Het was een gebeurtenisvolle maand, met de eerste vangst sinds de Zwartkoprietzanger van de Ooijpolder in april 2016, van een nieuwe soort voor Nederland, de Tennesseezanger, en een flinke partij echte zeldzaamheden, zoals de al eerder ontdekte Purperkoet, een Kleine Kokmeeuw en een Steppearend. En dan laten we de Witkopeend en de Woestijnplevier maar voor wat ze zijn. Als u jaloers bent op dit alles, dan moeten we de maand september maar eens rustig gaan doorploegen...

Hoogtepunten

Tennesseezanger

De vierde Amerikaanse zanger voor Nederland werd op 17 september gevangen in de Kroonspolders op Vlieland (Fr). De Tennesseezanger is weliswaar niet de meest aansprekende Amerikaanse zanger, maar in Europa is het wel een aardig zeldzame; er zijn 27 eerdere gevallen. De toename van het aantal gevallen de laatste jaren zou een samenhang vertonen met de plaag van de oostelijke sparrenknopmot (spruce budworm) in Canada, waaraan ook andere Amerikaanse zangers als de Kastanjezanger en de Tijgerzanger een explosieve toename in aantallen te danken zouden hebben. Nu is een rubriek als deze zonder een foto van de betreffende soort zoiets als een dagblad zonder een foto van Donald Trump op de voorpagina, maar het is helaas niet anders… Hier kunt u de foto's van de vogel bekijken.

Purperkoet

De op 26 augustus ontdekte Purperkoet in de Eendragtspolder bij bij Zevenhuizen (ZH) hield het in zijn bescheiden plasje de gehele maand vol. De vogel liet zich goed zien en werd bijna iedere dag van de maand waargenomen, tot het plotselinge einde van zijn verblijf op 29 september.

Kleine Kokmeeuw

Deelnemers aan een zogeheten pelagic - een boottocht de zee op om te kijken of het lukt om zeevogels te zien, wat vaker niet dan wel het geval is - werden blij verrast toen de eerste meeuw die achter de boot ging "hangen", een Kleine Kokmeeuw bleek te zijn. Het was pas het achtste geval voor Nederland, en gelukkig bleef de vogel tot het einde van de maand. Met een verblijf in en bij de veerhavens van Texel en Den Helder (NH) was de vogel niet altijd makkelijk te vinden.

Kleine Kokmeeuw Chroicocephalus philadelphia, Den Helder - Texel (NH), 27 september (Lennart Verheuvel)

Steppearend

Op 26, 27 en 28 september werd telkens gedurende korte tijd een Steppearend gezien, eerst bij Melissant (ZH) op 26 september, een dag later bij Noordgouwe (Zld) en weer een dag later bij Meliskerke (Zld). Helaas was het totaal aantal waarnemers slechts op ongeveer één hand te tellen.

Steppearend Aquila nipalensis, Melissant (ZH), 26 september (Marja van der Baan)

Overzicht

Eenden en ganzen

Op 1 september werd een Witkopeend gezien op het Zwarte Meer bij Genemuiden (Ovl). Curieus genoeg was het vorige geval van deze soort ook een vogel in de vroege herfst, op 15 september 2024 in Eemnes (U), terwijl twee juveniele vogels in de Biesbosch (NB) in juli en augustus 2023 te jong werden gevonden om als dwaalgast op te duiken. Daar mag u eens rustig over gaan nadenken. Verder zijn er geen gevallen van juli tot september van deze soort. Het van een blauwe ring voorziene adulte mannetje van het Noordervroon in Westkapelle (Zld) dat er al vanaf 3 juni 2023 zat, werd na 27 september niet meer gezien. De eerste Dwergganzen namen hun vaste verblijfplaats in het Oudeland van Strijen (ZH) weer in vanaf 28 september. Een dag later zaten er al 53 exemplaren. De Kleine Topper, tot voor kort onze rots in de branding van Nationaal Park Zuid-Kennemerland (NH), was na 8 september onvindbaar.

