DB Actueel Online

Op gezette tijden wil de website aandacht besteden aan actuele ornithologische fenomenen. De Nederlandse vogelaars worden (gelukkig maar) nog regelmatig verrast. Door een influx van een bepaalde soort of bepaalde soorten, door een uiterst zeldzame soort waarvan de meeste vogelaars nog niet eens de juiste Nederlandse naam weten, door onverwachte determinatieproblemen en dergelijke. De kracht van dit medium is dat er direct en interactief ingegaan kan worden op deze spannende gebeurtenissen in het veld. Wat is er precies aan de hand? Wat is hier al van bekend? Is er al eerder over geschreven in Dutch Birding? Hoe denkt men in het veld hierover?

Jaaroverzicht 2017

31 december 2017  ·  Wietze Janse, Arnoud van den Berg & Garry Bakker  ·  9143 × bekeken

Het jaar 2017 gaf ons 384 soorten waaronder drie nieuwe voor de Nederlandse lijst; Bruine Gent, Siberische Gierzwaluw en Seebohms Tapuit. Een aantal gevallen moet nog door de CDNA worden aanvaard dus het werkelijke aantal soorten zal iets lager liggen. Het jaar bracht ook vogels van soorten die al vele jaren niet twitchbaar waren. Mooie inhalers waren bijvoorbeeld Blauwe Rotslijster en Vale Lijster, beide op Vlieland.

Opmerkingen vooraf:
- via de hyperlinks zijn achterliggende verhalen na te lezen;
- veel waarnemingen zijn nog niet beoordeeld door de CDNA; als ze hier worden genoemd impliceert dat dus niet dat ze worden aanvaard en bovendien kan de eerste of laatste waarnemingsdatum anders zijn dan hier vermeld.

Toegestroomd publiek op Vlieland FR bij de Vale Lijster (Wietze Janse)

Begin dit jaar zwierven kleine groepjes Taigarietganzen rond bij Helvoirt NB (maximaal 20) en een groep van negen werd opgemerkt bij Siddeburen GR. Daar bleef het voor deze vroeger niet zo zeldzame soort bij. Dwergganzen overwinterden net als vorige jaren bij Strijen ZH, waar er maximaal 42 werden geteld. In de rest van het land werden er maar weinig gezien, onder andere twee bij Yerseke Moer ZL. In september-oktober en december werden twee (ogenschijnlijk) ongeringde Ross’ Ganzen waargenomen bij Castelre NB en een exemplaar zwierf rond bij Kampen OV, Oosterwolde GL, Zalk OV en Elburg GE. Een mannetje Siberische Taling verbleef van 4 februari tot 5 april met Smienten in de polders van Noordwijkerhout ZH. Amerikaanse Wintertalingen werden zoals gebruikelijk op meerdere plekken vastgesteld, zoals in het Lauwersmeer FR, Westdorpe ZL, Brabantse en Dordtse Biesbosch NB/ZH, Stellendam ZH en Hendrik-Ido-Ambacht ZH. Een Ringsnaveleend werd opgemerkt bij Heel LB op 28 januari en een tweede verbleef bij Appingedam GR van 11 februari tot 9 april. Een Kleine Topper zwom bij Den Oever NH en in de Dijkwielen NH van 21 februari tot 9 april. Andere werden gezien te Enkhuizen NH op 26 februari, Wervershoof NH op 9-10 maart, Breezanddijk FR op 17 april en Biddinghuizen FL op 16-17 december. De twee in voorgaande jaren overwinterende mannetjes Buffelkopeenden doken opnieuw op in de Gaatkensplas, Barendrecht ZH (voor het 15e jaar), en bij Den Oever NH. Een ander (naar verluid ongeringd) exemplaar werd op 21-25 september op het Eemmeer UT gezien. Kokardezaagbekken werden op diverse plaatsen gemeld maar bijna alle waren geringd, of hun (on)geringdheid was niet vast te stellen. Alleen het mannetje dat in november in het Zwarte Water en Noorderkolk OV opdook was naar verluid ongeringd.

Siberische Taling Anas formosa Baikal Teal, Noordwijk ZH, 5 maart 2017 (Tim Schipper)

Ringsnaveleend Aythya collaris Ring-necked Duck, Appingedam GR, 12 februari 2017 (Guido Meeuwissen)

Kleine Topper Aythya affinis Lesser Scaup, Enkhuizen NH, 26 februari 2017 (Maurits Martens)

Kokardezaagbek Lophodytes cucullatus Hooded Merganser, Zwolle OV, 18 november 2017 (Jan Hein van Steenis)

Op 3 oktober werd een bij Westkapelle ZL over land vliegende Geelsnavelduiker gefotografeerd. Voor Stormvogeltje was het een goed jaar met al op 4 januari een exemplaar langs Den Oever NH en in oktober-begin november meerdere waarnemingen langs de gehele Noordzee- en Waddenzeekust. Een beschrijving van een Wilsons Stormvogeltje op 5 oktober langs een van de uitkijkposten op Maasvlakte 2 ZH zag er spannend uit. De eerste Vale Pijlstormvogel verscheen op 2 augustus op het Continentaal Plat, gevolgd door een 10-tal waarnemingen langs de kust, waarvan de laatste op 3 oktober.

