogen. Na een paar uur werd de vraag of de vogel er überhaupt nog zat wel erg urgent en werd voorgesteld om met een paar man door het complex te struinen, terwijl de rest van de mensen alles wat eruit vloog in de gaten hield. Uiteindelijk vlogen er een paar Heggenmussen, Roodborsten en Winterkoningen uit, maar geen Bergheggenmus… 

De groep ging verrassend goed uit elkaar, om overal te gaan zoeken. Ik liep zelf weer bij de plek waar ik de vogel als eerste had gezien, toen ik iedereen zag rennen. Gunther Vergouwen, Gerald Driessens, en Theo Admiraal waren langs de greppel gaan zoeken naast de parkeerplaats bij de oude telpost. Daar zagen ze een Kleine Barmsijs zitten. Even goed bekijken met de kijker er op. Op dat moment zat de Bergheggenmus daar enkele tientallen centimeters naast. Terwijl Theo van schrik niks meer kon uitbrengen, scheen Gunther nog “Dat is hem!” te kunnen roepen. Vanaf de vlakte zagen minsten 150 vogelaars een man op een heuvel verlossende zwaai-gebaren maken.

 Na veel geren van de meute en wat schijnvluchtbewegingen van de Bergheggenmus heeft uiteindelijk een paar honderd man de vogel geweldig kunnen bekijken. De Bergheggemus bleef de rest van de dag in de greppel zitten en kwam soms tot op een mooie afstand. De volgende dag was de vogel niet meer aanwezig, tot grote teleurstelling van de honderd aanwezige vogelaars. Waar zal de volgende gevonden worden?

Jurriën van Deijk


Van de redactie

Met de toename van het aantal waarnemingen van Bergheggenmussen de afgelopen dagen in Noordwest-Europa nam ook de spanning onder de Nederlandse vogelaars met de dag toe. Dat de eerste Bergheggenmus gevonden zou worden leek een kwestie van tijd. Maar wanneer, en waar zou dat dan zijn? Die vragen zijn beantwoord: vrijdag 21 oktober 2016, op de Maasvlakte.

Vrijdagochtend rond negen uur kwam het verlossende bericht: Jurriën van Deijk en Jacob Lotz hebben een Bergheggenmus gevonden op de (voormalige) vuurtorenvlakte van de Maasvlakte. De meegezonden foto van de vogel in vlucht stookte het vuurtje verder op.  Binnen het uur waren al tientallen vogelaars op de plaats delict verzameld. Dit groeide als snel aan tot een man of honderd. Van de vogel echter geen spoor. Hij moest toch in het bosje zitten….?

Bergheggenmus Prunella montanella, Nieuwe Stuifdijk, Maasvlakte, 21 oktober 2016 (René van Rossum)

Het duurt tot na het middaguur voordat de vogel honderden meters verderop wordt herontdekt door Theo Admiraal, Harm Niesen en Gunther Vergauwen bij de rotsblokken naast de parkeerplaats waar we allemaal onze auto’s hadden geparkeerd. Na een periode waarin de vogel ril was en de honderden toegesnelde waarnemers een tikje nerveus, vond de ongelofelijke skulker een mooie plekje in een greppel. De vogel verbleef hier de rest van de middag, actief foeragerend tussen de begroeiing, als een muis. Regelmatig liet de vogel zich even zien en zelfs fraai fotograferen.

Ook de media hadden aandacht voor deze bijzondere ontdekking. De vogel heeft vrijdagavond om acht uur zelfs het NOS-Journaal gehaald.

Dit betreft de eerste waarneming van Bergheggenmus in Nederland. In een najaar waarin het wel moest gebeuren, met inmiddels meer dan 100 waarnemingen in Noordwest-Europa.

Binnenkort meer van de ontdekkers zelf....

 

Webredactie Dutch Birding

Discussie

Pim Wolf  ·  22 oktober 2016  11:05

De Belgische vogelaar heet Gunther Vergauwen.

Arnoud B van den Berg  ·  23 oktober 2016  22:51, gewijzigd 23 oktober 2016  22:53

Ze blijven komen. Stand tot en met 23 oktober: Zweden 61, Finland 55, Brittanië 8, Denemarken 7, Duitsland 7, Polen 7, Estland 6, Letland 5, Noorwegen 5, Litouwen 2, Nederland 1 (met dank aan BF). 

Jan Hein van Steenis  ·  24 oktober 2016  17:56

Nr. 9 voor de UK (Orkney, Mainland) vandaag.

Gebruikers van het forum gaan akkoord met de forumregels.

Feedback?