Hoenders tot aalscholvers

Een jong Klein Waterhoen werd mooi gefotografeerd op 30 september in de Dijkgatsweide op Wieringen (NH).

Klein Waterhoen Porzana parva, Dijkgatsweide (NH), 30 september (Johan van der Vegt)

De Purperkoet bleef trouw aan het rietmoerasje in de Eendragtpolder bij Zevenhuizen (ZH), maar op 29 september werd tot de kennelijke schrik van de vogel het gedachte winterverblijf weggemaaid. "Geen riet, geen koet", moet de vogel gedacht hebben, want na de maaiactie werd de vogel niet meer waargenomen. Inmiddels weten we wel beter, maar dat komt in het verslag van de volgende maand aan de orde.

Purperkoet Porphyrio porphyrio, Zevenhuizen (ZH), 21 september (Jan Hein van Steenis)

Een langsvliegende Kuhls Pijlstormvogel is natuurlijk zeer moeilijk te herkennen, maar een vogel die op een boot verblijft, dat moet wel te doen zijn. Dat gold dus ook voor een op een schip voor de Maasvlakte op 30 augustus opgepikte vogel, die opgelapt werd en vervolgens losgelaten op 3 km van de kust voor Scheveningen (ZH), op 27 september. Of de vogel ook in Nederlandse wateren op het schip terecht is gekomen, is nog niet duidelijk, zodat aanvaarding als het zevende de geval voor de Nederlandse lijst nog niet zeer voor de hand ligt.

Kuhls Pijlstormvogel Calonectris borealis, Rinse van der Vliet, 8 september (Rotterdam (ZH))

Recordaantallen Noordse Pijlstormvogels werden gezien langs de Zeeuwse en Zuid-Hollandse kust op 16 september. Bij Westkapelle (Zld) werden 643 langsvliegende vogels geteld, meer dan tweemaal zoveel als het vorige record. De dag leverde ook enkele waarnemingen van gestrande vogels op.

Noordse Pijlstormvogel Puffinus puffinus, Groningerwad (Gr), 22 september (André-Willem Faber)

Van Vale Pijlstormvogel daarentegen, waren de aantallen zo te zien niet veel anders dan we gewend zijn. Een Ralreiger verbleef van 23 september tot het eind van de maand in de Schelphoek bij Serooskerke (Zld).

Ralreiger Ardeola ralloides, Serooskerke (Zld), 27 september (Paul van Tuil)

Van de influx van Zwarte Ibis die Engeland en Ierland aandeed, hebben we in Nederland vrijwel niets meegekregen. Een groep van elf werd op 12 september gezien bij Castelre (NB), en negen werden er gezien langs Westkapelle (Zld), naar zeggen van een van de waarnemers op 10 km afstand. Als dat waar is, dan gaat het waarschijnlijk om de op de grootste afstand herkende vogels in Nederland ooit. Ter verdediging kan de waarnemer aanvoeren dat 120x vergroting werd gebruikt...

Zwarte Ibis Plegadis falcinellus, Castelre (NB), 12 september (Jozef Leestman)

Het is niet helemaal duidelijk of de waarneming van een Dwergaalscholver bij Maastricht van 6 tot 9 september nu een uitstapje van onze vriend uit het Natuurpark Lelystad betrof of niet. De laatste vogel werd gedurende de maanden augustus en september soms meerdere dagen achtereen niet gezien, maar dat lijkt geen reden om aan te nemen dat de vogel ook echt weg was; het gebied was door de aanwas van riet erg onoverzichtelijk geworden.

Dwergaalscholver Microcarbo pygmeus, Lelystad (Fl), 21 september (Eric Menkveld)

Waders en wadertjes

De Amerikaanse Goudplevier van de Eemshaven bleef tot 14 september. Een Texelse vogel werd op 11 september weer gezien. Daarna werd het druk voor de soort: op 12 september werd er een ontdekt in de polder Nieuwe Bildtpollen bij Vrouwenparochie (Fr), daarna werd de vogel van de Eemshaven in de Emmapolder daar vlakbij gezien op 14 september. Van 19 tot 23 september werd een vogel in Waterland (NH) gezien en op 26 september een op het Balgzand (NH). Op 27 september, ten slotte, werden vogels op Vlieland (Fr) en Texel (NH) ontdekt, die niet dezelfde betroffen.