Geelsnavelduiker Gavia adamsii Yellow-billed Loon, Westkapelle ZL, 3 oktober 2017 (Lennart Verheuvel)

Zwarte Ibisen zwierven her en der in het land in kleine groepjes rond; het is wachten op het eerste goed gedocumenteerde broedgeval. Van Woudapen met jongen kon onder andere in Zuid-Holland en Friesland worden genoten. Ook Kwakken lieten zich op diverse plaatsen verspreid over het land bekijken. Koereigers waren, vaak in kleine groepjes, present gedurende het gehele jaar. Een ontsnapte hybride Koereiger x Kleine Zilverreiger zorgde enige tijd voor discussie of het een Oostelijke Koereiger uit Azië kon zijn. Ook dit jaar verschenen er weer Ralreigers; leuk waren de late-najaarswaarnemingen. De eerste werd gemeld op 23 mei bij Amsterdam NH gevolgd door exemplaren op 26 juni bij Nederhorst den Berg NH, op 29 juni bij Reeuwijk ZH, van 5 juni tot 1 juli in het Zuidlaardermeergebied GR, op 8 augustus te Onlanden DR, op 15 augustus op Texel NH, van 19 augustus tot 12 september in de Eempolder UT, op 19-25 oktober te Vollenhove OV en op 28 oktober over telpost Lopik UT. Misschien wel de grootste verrassing van het jaar was een langs telpost De Horde te Lopik UT vliegende Bruine Gent op 20 augustus. De vogel vloog hard door en werd uren later op twee plaatsen in Duitsland gezien.

Zwarte Ibis Plegadis falcinellus Glossy Ibis, Groene Jonker ZH, 11 juni 2017 (Albert Noorlander)

Woudaap Ixobrychus minutus, adult mannetje en juveniel, Zuidplas, Zuid-Holland, 10 juli 2017 (Garry Bakker)

Ralreiger Ardeola ralloides Squacco Heron, Eemnes UT, 6 september 2017 (Rob Belterman)

Bruine Gent Sula leucogaster Brown Booby, Lopik UT, 20 augustus 2017 (Arjan Boele)

Grijze Wouwen worden steeds vaker waargenomen. Dit jaar kwam de eerste op 28 maart over telpost Hazewater Leusden UT. Daarna volgden exemplaren op 31 maart in de Wieringermeer NH, op 11 mei zowel over het Drents-Friese Wold DR als bij Ouddorp ZH, op 22 juli in de Oostvaardersplassen FL en van 1 augustus tot 3 oktober in de omgeving van het Schildmeer/Dannemeer GR. Vermoedelijk schoof de laatstgenoemde vogel later op naar het Lauwersmeer FR waar hij van 17 oktober tot het eind van het jaar werd gezien. Verder was er nog een trekker op 14 oktober over Veenendaal UT en een aantal dat niet geheel zeker lijkt (bijvoorbeeld gezien vanuit een snel rijdende auto). Er kwamen dit jaar ook weer groepen Vale Gieren. Naast waarnemingen bijvoorbeeld bij Alem/Vorden GE, Rolde DR en Veendam GR, werd op 20 mei een groep van maximaal 27 opgepikt boven Dordrecht ZH; aan het eind van de avond overnachtten deze vogels bij Scherpenzeel UT om de volgende dag, 21 mei, in noordelijke richting te verdwijnen waarbij de laatste werden opgemerkt bij Zwolle OV. Op 30 mei werd een groep van minimaal 60 opgemerkt bij Exloo DR; deze verdween helaas snel uit beeld richting Duitsland. Op 1 juni werden zes exemplaren gezien bij Zeijen DR en op 5-9 juni verbleef mogelijk dezelfde groep bij Stedum/Westeremden GR. Op 12 maart werd een Lammergier opgemerkt bij Noordwijk ZH; deze vervolgde zijn tocht over Rijswijk ZH, Delft ZH en Schiedam ZH richting Portugaal ZH om daar in de avond uit het zicht te verdwijnen. De volgende ochtend vloog hij oostwaarts over Zwijndrecht ZH en Dordrecht ZH om bij Werkendam NB even uit beeld te verdwijnen. Daarna werd hij nog opgemerkt boven Den Bosch NB en na de laatste waarneming boven Uden NB verdween hij uit beeld. Naderhand bleek het dezelfde te zijn als een eerder in Duitsland waargenomen vogel en dat betekende dat hij in het wild was geboren. Een tweede zonder merktekens trok op 13 mei van Culemborg GL via Flevoland en Friesland naar Ulrum GR. Een derde gezenderde vogel genaamd ‘Lucky’ uit een herintroductieproject in de Alpen van Oostenrijk werd vanaf 25 mei waargenomen. Laatstgenoemde trok met name op 26 mei bij Den Haag ZH en van 27-29 mei op Texel NH veel bekijks. Naast overtrekkers her en der verbleven Slangenarenden weer op bekende plekken als het Fochteloërveen FR/DR, Dwingelderveld DR en de Hoge Veluwe GL. Daarnaast waren er waarnemingen van ter plaatse aanwezige exemplaren op minimaal tien andere plekken. Vermeldenswaard is de vroegste ooit, die op 2 april over telpost Loozerheide NB vloog. Er waren vier gedocumenteerde Dwergarenden: op 30 april in het Zuidlaardermeergebied GR, op 14 mei over de Maashorst NB, op 17 mei op Texel NH en op 10 juni boven Oud-Beijerland ZH. Vijf meldingen van Schreeuwarend is een record; de eerste was op 30 maart boven Losser OV, gevolgd door waarnemingen op 6 mei in het Zuidlaardermeergebied GR en later Siddeburen GR, op 11 mei boven Koedijk/Aagtdorp NH, op 10 juli boven Boerije GR en later opgepikt boven Middelstum Gr en op 29 augustus bij de Lepelaarsplassen FL. Een Bastaardarend op 4 juni boven het Lauwersmeer FR hing hier mogelijk wekenlang rond blijkens vervolgmeldingen op 13 juli boven Hemrik FR en op 14 juli boven het Fochteloërveen FR. Een hoogtepunt was de ontdekking van een Keizerarend op 27 september op telpost Brobbelbies NB. De vogel bleef voor de meeste twitchers niet lang genoeg maar zou een week later in het noordwesten van Overijssel weer opduiken. Via Facebook kwamen op 3 oktober foto’s binnen uit Cellemuiden OV en later in de avond bleek de vogel bij Hasselt OV te zijn gaan slapen. De volgende ochtend stonden meer dan 100 vogelaars klaar en die dag gaf de vogel een mooie show weg om pas in de middag uit beeld te verdwijnen. Het duurde tot 8 oktober voordat hij opnieuw werd gezien: eerst bij Raalte OV en op 9 oktober bij Zwolle OV, om later die dag weer rond Hasselt OV te vliegen. Opnieuw ging de vogel hier slapen zodat in de ochtend van 10 oktober weer veel vogelaars van hem konden genieten; daarna verdween hij voorgoed. Hij bleek een ring te dragen en bleek uit een nest in Hongarije afkomstig. Voor het hele verhaal, zie deze twee links: link1 link2. Naast tientallen langstrekkende Steppekiekendieven in voor- en najaar overwinterden er ook exemplaren, in de Onlanden DR en bij Zeewolde FL. Een adult mannetje verbleef van 29 april tot 10 juli bij Benthuizen en eerder, van 26-28 april bij Waddinxveen ZH en baltste daarbij veelvuldig. De vogel bleef echter ongepaard. De klap op de vuurpijl was een geslaagd broedgeval met vier uitgevlogen jongen (alle vrouwtjes) in Groningen, het eerste voor Nederland en West-Europa. Dit geval genereerde veel media-aandacht. Eén van de geringde jongen werd op 2 september gezien bij Huizen NH.

