DB Actueel Online

Op gezette tijden wil de website aandacht besteden aan actuele ornithologische fenomenen. De Nederlandse vogelaars worden (gelukkig maar) nog regelmatig verrast. Door een influx van een bepaalde soort of bepaalde soorten, door een uiterst zeldzame soort waarvan de meeste vogelaars nog niet eens de juiste Nederlandse naam weten, door onverwachte determinatieproblemen en dergelijke. De kracht van dit medium is dat er direct en interactief ingegaan kan worden op deze spannende gebeurtenissen in het veld. Wat is er precies aan de hand? Wat is hier al van bekend? Is er al eerder over geschreven in Dutch Birding? Hoe denkt men in het veld hierover?

Groene Fitis op Texel!

11 juni 2020  ·  Tim Schipper  ·  5161 × bekeken

In de avond van 9 juni besloot ik om de volgende ochtend nog een poging te doen om zelf een Struikrietzanger te vinden op de noordpunt van Texel. Net na zonsopkomst vertrek ik op de fiets vanaf Den Burg en al vogelend ben je dan al snel een uur onderweg. Onderweg was er al wat te merken van aankomst van Bosrietzangers waardoor ik goede moed krijg. Aangekomen bij De Cocksdorp besluit ik nog ‘even’ door het Krimbos te fietsen.

Plaats van de ontdekking, Krimbos, Texel, 10 juni 2020 (Marten Miske)

Om 6:50 merk ik al fietsend een zangstrofe op die ik meteen herken als zijnde Grauwe Fitis, of beter… Ik app hem direct door in de Bird Alert Texel met een toelichting dat Groene Fitis nog niet uitgesloten is en stuur daarbij een matige opname van mijn mobiel mee. De vogel zingt erg fanatiek wat mij wat vreemd in de oren klinkt, duidelijk anders dan de Grauwe Fitis die ik twee weken geleden vond samen met Koen Stork, Thomas Avila Lutke Schipholt en Hans van Oosterhout. Kennis over de zang van Groene Fitis en de variatie van Grauwe Fitis ontbreekt echter wat bij mij. De vogel zit vooral boven in de berken langs het fietspad met een opkomende zon als tegenlicht, wat het niet makkelijker maakt. Op de eerste recordshots valt al snel een gele keel op die doorloopt over de borst. Ook lijkt er wat groengeel in de kop te zitten en dit alles maakt het tot een spannende vogel.

Groene Fitis Phylloscopus nitidus, Krimbos, Texel, 10 juni 2020 (Tim Schipper)


Groene Fitis Phylloscopus nitidus, Krimbos, Texel, 10 juni 2020 (Ruud van Beusekom))

Job ten Horn, Eric Menkveld en Ruud van Beusekom zijn snel ter plaatse en Ruud weet goede opnames te maken met zijn parabool van zowel de zang en roep. Diederik Kok belt mij met de mededeling dat hij door de eerste foto’s aan Groene denkt en dat hij contact had met Roy Slaterus die op basis van de eerste opname van de zang ook aan Groene denkt. Ik piep de vogel door als mogelijke Groene Fitis en we sturen de opnames van Ruud in de groep waar Roy inmiddels aan toegevoegd is. Nog geen minuut later reageert Roy met een bevestiging en felicitatie. Krap een uur na de ontdekking piep ik de vogel dan door als zekere Groene Fitis!


Groene Fitis Phylloscopus nitidus, Krimbos, Texel, 10 juni 2020 (Ruud van Beusekom))

Groene Fitis Phylloscopus nitidus, Krimbos, Texel, 10 juni 2020 (Jaap Denee)

Groene Fitis Phylloscopus nitidus, Krimbos, Texel, 10 juni 2020 (Toy Janssen)

Toen er meer Texelse vogelaars aankwamen liet de vogel zich beter zien en ook het uiterlijk zag er zeer goed uit voor deze soort. Vooral van onderen vielen de gele keel en borst erg op en ook een gele wenkbrauw was goed zichtbaar. De kop en bovendelen tonen groengeel en op sommige foto’s is subtiel een tweede vleugelstreep zichtbaar (iets wat in het veld niet opviel). Daarnaast heeft de vogel een vrij forse snavel en bleke poten.

Eerste twitchers, Krimbos, Texel, 10 juni 2020 (Ferry Ossendorp)

Groene Fitis Phylloscopus nitidus, Krimbos, Texel, 10 juni 2020 (Jaap Denee)

In loop van de ochtend werd de vogel steeds minder vocaal, wel meer werd de tweetonig klinkende roep gebruikt. Op de sonogrammen laten deze een een karakteristieke w-vorm zien. Toen de eerste toestroom van ‘de overkant’ kwam liet de vogel zich vooral zien en weinig meer horen, steeds terugkerend naar de berken en abelen langs het fietspad. De vogel is uiteindelijk 118 keer ingevoerd op waarneming.nl, de waarnemingen verstomden zo ongeveer na kwart over 1. Tot slot wil ik Ruud van Beusekom nog bedanken voor de eerste goede geluidsopnames en Roy Slaterus voor de zeer snelle bevestiging op basis van het geluid.

Tim Schipper

Groene Fitis Phylloscopus nitidus, Krimbos, Texel, 10 juni 2020 (Tim Schipper)

Groene Fitis Phylloscopus nitidus, Krimbos, Texel, 10 juni 2020 (Leo JR Boon)

Het betreft de tweede waarneming voor ons land, waar de vogel van Vlaardingen de eerste is. Helaas was ook dit geval niet voor iedereen weggelegd en bereikte de activiteit een absoluut minimum in de middag. Er lijkt een trend te zitten in het toenemende aantal waarnemingen van deze soort in Noordwest-Europa, dus blijf scherp, zeker bij vogels die gemeld worden als Grauwe Fitis.