Amerikaanse Goudplevier Pluvialis dominica, Eemshaven (Gr), 30 augustus (Reinder Dokter)

Van 11 tot 27 september bevond zich een Aziatische Goudplevier bij Ouddorp (ZH), die op de laatste dag van het verblijf ook nog vliegend bij Goedereede (ZH) werd vastgesteld. In 64 uurhokken werden Morinelplevieren vastgesteld, vooral aan de kust, en niet in de provincies Drenthe en Flevoland. Hierbij waren groepen van 13 langs Bergen (NH) op 4 september en elf over de Maashorst (NB) op 11 september. Een Woestijnplevier werd gezien op De Schorren op Texel, op de plek waar er precies een maand daarvoor ook al een was gezien. Dit leek echter niet dezelfde vogel te zijn, volgens de waarnemer. Zo'n 12 of 13 Gestreepte Strandlopers werden gezien in september, en in ieder geval één van de vogels wilde kennelijk wel fotomodel worden en leende zich voor geweldige "shoots".

Gestreepte Strandloper Calidris melanotos, 't Zand (NH), 19 september (Fred Visscher)

De herkenning van Grijze Strandloper blijft altijd lastig, maar word niet te snel overtuigd door waarneming van de webjes tussen de tenen, want die zijn veel moeilijker waar te nemen dan u denkt! Kijkt u gerust even hier naar een leuk en leerzaam filmpje van "The Dutch Birder" over een vogel die in de Oostvaardersplassen werd gezien. We zouden 'm bijna vergeten, maar op 4 en 5 september werd een Poelsnip gezien in het Rivierpark Maasvallei bij Itteren (L). Een Steppevorkstaartplevier maakte een uiterst kort bezoek aan de polder Oldelamer bij Wolvega (Fr) op 18 september.

Zeekoeten en meeuwen

De tweedejaars Zwarte Zeekoet van Ritthem (Zld) bleef tot 3 september, maar werd van 15 tot 21 september vervangen door een eerstejaars vogel vlakbij, in de buitenhaven van Vlissingen (Zld). Nog enkele andere vogels werden gezien: op 1 september langs Bergen (NH), op 17 september langs Texel (NH), waar er op 21 september weer een werd gezien, op 21 september langs Terschelling (Fr) en op 28 september langs Vlieland (Fr).

Meeuwen

Voor het vinden van een zeldzaamheid is het zonder meer aan te raden een vogelstudiedagje te boeken bij het bedrijf dat zich "Dagje in de natuur" noemt. We gaan er verder geen reclame voor maken, maar inmiddels is wel duidelijk dat de deskundige leiders van de vogelexcursies hebben bewezen dat ze uitblinken in het vinden van zeldzaamheden. Voor de hand liggende soorten werden tijdens hun excursies al gevonden, zoals Roodstuitzwaluw, Slangenarend, Roze Spreeuw, Bruine Boszanger, Grauwe Fitis, Zwarte Ibis, Poelruiter, Vale Gier en Roodkopklauwier, maar ook echte knallers als Izabeltapuit, Amerikaanse Zee-eend en Citroenkwikstaart. De nieuwste parel aan de kroon was de Kleine Kokmeeuw, achter een boot die vanuit Den Helder (NH) uitvoer voor een tocht op zoek naar zeevogels. De vogel bleek ook later redelijk goed te vinden achter de boot van Den Helder naar Texel (NH), al was het soms nodig om enige keren heen en weer te varen. Of dat mag voor de prijs van één overvaart is het DB Terugblik-team nog niet helemaal duidelijk.