Kleinste Waterhoenders
waren onder meer lang present bij Ouderkerk a/d Amstel NH, bij Breukelerveen UT en in de Weerribben OV. Het toppunt wat deze soort betreft vormde het Zuidlaardermeergebied GR waar acht roepende mannetjes verbleven en diverse jongen werden grootgebracht. In het najaar werd een juveniel exemplaar gezien op 18 september bij Hendrik-Ido-Ambacht ZH.

Grijze Wouw Elanus caeruleus Black-winged Kite, Lauwersmeer FR, 17 oktober 2017 (Johan Horneman)

Lammergier Gypaetus barbatus Bearded Vulture, Rijswijk ZH, 12 maart 2017 (Wietze Janse)

Vale Gier Gyps fulvus Griffon Vulture, Scherpenzeel GE, 20 mei 2017 (Alex Bos)

Dwergarend Aquila pennata Booted Eagle, Maashorst NB, 14 mei 2017 (Toy Janssen)

Schreeuwarend Aquila pomarina Lesser Spotted Eagle, Boven-Thesinge, 10 juli 2017 (Jacob Bosma)

Bastaardarend Aquila clanga Greater Spotted Eagle, Fochteloërveen FR, 14 juli 2017 (Jaap van Rotten)

Keizerarend Aquila heliaca Eastern Imperial Eagle, Hasselt OV, 4 oktober 2017 (Michel Veldt)

Steppekiekendief Circus macrourus Pallid Harrier, Benthuizen ZH, 29 april 2017 (Garry Bakker)

Grielen werden onder andere gezien bij Venray LB, Biervliet ZL, Emmadorp ZL, in de omgeving van Valburg/Zetten GL, het Kootwijkerzand GL, ’s-Gravenzande ZH, Schiermonnikoog FR en het Bargerveen DR. Een Steppekievit was op 28-29 mei aanwezig in het Zuidlaardermeergebied DR. Er waren Aziatische Goudplevieren bij Kamperland ZL op 1 januari, bij Goedereede ZH (een terugkerend exemplaar dat er in 2016 ook zat), een veelbezocht exemplaar in de Brabantse Biesbosch NB, en verder nog op Vlieland FR en Texel NH. Een winterse Amerikaanse Goudplevier werd op 21 januari gezien in de Bantpolder FR en later waren er nog exemplaren bij Westkapelle ZL en in de omgeving van Middelburg/Sint Laurens ZL. Er was een aantal meldingen van Poelsnip maar de enige gedocumenteerde was te Blaugerzen FR op 16 mei. Een Grote Grijze Snip liep op 29 april kortstondig in de Groene Jonker bij Zevenhoven ZH; verder waren er met tussenpozen exemplaren in het Lauwersmeer FR/GR van 29 april tot 18 augustus en in de Workummerwaard FR van 22-24 juli. Er waren vergeleken met afgelopen jaren weinig Kleine Geelpootruiters; de eerste was op Texel NH op 21-23 juni, de tweede in het Noord-Hollands Duinreservaat NH op 4 augustus en de derde in de Brabantse Biesbosch NB van 30 september tot 3 oktober. Terekruiters pleisterden op 5 mei in de Kwade Hoek ZH, op 20 mei bij Ternaard FR, op 25-28 mei te Westhoek FR, op 27-30 mei op Texel NH, op 20 juli op Ameland NH, op 22-31 juli bij Termunten/Dollard GR, op 22 juli bij Hornhuizen GR en op 22-25 augustus en 23 september op Griend FR. Een Grijze Strandloper in zomerkleed liet zich op 15-16 mei leuk bekijken bij Arcen LB. Bonapartes Strandlopers werden gemeld op 22 juli bij Scherpenisse ZL en op Vlieland FR. Daarna volgden nog exemplaren op 2 augustus bij Westhoek FR, op 22-24 augustus in de Lauwersmeer FR en op 26-29 augustus bij Zuidland/Goudswaard ZH. Gestreepte Strandlopers werden dit jaar weer iets vaker opgemerkt dan de afgelopen jaren, met meerdere verspreid over het hele land. Van 29 augustus tot 2 september liet een Siberische Strandloper zich bekijken in het Lauwersmeer FR. Breedbekstandlopers waren dit jaar weer goed vertegenwoordigd met, zoals gewoonlijk, de meeste rond de Waddenzee. Ook werden aardig wat Blonde Ruiters gezien: de eerste op 20 mei bij Uithuizen GR, gevolgd door exemplaren op 27 augustus en 9 september in de Lauwersmeer FR, van 19 augustus tot 3 september op Texel NH, op 7-9 september op Wieringen NH, en op 18-19 september te Callantsoog NH. Een Steppevorkstaartplevier werd op 7-8 november bij Schiedam ZH gezien maar kon aanvankelijk vanwege slechte waarnemingsomstandigheden niet met zekerheid op naam worden gebracht. Dezelfde vogel werd echter op 22 november bij Stad aan ’t Haringvliet teruggevonden en liet zich toen beter zien en fotograferen; hij bleef tot 30 november.