Webredactie Dutch Birding

Discussie

Max Berlijn  ·  15 juni 2020  00:29, gewijzigd 15 juni 2020  07:11

Ik neem mijn af voor Roy en wederom voor Arnoud. Ik had er niet zoveel mee om een vogel op geluid als zeker te determineren (hoewel de vogel door sommige is gezien en het duidelijk een “grauwe fitisachtige” betrof). Ook de Texel vogel werd pas zeker na bevestiging door Roy dus Vlaardingen zou gewoon aanvaard moeten kunnen worden. In ieder geval denk ik dat er weinig mensen nu nog twijfelen aan dat geval. 👍🍾

Arnoud B van den Berg  ·  14 juni 2020  14:29, gewijzigd 14 juni 2020  17:35


Nogmaals dank en felicitaties aan Tim en alle anderen die aan deze ontdekking hebben bijgedragen. Ik lees dat de Texelse vogel niet de eerste maar de tweede Groene Fitis zou zijn. Op basis van Roys artikel https://tinyurl.com/yaarx9jl over de vogel van 24 juni 2019 te Vlaardingen ligt dat voor de hand. Echter, die Vlaardingse vogel is nog niet aanvaard. Had begrepen dat een geluidsopname niet genoeg zou zijn voor een nieuwe soort voor het land: foto's en/of DNA waren nodig. Het lijkt er nu op dat er sprake is van een misverstand: Roy en de Vlaardingers daarom alsnog ook gefeliciteerd met hun eerste Groene van bijna een jaar geleden!

Wim Wiegant  ·  13 juni 2020  21:25, gewijzigd 13 juni 2020  21:40

Het ergste leed is het leed van kort geleden…! Na een tijdje slijt het meeste leed weer wel af, maar dat wordt nog even wachten. Dus: bij een mooi twitch-verhaal hoort ook een goed dip-verhaal.

Ik heb altijd een likdoorn aan mijn rechter kleine teen, dus op de dag des doods moest ik naar de pedicure. Afspraak om 09:00 u. Juist daarvoor zag ik de melding van de Groene Fitis, maar ik was de afspraak met de pedicure al zo vaak vergeten, ik dacht: "Nou toch maar eerst daarlangs, dan zien we verder wel ...". Inkoppen, en dan nog even Koningseider en misschien wel Dougalls Stern...

Ik dacht dat ik de boot van 12:00 u wel zou halen, en dat zou juist zijn geweest, als de boot om 12:00 ging …! Ik had me een half uur vergist. Bij de boot van 12: 30 u trof ik Han Zevenhuizen, die -totaal cool, als altijd- nog even wat ging werken in de auto. Uiteindelijk arriveerde ik bij de vogel, en daar zei iedereen -natuurlijk, zoals heel vaak- "hij is even weg, maar hij komt regelmatig terug"...

Han was wél juist op tijd geweest om de vogel te zien, hij had een voorrangskaart…  Ik was te sloom, werd door Duitsers en bejaarden opgehouden, had op de verkeerde plek geparkeerd, en zo meer. Na een half uurtje op de juiste plek begonnen de contouren van een gruwelijk drama zich af te tekenen….! Geen vogel…!

Het drama werd nog wat groter toen verschillende waarnemers zeiden dat ze de vogel hoorden roepen of zingen, zonder dat er verder door meerderen iets substantieels werd vastgesteld. Dat kan nog wel op een melkpak-drama uitlopen …!

Uiteindelijk, na vijf "zenuwslopende" uren, waar ik en een heleboel andere half tot heel bejaarde vogelaars enorm pijn in hun rug van kregen, diep teleurgesteld naar huis...  Zo'n dwaalgast hoort toch de hele dag op dezelfde plek te zitten...? 

De Koningseider, daar had ik even hélemaal geen zin meer in.... De Groene Fitis, een écht zeldzaamheidsicoon, daar zal ik nog even op moeten wachten… 

Gert Ottens  ·  12 juni 2020  15:01

Soort van het Jaar? Wat mij betreft wel.
Hartelijk dank Tim, voor deze onvergetelijke ervaring!

Leo JR Boon  ·  12 juni 2020  12:21

Ook namens mij uiteraard dank Tim! Gelukkig op tijd gehandeld en mn afspraken van die ochtend verzet en niet gewacht tot de middag. Ben ook blij met mn bewegende beelden. Viel niet mee met deze snelle jongen in het gebladerte boven je hoofd! Er is bar weinig te vinden op t net qua bewegende beelden.

Jan van der Laan  ·  12 juni 2020  08:31, gewijzigd 12 juni 2020  10:49

Jonge-jonge wat een soort. Zoals vriend Bert zei, een romantische soort!

Heel erg bedankt, Tim. En mogen jij en je jonge maten ons nog vaak en veel verblijden met dergelijke soorten. Ik zeg Brilgrasmus, Moltoni's Baardgrasmus, Steppeplevier en (een echte) Sierlijke Stern!

Ps: hier nog een plaatje met de bovenste vleugelstreep.

Vincent Hart  ·  12 juni 2020  00:09

Bedankt Tim!

Folkert Jan Hoogstra  ·  12 juni 2020  00:05, gewijzigd 12 juni 2020  00:05

Tim bedankt!
Lekker scherp en snel gehandeld! De komende keren dat ik weer eens door deze laan kom (op bijvoorbeeld een Texel Big Day) zal deze altijd aan deze soort herinneren. Groevielaan klinkt wel leuk. Toch?

Ook gaaf die bewegende beelden Leo. Een filmpje zegt toch meer dan een foto wat mij betreft.

Gebruikers van het forum gaan akkoord met de forumregels.

Feedback?