Kleine Kokmeeuw Chroicocephalus philadelphia, Den Helder - Texel (NH), 27 september (Wim van Zwieten)

Roofvogels

De verovering van Nederland door de Grijze Wouw ging gewoon door in september. Het was niet duidelijk of er veel nieuwe vogels waren bijgekomen. Deze maand werd de soort in 15 uurhokken gezien en inmiddels is de soort dit jaar al in 80 uurhokken waargenomen. De kans dat de in deze rubriek enige jaren geleden voor dit jaar voorspelde 25 vogels overschreden gaan worden dit jaar, mag inmiddels wel héél hoog worden geschat. Op nog heel wat plekken werden Slangenarenden waargenomen, maar niet alle waarnemingen waren even zeker. Van de 23 uurhokken waarin vogels werden doorgegeven, werden slechts zeven waarnemingen aangemerkt als "zeker". De achtste Steppearend van Nederland werd maar door een zeer beperkt aantal waarnemers gezien. Op 26, 27 en 28 september werd een vogel achtereenvolgens gezien in Melissant (ZH), Noordgouwe (Zld) en Meliskerke (Zld), telkens door slechts één waarnemer. Mogelijk werd dezelfde vogel op de laatste dag ook nog boven Dordrecht (ZH) gezien, ook door één waarnemer. En mogelijk betrof het dezelfde vogel als die in Duitsland, in Amrum, aan de Noordzeekust vlakbij de grens met Denemarken, was gezien op 24 september.

Steppearend Aquila nipalensis, Noordgouwe (Zld), 27 september (Adri Clements)

Gevarieerde zangvogels

Een Turkestaanse of Daurische Klauwier werd ontdekt op 9 september in de tuintjes op het klauwieren-eiland Texel (NH). De waarnemers neigden sterk naar Turkestaanse Klauwier, en de bijbehorende foto is geweldig.

Turkestaanse Klauwier Lanius phoenicuroides, Texel (NH), 9 september (Jeroen de Bruijn)

Een mooie juveniele Roodkopklauwier werd gezien in de Eemshaven (Gr) op 27 en 28 september.

Roodkopklauwier Lanius senator, Eemshaven (Gr), 28 september (Mark Schuurman)

Kleine zangvogels

Sperwergrasmussen werden gemeld van 1 tot 14 september op en rond De Robbenjager, in De Tuintjes op Texel (NH) en op Griend (Fr) op 8 september, in het Westduinpark in Den Haag (ZH) op 9 september, in de Kroonspolders op Vlieland (Fr) op 10 september, met ook nog een vangst in Noordhollands Duinreservaat (NH) op 14 september.

Sperwergrasmus Sylvia nisoria, Texel (NH), 10 september (Wim van Zwieten)

Op 14 september werd een Aziatische Roodborsttapuit gezien en gefotografeerd op Vlieland (Fr), maar die werd maar door één waarnemer gezien. Een veel populairdere vogel was op 26 en 27 september aanwezig op een opslagterrein in Westkapelle (Zld).

Een adulte Citroenkwikstaart in winterkleed werd waargenomen in Schoonloo (Dr) op 24 september. In 27 uurhokken werden Grote Piepers gezien, en die uurhokken lagen vooral aan de kust van de Noordzee boven Den Haag. Bezuiden Den Haag werd aan de kust geen enkel exemplaar gezien. Alle waarnemingen waren vanaf 18 september. In het binnenland werden vogels - vooral - gehoord bij Randwijk (Gld), Oldemarkt (Ovl), Nieuw-Balinge (Dr), Nijkerk (Gld), over de Groote Peel (L) en over Aarle-Rixtel (NB). De Siberische Boompieper kon natuurlijk niet achterblijven. Een flink vroege - maar niet de vroegste - najaarsvogel  werd overvliegend auditief vastgesteld over het Vogelduin-Zuid in het Noordhollands Duinreservaat (NH) op 28 september. Dwerggorzen waren niet buitengewoon algemeen, met vogels op Schiermonnikoog en op Vlieland (Fr) op 27 september, over de Maashorst (NB) op 28 september, en over het Noordhollands Duinreservaat (NH) op 28 september en de dag daarna in de netten in hetzelfde reservaat, maar dan op de ringbaan.