Griel Burhinus oedicnemus Eurasian Stone-curlew, 's-Gravenzande ZH, 17 juli 2017 (Julian Bosch)

Steppekievit Vanellus gregarius Sociable Lapwing, Zuidlaardermeer DR, 29 mei 2017 (Martijn Bot)

Poelsnip Gallinago media Great Snipe, Joure FR, 16 mei 2017 (Sietse Bernardus)

Grote Grijze Snip Limnodromus scolopaceus Long-billed Dowitcher, Workummerwaard FR, 23 juli 2017 (Max Berlijn)

Grijze Strandloper Calidris pusilla Semipalmated Sandpiper, Arcen LB, 16 mei 2017 (Ran Schols)

Blonde Ruiter Calidris subruficollis Buff-breasted Sandpiper, Texel NH, 19 augustus 2017 (Eric Menkveld)

Tijdens najaarsstormen werden regelmatig Vorkstaartmeeuwen langs de kust gezien; het betrof zeker 73 exemplaren in september-oktober, met een twitchbaar adult exemplaar in zomerkleed op de Maasvlakte op 6 oktober. Op 2 mei werd een Dunbekmeeuw gefotografeerd bij Ossenisse ZL en een tweede zou op 6 mei zijn gezien op Schiermonnikoog FR. Een adulte Ringsnavelmeeuw werd op 19-29 januari gezien bij Wychen GL. Ook deze winter was goed voor zowel Grote als Kleine Burgemeester met 10-tallen niet alleen langs de kust maar ook tot ver in het binnenland. Kleine werd gemeld uit 51 uurhokken in zes provincies en Grote uit liefst 151 uurhokken in negen provincies. Meest bijzonder was de situatie bij Scheveningen ZH waar in januari maximaal acht (van de 12 in de omgeving aanwezige) Grote en vijf Kleine Burgemeesters bij elkaar op het strand zaten. De elke winter terugkerende Kleine van Amsterdam NH had inmiddels een adult kleed aangetrokken. Een mogelijke Amerikaanse Zilvermeeuw hield op 19-20 februari de gemoederen bezig bij Callantsoog NH; er is poep verzameld voor DNA-analyse. Een metalen ring van een uit Finland afkomstige Baltische Mantelmeeuw op 29 maart bij Barneveld GL kon helaas niet volledig worden afgelezen. Een tweede werd gemeld van Texel tussen 20 mei en 24 juni en een derde geringde werd gefotografeerd bij ’s-Gravenzande ZH op 12 september. Een Franklins Meeuw liet zich af en toe bekijken in het Lauwersmeer FR tussen 30 juli en 25 augustus. Lachsterns werden in het voorjaar af en toe als langstrekkers opgemerkt; in de nazomer pleisterden ze op de bekende plekken in Groningen en Noord-Holland. Op 12 juni werd voor het tweede achtereenvolgende jaar een Forsters Stern op Texel NH gezien maar het betrof nu wel een ander exemplaar. Opnieuw was het een goed jaar voor de Witwangstern als broedvogel, in het Zuidlaardermeergebied GR broedden 33 paren die tezamen zeker 50 jongen lieten uitvliegen. In hetzelfde gebied was één Witvleugelstern aanwezig die gepaard leek met een Zwarte Stern; dit leidde echter niet tot een zeker broedgeval. Een Kortbekzeekoet vloog op 22 oktober langs de Noordzeekust van Vlieland FR. Meerdere Zwarte Zeekoeten werden gemeld, waaronder twee lang blijvende exemplaren op Terschelling FR en langs de Brouwersdam ZH.

Vorkstaartmeeuw Xema sabini Sabine's Gull, Maasvlakte ZH, 6 oktober 2017 (Hans Tetteroo)

Ringsnavelmeeuw Larus delawarensis Ring-billed Gull, Wychen GE, 27 januari 2017 (Jurrien van Dijk)

Franklins Meeuw Larus pipixcan Franklin's Gull, Lauwersmeer FR, 9 augustus 2017 (Lazar Brinkhuizen)

Zwarte Zeekoet Cepphus grylle Black Guillemot, Terschelling FR, 22 mei 2017 (Peter Soer)

Op 20 oktober was een Vale Gierzwaluw samen met een gewone Gierzwaluw te zien op de oostpunt van Vlieland FR. Een Siberische Gierzwaluw was op 12 juni kortstondig aanwezig bij Westkapelle ZL. Gelukkig kon deze eenmanswaarneming goed worden gedocumenteerd en vormde daarmee een mooie aanvulling op de Nederlandse lijst. Een Alpengierzwaluw vloog op 30 april boven het Zwanenwater NH. Van Bijeneter nestelden voor het achtste achtereenvolgende jaar exemplaren, te weten één paar in ZL, goed voor drie uitgevlogen jongen, en op twee plekken in LI (respectievelijk één territorium en vier nesten), met minstens 13 uitgevlogen jongen. Ook Hoppen worden tegenwoordig regelmatig(er) in het hele land opgemerkt en laatstgenoemde werd zelfs tot laat in het najaar gezien. Doortrekkende Roodpootvalken werden ook dit jaar weer in kleine aantallen in voor- en najaar waargenomen.

Vale Gierzwaluw Apus pallidus Pallid Swift, Vlieland FR, 20 oktober 2017 (Daan Drukker)

Siberische Gierzwaluw Apus pacificus Pacific Swift, Westkapelle ZL, 12 juni 2017 (Thomas Luiten)

Hop Upupa epops Eurasian Hoopoe, Texel NH, 12 november 2017 (Koen Stork)

Roodpootvalk Falco vespertinus Red-footed Falcon, Vlieland FR, 27 mei 2017 (Jorrit Vlot)

Van 19 februari tot 7 maart liet in Den Helder NH de tweede Bruine Klauwier zich fraai bekijken en fotograferen. Een heel erg ‘skulky’ Daurische Klauwier werd op 19-25 oktober onregelmatig gezien op de Maasvlakte ZH. Op 19-20 juni verbleef een Kleine Klapekster op Texel NH. Roodkopklauwieren werden in het voorjaar onder andere waargenomen bij Den Haag ZH, Groningen GR, De Plateaux NB, Ameide ZH, Westkapelle ZL en op Terschelling FR en in het najaar verbleef een exemplaar op 17-24 september bij Ouddorp ZH. In het begin van het jaar waren Pestvogels verspreid over het land nog in kleine groepjes op meerdere plaatsen te vinden; de grootste groepen waren in Groningen GR (maximaal 45), Kerkrade LB (maximaal 31) en Leeuwarden FR (maximaal 31). In het najaar waren er maar enkele waarnemingen. Er waren dit jaar meerdere Kortteenleeuweriken: op 6 mei bij Lauwersoog GR, op 7 mei te Nieuwe Statenzijl GR (twee), op 9 mei bij Zalk OV, op 14 mei bij Hoorn NH, op 13-26 augustus op Terschelling FR en op 22 september op Texel NH. Roodstuitzwaluwen werden dit voorjaar vanaf eind april weer diverse malen waargenomen, voornamelijk op trektelposten aan de kust en op Texel NH.

Bruine Klauwier Lanius cristatus Brown Shrike, Den Helder NH, 26 februari 2017 (Wietze Janse)

Daurische Klauwier Lanius isabellinus Daurian Shrike, Maasvlakte ZH, 24 oktober 2017 (Hans Tetteroo)

Kleine Klapekster Lanius minor Lesser Grey Shrike, Texel NH, 19 juni 2017 (Jos van den Berg)

Roodkopklauwier Lanius senator Woodchat Shrike, Ouddorp ZH, 17 september 2017 (Wietze Janse)

Pestvogel Bombycilla garrulus Bohemian Waxwing, Den Helder NH, 26 februari 2017 (Wietze Janse)

Kortteenleeuwerik Calandrella brachydactyla Greater Short-toed Lark, Terschelling FR, 18 augustus 2017 (Arie Ouwerkerk)

Roodstuitzwaluw Cecropis daurica Red-rumped Swallow, Texel NH, 24 april 2017 (Han Zevenhuizen)