Een niet onaanzienlijk deel van de toename aan de kwaliteit van het veldwerk in Nederland - zie ook verderop - is toe te schrijven aan de enorme toename van het aantal trektelposten! Een vogelaar die een trektelpost had gesticht op zijn eigen dak, langs het IJ, of om meer precies te zijn, het Buiten-IJ, in Amsterdam( NH), zag op 11 september een vogel overvliegen die wel heel erg op een Glanstroepiaal leek, toch echt wel een hebbedingetje! Het betreft mogelijk het tweede geval in Nederland, terwijl de rest van Europa het nog zonder moet doen. Kijkt u maar eens hier! Mocht u zelf nog geen trektelpost hebben gesticht, nú is de tijd om het te overwegen...!

Van de vijf gevallen van Amerikaanse zangers in Nederland zijn er nu drie op Vlieland: de Mirtezanger van 13 tot 15 oktober 1996, de Noordse Waterlijster van 16 tot 21 september 2010, en nu de Tenesseezanger. De andere twee Amerikaanse zangers waren de tweede Mirtezanger van 12 tot 22 oktober 2019 op Schiermonnikoog en de eerste Zwartkopzanger op Texel van 25 tot 27 oktober 2020. Er zijn de laatste jaren maar zeer weinig soorten die als ringvangst nieuw aan de Nederlandse Avifaunistische lijst konden worden toegevoegd. De Tennesseezanger werd voorafgegaan door de Zwartkoprietzanger van april 2016 te Ubbergen (Gld), de Steenortolaan van 16 oktober 2004 van Castricum (NH), en de Siberische Sprinkhaanzanger van 5 oktober 1991, ook van Castricum. Van de 350e tot de 450e soort van Nederland waren er 17 ringvangsten, maar daarna, van de 450e tot deze, bij aanvaarding de 546e, nog maar vijf. De kwaliteit van het veldwerk is kennelijk enorm toegenomen...!

WP-nieuws

In september zagen we weer talloze Amerikanen opduiken ten westen van ons, net als enkele Siberische knallers, meer verspreid over Europa. Net als in de vorige maanden was er ook nu weer opvallend zeevogelnieuws. Het was een drukke maand, dus laten we snel beginnen !

Azoren

Orkaan Erin bracht kortstondig een Amerikaanse Klifzwaluw (American Cliff Swallow) naar Terceira op 1 september. De Langstaarttroepiaal (Great-tailed Grackle) die op 31 augustus werd ontdekt in Ponta Delgada, São Miguel, verbleef hier tot het einde van de maand. Vanaf 5 september was een Amerikaanse Kleine Zilverreiger (Snowy Egret) aanwezig op Sao Miguel. Niet de minste waarnemers wezen op twee typen Wilsons Stormvogeltjes (Wilson’s Storm Petrel) op een pelagic vanaf de Azoren begin september. Het ene type had lange vleugels met witte tekening op de ondervleugels, terwijl het andere type donkerder was en een kleiner formaat had. Intrigerend, maar we zullen verder onderzoek moeten afwachten over hoe we dit precies moeten interpreteren. Het seizoen op Corvo begon eind september écht, met vanaf 19 september twee Kleine Canadese Ganzen (Cackling Goose), drie Amerikaanse Bontbekplevieren (Semipalmated Plover) vanaf 22 september, een Bonte Zanger (Black-and-white Warbler) en een Amerikaanse Blauwe Kiekendief (Northern Harrier) vanaf 23 september, een Noordse Waterlijster (Northern Waterthrush) en een Amerikaanse Blauwe Reiger (Great Blue Heron) vanaf 24 september en een Gele Zanger (Yellow Warbler) vanaf 25 september. Orkaan Gabriel bleek de Azoren minder hard te raken dan was voorspeld en op 26 september werd de draad gewoon weer opgepikt met een Bobolink (Bobolink), twee Amerikaanse Roodstaarten (American Redstart) en een Maskerzanger (Common Yellowthroat). De Citroenzanger (Prothonotary Warbler) die op 27 september werd ontdekt was de zeldzaamste van het stel, met slechts twee eerdere gevallen op Corvo én in de WP. Op 30 september was de vogel nog aanwezig.