Iberische Tjiftjaffen werden dit jaar gehoord en gezien op 8 april in Nieuwvliet ZL, van 29 april tot 5 mei op Texel NH, van 9 april tot 12 mei in Noordwijk ZH, van 8 mei tot 26 juni bij Nijemardum FR en op 14-15 juli te Den Haag ZH. Siberische Tjiftjaffen werden in het hele land regelmatig op doortrek, zowel in het veld als in de netten van ringstations, en overwinterend gemeld. Bruine Boszangers werden gezien op 8 oktober op Rottumerplaat GR, op 13 oktober (vangst) in de Ooijpolder GL, op 23-25 oktober op Texel NH met op 26-27 oktober hier een tweede, van 27 oktober tot 2 november op Schiermonnikoog FR en op 14-17 november te Katwijk aan Zee ZH. Op 30 oktober werden er twee ontdekt in de uiterwaarden bij Culemborg UT; ze bleven hier tot 6 november en werden op 7 november enkele kilometers westelijker teruggevonden bij Tull en ’t Waal UT. Raddes Boszangers werden gemeld op 1 oktober op de Grebbeberg te Rhenen UT, op 13 oktober (vangst) in de Kennemerduinen te Bloemendaal NH en op 21-22 oktober op Vlieland FR. Pallas' Boszangers verschenen in het najaar voornamelijk langs de kust met de laatste in december. Er waren vier Noordse Boszangers: op 25 september op Texel NH, op 17 september op de Maasvlakte ZH, op 25 september op Rottumerplaat GR en op 8-10 oktober op Schiermonnikoog NH. In het begin van het jaar overwinterde een Humes Bladkoning bij Vinkel NB. Andere verbleven in januari kort in Noordwijkerhout ZH en Middelstum GR. In het najaar werden enkele exemplaren opgemerkt in Noord-Holland: bij Castricum, Heiloo en Oudorp. Bladkoningen werden in september-oktober weer op veel plekken langs de kust gezien en gevangen; ook in het binnenland nam het aantal waarnemingen verder toe. Het overwinterende exemplaar in Utrecht UT werd op 8 januari voor het laatst gemeld. Zingende exemplaren werden op 7 mei op Schiermonnikoog FR en op 9 mei Texel gehoord. Grauwe Fitissen zongen op 2 juni in Den Haag ZH, op 3 juni te Spijk GR, op 7-10 juni op Ameland FR, op 10-25 juni op Schiermonnikoog FR en op 9 september op Vlieland FR. De tweede Zwartkoprietzanger zong op 18-21 maart in de Brabantse Biesbosch NB en liet zich, net als de eerste van de Ooijpolder, uiterst moeilijk zien. Het was een redelijk najaar voor Waterrietzanger met waarnemingen op c 15 locaties en 14 vangsten in augustus en de eerste helft van september. Er waren dit najaar twee vangsten van Struikrietzanger: op 28 augustus in de Kennemerduinen te Bloemendaal NH en op 25 september in het Noord-Hollands Duinreservaat te Castricum NH. De enige Veldrietzanger van het jaar werd op 13 oktober geringd in de Amsterdamse Waterleidingduinen NH. Orpheusspotvogels werden zoals gebruikelijk voornamelijk in het zuidoosten opgemerkt (minimaal 16 zingende) en er was ook een zingende bij De Punt te Grevelingen ZH. Een broedpaar bij Castricum NH was echter het meest opzienbarend en bracht jongen groot. De enige Kleine Spotvogel verscheen op 19 september op Neeltje Jans ZL. Op 17 september werd (weer) een Siberische Sprinkhaanzanger gevangen in het Noord-Hollands Duinreservaat te Castricum NH. Krekelzangers zongen in Groningen GR, Lauwersmeer GR, Munstergeleen LB, Deurningen OV, Naardermeer NH, Almere FL, Lendevallei FR en Drentse Aa DR. Graszangers hebben nog steeds een 'stronghold' in Zeeuws-Vlaanderen ZL maar daarbuiten werd de soort ook zingend waargenomen bij Ridderkerk ZH, Rhoon ZH, Tiengemeten ZH, Engbertsdijkvenen OV, Groesbeek GL, Maassluis ZH en Hilversum NH. Sperwergrasmussen werden in het najaar zoals gewoonlijk voornamelijk in de kuststreek opgemerkt. Mogelijke Siberische Braamsluipers werden her en der in het land gemeld, onder andere te Heinenoord ZH, op Vlieland FR en op Texel NH. De determinatie als Siberische van exemplaren bij Nijmegen van 9 februari tot 15 maart en op de Maasvlakte ZH op 8-12 september kon dankzij DNA-analyses worden bevestigd. Op de uitslag van vangsten op 30 september op Texel NH en op 24 oktober bij Castricum NH wordt nog gewacht. Een Provençaalse Grasmus werd op 22 april gezien in Berkheide ZH. Op Texel NH werd op 20 mei en op 9-10 september een Balkanbaardgrasmus waargenomen. Op 21-22 mei zong een vermoedelijke bij Egmond aan Zee NH.

Bruine Boszanger Phylloscopus fuscatus  Dusky Warbler, Texel NH, 27 oktober 2017 (Eric Menkveld)

Noordse Boszanger Phylloscopus borealis Arctic Warbler, Schiermonnikoog FR, 7 oktober 2017 (Bas van den Boogaard)

Humes Bladkoning Phylloscopus humei Hume's Leaf Warbler, Heiloo NH, 19 december 2017 (Ruud Brouwer)

Waterrietzanger Acrocephalus paludicola Aquatic Warbler, Hendrik-Ido-Ambacht ZH, 12 augustus 2017 (Edial Dekker)

Kleine Spotvogel Iduna caligata Booted Warbler, Neeltje Jans ZL, 19 september 2017 (Co van der Wardt)

Krekelzanger Locustella fluviatilis River Warbler, Almere FL, 4 juni 2017 (Wietze Janse)

Provencaalse Grasmus Sylvia undata Dartford Warbler, Berkheide ZH, 22 april 2017 (Arjan van Egmond)

Balkanbaardgrasmus Sylvia cantillans Eastern Subalpine Warbler, Texel NH, 9 september 2017 (Eric Menkveld)

Er waren twee adulte Roze Spreeuwen in het voorjaar: in Wagenborg GR en in Bitgummole FR. In het najaar werden in augustus-september op meerdere plekken juvenielen opgemerkt. Een hoogtepunt was de ontdekking van de eerste twitchbare Vale Lijster sinds 19 jaar tijdens het derde Deceptions Tours weekend op Vlieland FR op 20 oktober. Gelukkig voor vogelaars op het vasteland bleef de vogel tot en met 21 oktober, in de achtertuinen van het dorp. Een Zwartkeellijster werd op 30 oktober op de ringbaan van Vlieland FR gevangen. Voor Noordse Nachtegaal bleef het dit jaar bij een zingend exemplaar bij de Overijsselse Vecht OV op 28 mei. In Beijum GR werd ook dit jaar weer een zeldzame soort ontdekt in dezelfde straat als waar eerder onder meer twee Haakbekken, een Grijze Junco en een Bruine Lijster verbleven: nu zat hier van 25-27 november een Blauwstaart. Een andere werd op 31 oktober geringd op Schiermonnikoog FR. De influx van Oosterse Zwarte Roodstaarten in het najaar van 2016 leverde nog een nieuwe twitchbare vogel op: in Barendrecht ZH van 12-14 januari. Ook in november-december verschenen weer exemplaren: bij Anjum FR en op Texel NH. Op 16-17 oktober liet een Stejnegers Roodborsttapuit zich bewonderen op Vlieland FR. De determinatie kon worden bevestigd aan de hand van DNA uit een verzameld poepje. 

Roze Spreeuw Pastor roseus Rosy Starling, Bitgum FR, 26 juni 2017 (Wim van Zwieten)

Vale Lijster Turdus obscurus Eyebrowed Thrush, Vlieland FR, 20 oktober 2017 (Jaap Denee)

Blauwstaart Tarsiger cyanurus Red-flanked Bluetail, Beijum GR, 27 november 2017 (Paul van Eik)

Oosterse Zwarte Roodstaart Phoenicurus ochruros phoenicuroides Eastern Black Redstart, Texel NH, 4 december 2017 (Hans Verdaat)

Stejnegers Roodborsttapuit Saxicola stejnegeri Stejneger's Stonechat, Vlieland FR, 17 oktober 2017 (Rob Halff)

Voor tapuiten was 2017 een bijzonder jaar. Op 23 oktober werd een Izabeltapuit gevonden op Ameland FR en mogelijk dezelfde verscheen op 26 oktober op Texel NH. De eerste Seebohms Tapuit verbleef op 22 mei net ten zuiden van Den Haag ZH. Na 's ochtends vroeg eerst te zijn gefotografeerd in de zeereep werd hij 's middags herontdekt in verboden duingebied. Na veel gezoek en gedoe kwam de vogel in de avond uiteindelijk in de buurt van openbaar terrein waarvandaan hij door toegestroomde vogelaars kon worden bewonderd. De enige Bonte Tapuit was een eenmanswaarneming met foto’s op 25 oktober op de Hondsbossche Zeewering NH. Een Westelijke Blonde Tapuit was op 19 oktober twitchbaar op Texel NH. Op 4 november werd een Woestijntapuit gevonden op Vlieland FR. Een tweede was een mannetje van 17 november tot 2 december op Schiphol NH. Een Rode Rotslijster verbleef op 3-4 mei te Den Helder NH. Nog een hoogtepunt betrof de tweede Blauwe Rotslijster die op 25-26 april op Vlieland FR werd gezien. Nadat hij in de ochtend van 26 april hoog wegvloog werd hij later die dag zeven kilometer(!) westelijker weer teruggevonden zodat ook laatkomers hem nog (of beter) konden zien. Er waren weer enkele zingende Kleine Vliegenvangers in het voorjaar, waaronder een adult mannetje drie weken zingend bij Ede GL, en in het najaar werden weer voornamelijk eerste-winters langs de kust opgemerkt. Voor Zwartbuikwaterspreeuw was het een goed jaar met pleisteraars in onder meer Zutphen GL, Emmen (dierentuin) DR, Kraggenburg FL, Den Oever NH, Amsterdamse Waterleidingduinen NH, Texel NH, Nijmegen GE en sinds lang geleden weer een twitchbare voor ZH te Papendrecht. In Limburg werden enkele Roodbuikwaterspreeuwen gezien; een broedgeval vond plaats langs de Worm, waarbij het nest zich in een boomstam één meter aan de Duitse zijde van de grens bevond.

Izabeltapuit Oenanthe isabellina Isabelline Wheatear, Texel NH, 26 oktober 2017 (Eric Menkveld)

Seebohms Tapuit Oenanthe seebohmi Seebohm's Wheatear, Den Haag ZH, 22 mei 2017 (Gerjon Gelling)

Westelijke Blonde Tapuit Oenanthe hispanica Western Black-eared Wheatear, Texel NH, 19 oktober 2017 (Eric Menkveld)

Woestijntapuit Oenanthe deserti Desert Wheatear, Schiphol Amsterdam NH, 18 november 2017 (Wietze Janse)

Rode Rotslijster Monticola saxatilis Common Rock Thrush, Den Helder NH, 3 mei 2017 (Rob Halff)

Blauwe Rotslijster Monticola solitarius Blue Rock Thrush, Vlieland FR, 25 april 2017 (Andries Zijlstra)

Kleine Vliegenvanger Ficedula parva Red-breasted Flycatcher, Ede GE, 26 mei 2017 (André van Reenen)

Waterspreeuw(zwartbuik) Cinclus cinclus White-throated Dipper, Amsterdamse Waterleidingduinen NH, 26 maart 2017 (Peter Soer)

Een roepende Italiaanse Kwikstaart werd op 1 mei gevonden en opgenomen langs het Ketelmeer FL. Witkeelkwikstaarten verbleven op 21-23 april bij Katwijk ZH, op 2-3 mei bij het Ketelmeer FL en op 3-5 mei op Schiermonnikoog FR; ook hier zullen geluidopnamen uitsluitsel moeten geven. Balkankwikstaart werd dit jaar meerdere malen gemeld maar alleen van een exemplaar op Texel NH op 19 april konden ter beoordeling geluidopnamen worden gemaakt. Citroenkwikstaarten werden op 2 mei (kortstondig) gezien bij Lauwersoog GR, op 5 mei in de Haarlemmermeer ZH, op 25 augustus bij Ridderkerk ZH en op 6 september op de Kalmthoutse Heide NB. Grote Pieper, Duinpieper en Roodkeelpieper werden regelmatig op doortrek opgemerkt met soms exemplaren die wat langer bleven. Van 8 januari tot 22 april liet een Mongoolse Pieper zich fraai bekijken in de Brabantse Biesbosch NB. Dankzij het gebruik van geluidsapparatuur op telposten werden ten minste 30 Siberische Boompiepers gedocumenteerd, voornamelijk langs de kust. Pleisteraars waren te zien bij Wageningen GL, Vlieland FR, Ridderkerk ZH en Noordwijk ZH; een late (of dezelfde als eerder gemeld?) verbleef vanaf 21 december weer bij Wageningen GL.