Citroenzanger Protonotaria cinerea, Corvo, Azoren, 27 september (Adrian Jordi)

Op deze dag werd ook een verse Maskerzanger (Common Yellowthroat) ontdekt, alsmede een Roodborstkardinaal (Rose-breasted Grosbeak). Tot slot waren ten minste 12 Roodoogvireo’s (Red-eyed Vireo) aanwezig op het vulkanische eiland. En dan moest de topmaand oktober nog beginnen!

Britse Eilanden

Medio september voer een groep avonturiers naar de rand van de Britse wateren, 160 mijl ten zuidwesten van de Scillies. De lange tocht over de ruige zee bleek niet voor niets, want zij zagen maar liefst 95 Madeirastormvogeltjes (Madeiran Storm Petrel). Niets minder dan spectaculair, zeker gezien de slechts zes eerdere gevallen op de Britse lijst ooit. De vogels waren in "post-broed", vers geruid kleed en er waren ook enkele juveniele vogels van een vroege broedperiode bij. Deze mix lijkt te suggereren dat de aanwezigheid van deze soort regulier kan zijn. Gek genoeg werd met geen woord gerept over de mogelijkheid dat dit (ook) Monteiro’s Stormvogeltjes (Monteiro’s Storm Petrel) kunnen zijn. Mogelijk dezelfde Grijze Wouw (Black-winged Kite) die eind augustus in het zuidwesten van Engeland verbleef, dook op 5 september op in Norfolk en verbleef tot en met 11 september. Deze plek in Norfolk is dezelfde als waar in juli 2023 de eerste Grijze Wouw voor Engeland werd gezien. Nauwkeurige analyse kan wellicht onthullen of het nu om één, twee of drie vogels gaat. Een Zuidpooljager (South Polar Skua) vloog vlak langs de kust van Cornwall op 11 september. Een onverwachte Kleine Torenvalk (Lesser Kestrel) werd gezien op de Outer Hebrides op 16 september. De vogel werd achteraf gedetermineerd aan de hand van foto's. Waar hebben we dat eerder gezien? Ten minste vier Bruine Klauwieren (Brown Shrike) werden gezien in September. De eerste twitchbare Petsjorapieper (Pechora Pipit) voor het Britse vasteland sinds 2007 verbleef op 21 en 22 september nabij Newcastle en bracht veel volk op de been. Een Dwerglijster (Swainson's Thrush) op de Outer Hebrides op 20-21 september bleef skulky. Ook in Ierland werd er een gezien op 29-30 september. Eind september op de Shetlands stelt nooit teleur, met divers leuk spul, zoals de gebruikelijke Siberische Sprinkhaanzanger (Pallas's Grasshopper Warbler) alsook een Balkanbergfluiter (Eastern Bonelli's Warbler) op 23 september. Het echte vuurwerk begon op 28 september met een Maskergors (Black-faced Bunting). Omdat de vogel eerst werd gedetermineerd als Dwerggors (Little Bunting) was er maar voor een handvol Shetland-gangers genoeg tijd om deze mega te zien voor donker. Een dag later was de Maskergors niet meer aanwezig, maar werd wel een eerste-winter mannetje Siberische Lijster (Siberian Thrush) ontdekt. Ook deze vogel leek slechts voor enkelen weggelegd, maar enkele dagen kwam dit toch goed toen de vogel 20km zuidelijker werd herontdekt en zich goed liet zien. In Orkney werd een Amerikaanse Waterpieper (American Water Pipit) ontdekt eind september, een bijna-jaarlijkse soort op de Britse Eilanden. In zuidwest Engeland werden op 29 september een Geelbrauwgors (Yellow-browed Bunting) en een Grijswangdwerglijster (Grey-cheecked Thrush) geringd. Britse langverblijvers betroffen een Amerikaanse Zwarte Eend (American Black Duck) die voor het eerst sinds maart weer opdook in Ierland en enkele Amerikaanse Grote Zee-eenden (White-winged Scoter) nog steeds in Schotland. Met 12 soorten Amerikaanse steltlopers was het een gemiddelde septembermaand op de Britse Eilanden.