Witkeelkwikstaart Motacilla cinereocapilla White-throated Wagtail, Schiermonnikoog FR, 5 mei 2017 (Jorrit Vlot)

Balkankwikstaart Motacilla feldegg Black-headed Wagtail, Texel NH, 19 april 2017 (Jos van den Berg)

Mongoolse Pieper Anthus godlewskii Blyth's Pipit, Brabantse Biesbosch NB, 4 maart 2017 (Wietze Janse)

Siberische Boompieper Anthus hodgsoni Olive-backed Pipit, Noordwijk ZH, 17 november 2017 (Casper Zuyderduyn)

In het najaar kwam een mooie invasie van Grote Barmsijzen op gang en regelmatig werden daarbij Witstuitbarmsijzen gemeld: bij Hendrik-Ido-Ambacht ZH, op Texel NH, te Houten UT en te Deventer OV. Ook was er sprake van een invasie van Grote Kruisbekken met op meerdere plekken kleine groepjes die voor lange tijd bleven, zoals in Zeist UT, Westerschouwen ZL, Losser OV, Kennemerduinen NH, Texel NH, Drents-Friese Wold DR, Leersum UT, Sallandse Heuvelrug OV, Dwingelderveld DR, Chaam NB, Duursterwouderheide FR en Meijendel ZH. Op 7-8 mei werd de derde Grijze Junco gefotografeerd in een tuin in Bergen aan Zee NH maar dat werd pas later bekend. Van de influx van Witkopgorzen in 2016 resteerde in het begin van het jaar nog een aantal: op 1 en 2 januari bij Zuidbroek GR, op 1-15 januari op Texel NH, op 3-4 januari bij Veere ZL, van 10 januari tot 13 maart bij Appelscha DR, op 30-31 januari bij Uffelte DR, op 5 februari bij Bourtange GR, op 12-15 februari te Wolfshuis LB, op 3 april op Terschelling FR en op 30 april op Schiermonnikoog FR; sommige kunnen misschien hybriden betreffen. Flink wat Dwerggorzen werden in het najaar op doortrek langs de kust waargenomen. Vermeldenswaard zijn overwinteraars in het Drents-Friese Wold DR (maximaal drie) en bij Noordwijk ZH (twee). Van Bosgors waren er waarnemingen op 28 maart te Rotterdam-Europoort ZH, op 26 september bij IJmuiden NH, op 29 september op Vlieland FR en op 9 oktober (vangst) in Noord-Hollands Duinreservaat te Castricum NH. Op 31 mei werd zowel een mannetje Zwartkopgors op de Maasvlakte ZH gezien als in Stiens FR.

Witstuitbarmsijs Acanthis hornemanni Arctic Redpoll, Houten UT, 2 december 2017 (Julian Bosch)

Grote Kruisbek Loxia pytyopsittacus Parrot Crossbill, Kennemerduinen NH, 26 november 2017 (Rein Genuit)

Witkopgors Emberiza leucocephalos Pine Bunting, Texel NH, 8 januari 2017 (Alex Bos)

Dwerggors Emberiza pusilla Little Bunting, Noordwijk ZH, 14 februari 2017 (Kees de Vries)

Bosgors Emberiza rustica Rustic Bunting, Vlieland FR, 29 september 2017 (Wietze Janse)


Jaarlijsters

Hoewel er ook dit jaar geen verwoede pogingen tot verbreken van records werden gedaan, is er altijd een aantal mensen met een jaarlijst bezig. Hieronder een aantal van de vogelaars met meer dan 300 soorten in 2017, maar er zijn er zeker meer: zie het overzicht of op waarneming.nl.


Vogelaars vroeg in de ochtend van 13 oktober verzameld voor de Keizerarend (Wietze Janse)


Ranking

Indien alles aanvaard wordt kunnen twitchers meerdere soorten aan hun lijstje toevoegen, want naast drie nieuwe waren er ook enkele soorten die lang niet twitchbaar waren. Hieronder het laatste overzicht van de 'top-10', waarbij vermeld dat er na aanvaarding nog zeker minimaal vier soorten bijkomen.

De volledig ranking is hier te vinden.


Vogelaars en fotografen gaan voor een plaatje van de Bruine Klauwier, Den Helder, januari 2017 (Wietze Janse)

Vogels kijken tijden het Dutch Birding weekend, oktober 2017 (Wietze Janse)

Op zoek naar Breedbekstrandlopers aan de waddenkust FR, augustus 2017 (Wietze Janse)

Fotograferen van een Kleine Jager, een leuk tussendoortje, Vlieland FR, september 2017 (Wietze Janse)


2018
Het bestuur van Dutch Birding Association wenst iedereen een goed, gezond en vogelrijk 2018 toe!

Discussie

Max Berlijn  ·  1 januari 2018  09:41, gewijzigd 1 januari 2018  09:43

Mooi hoor, wat een werk weer. Ook veel gave onbekende foto’s!

Eric Elsinga  ·  2 januari 2018  11:09

Weer een mooi jaarverslag, dank je wel.

Gebruikers van het forum gaan akkoord met de forumregels.

Feedback?