Noord-Europa

Een Balkanbergfluiter (Eastern Bonelli's Warbler) op IJsland was toch al het tweede geval voor dit eiland. Een Zwartkopzanger (Blackpoll Warbler) op de Faeröer Eilanden was het tweede geval voor deze autonome Deense archipel. Op het in deze tijd altijd goed bezochte Utsira werd de tweede Roetvliegenvanger (Dark-sided Flycatcher) voor Noorwegen ontdekt op 25 september. Toch pas het vierde geval voor de WP. Na een charge van een Sperwer (Eurasian Sparrowhawk) werd de vogel niet meer gezien. De zoektocht leverde wel een Veldrietzanger (Paddyfield Warbler) op. Een Sykes’ Spotvogel (Sykes’s Warbler) werd op 6-7 september gezien en geringd in Zweden, het zesde Zweedse geval. Een goed twitchbare juveniele Bruine Gent (Brown Booby) was aanwezig in de haven van Esbjerg van 18-19 september. De vogel was erg tam en leek soms uren aan het slapen, maar de bezorgdheid van de vogelaars verminderde toen de vogel diverse vluchten maakte door de haven.

Bruine Gent Sula leucogaster, Esbjerg, Denemarken, 19 september (Tim Hesselballe Hensen)

Centraal-Europa

Op 14 september vloog deze valk langs Blankenberge, België, wat toch wel behoorlijke Eleonora’s Valk (Eleonora’s Falcon)-vibes geeft, nietwaar? De vierde Franse Siberische Sprinkhaanzanger (Pallas's Grasshopper Warbler) werd begin september geringd langs de Seine.

Oost-Europa

Het eerste bevestigde broedgeval in Polen van de Dwergooruil (Eurasian Scops Owl) vond plaats in het zuidwesten van het land. De derde Siberische Strandloper (Sharp-tailed Sandpiper) voor Polen werd op 20-21 september gezien nabij Nielisz. Dit was in elk geval zeker een Eleonora’s Valk (Eleonora’s Falcon). Dit vijfde geval voor Polen werd gezien langs Hel, nabij Gdansk. Het eerste broedgeval van de Grijze Wouw (Black-winged Kite) voor Hongarije vond dit jaar plaats in het zuidoosten van het land. Ook in Polen werd een Siberische Sprinkhaanzanger (Pallas's Grasshopper Warbler) geringd begin september, wat pas het tweede geval voor het land betekende.

Zuid-Europa

Zeetrektellen bij het magische Estaca de Bares, Spanje, leverde op 2 september een Zwartkapstormvogel (Black-capped Petrel) op. Medio september werd hier een Roodpootgent (Red-footed Booby) waargenomen. Tussendoor vlogen ook enkele ‘gebruikelijke’ Zuidpooljagers (South Polar Skua) langs. Een Sporenkievit (Spur-winged Lapwing) werd op 10 september ontdekt nabij de Ebro Delta. Het eerste Spaanse geval uit 2023 lijkt (eveneens) serieus genomen te worden door de dwaalgastencommissie, waarmee de soort een goede kans maakt om toegevoegd te worden aan de Spaanse lijst. Wie volgt…? Maar liefst vijf Sierlijke Sterns (Elegant Tern) waren aanwezig nabij Cádiz medio september. De Kelpmeeuw (Cape Gull) was nog steeds present in de haven van Laredo. Langs Tarifa vloog op 30 september de eerste Balkansperwer (Levant Sparrowhawk) voor Spanje. Als we de foto’s, die we hier helaas niet kunnen laten zien, juist interpreteren vloog de eerste Witoogmeeuw (White-eyed Gull) voor Griekenland sinds de 19e eeuw langs Athene op 22 september.

Noord-Afrika

De Westelijke Willet (Western Willet) in Kaapverdië deed aan “eilandhoppen”. Eerst werd de vogel in mei, juli en op 6 september gezien op Boa Vista. Van 8-14 september was de vogel iets noordelijker aanwezig, in een plasje op het eiland Sal. Vanaf 28 september werd de vogel weer gezien op Boa Vista.

Westelijke Willet Tringa inornata, Sal, Kaapverdië, 9 september (Uwe Thom)

In hetzelfde plasje op Sal was van vanaf 12 september een juveniele Kleine Grijze Snip (Short-billed Dowitcher) aanwezig, het eerste geval voor het land.

Kleine Grijze Snip Limnodromus griseus, Sal, Kaapverdië, 12 september (Uwe Thom)

Met uw welbevinden blijven we nog even bij hetzelfde plasje, waar van 3-28 september ook een Kleinste Strandloper (Least Sandpiper) verbleef. Zelfs het "Roodkeelplasje"in het Lauwersmeer verbleekt hier toch wel bij. Oudgedienden weten nog goed dat op 29 mei 1987 in een plasje in het Lauwersmeer een Roodkeelstrandloper (Red-necked Stint), een Steppevorkstaartplevier (Black-winged Pratincole) en drie Breedbekstrandlopers (Broad-billed Sandpiper) werden gezien. We gaan terug naar Kaapverdië, waar een visser op 5 september met zijn mobieltje een vrouwtje Amerikaanse Fregatvogel (Magnificent Frigatebird) filmde nabij Brava. Deze voormalige Kaapverdische broedvogel, met tot begin deze eeuw een kleine kolonie nabij Boa Vista, is tegenwoordig een zeldzaamheid in deze contreien. Een zoektocht begin september van enkele WP-twitchers naar de Savannearend (Tawny Eagle) in het westen van Algerije was succesvol met één exemplaar dat zich enkele minuten goed liet zien.

Midden-Oosten

Het eerste geval van een Grijskopijsvogel (Grey-headed Kingfisher) in Qatar werd op 5 september vastgesteld. Intensief vogelen op Masirah - het ‘Texel van Oman’ - in september, leverde geen extreme zeldzaamheden op, met als hoogtepunten twee Groene Fitissen (Green Warbler). Een Blauwstaart (Red-flanked Bluetail) op 13 september in Talesh, Iran betekende pas het tweede geval voor het land.

De Glazen bol

In oktober kunnen we werkelijk ongeveer alles verwachten. De commissie die de vaardigheid van vogels om op eigen kracht Nederland te bezoeken beoordeelt, vindt een Brileider nog niet te gek, dus een pinguïn of een zuidpoolkip - beide al eerder op het noordelijk halfrond vastgesteld - zijn nog niet eens ondenkbaar! Voorlopig lijkt echter een nieuw Amerikaans zangertje wel de hoogst denkbare droom. Van alle zeer zeldzame soorten is overigens de Maskergors inmiddels wel de meest voor de hand liggende. Met een Siberische Lijster zouden we natuurlijk ook zeer gelukkig worden.

Siberische Lijster Geokichla sibirica, Bu Diap, Vietnam, 17 maart (Peter Los)

Gelukkig zijn er nog heel veel andere leuke soorten, denk bijvoorbeeld aan de steeds minder algemene Matkop of de Kleine Barmsijs. En anders is de Vuurgoudhaan nog altijd een van de mooiste vogels van de hele wereld… Als u deze waterval van zeldzame soorten hebt doorgenomen, dan overvalt u mogelijk een gevoel van: “Hoe gaan we dit evenaren…?” Welnu, dat hoeft helemaal niet, net zoals u niet iedere dag de loterij kunt winnen. Zodra u zich dit realiseert kunt u weer rustig op stap, om lekker te gaan zoeken. Als u iets vindt, leuk, maar niets moet…! We wensen u en de uwen weer veel zoekplezier…!

We willen alle waarnemers en fotografen hartelijk bedanken voor hun bijdragen aan dit verslag. We would like to thank all observers and photographers for their contributions to this report.

Wim Wiegant & Eduard Sangster